نگاهی به انتخابات عراق

تابلو ترسیم شده پس از انتخابات عراق تبلور پیچیدگیهای حاکم بر صحنه سیاسی عراق است که ناشی از بستر تاریخی – اجتماعی آن کشور می باشد . پیروزی لیست العراقیه که در آن شیعیان و سنی های سکولار – بعثی و طرفدار عربستان را یک شیعی رهبری می نماید ، خود نمایش بخشی از این پیچیدگی است .

عمده تحلیل های اولیه در مورد انتخابات عراق برمحور شکست شیعیان و در بعد خارجی شکست ایران بوده است. اعلام پیروزی با اختلاف دو کرسی آنچنان شکننده است که بنظر می رسد اطلاق پیروزی برآن به معنای ندیده گرفتن واقعیت های صحنه سیاسی در عراق خواهد بود.

شاید نگاه به خطوط ظاهری اخبار تا حدودی صحت اخبار پیروزی علاوی را تائید نماید لیکن عبور از این خطوط و ورود و درک مسائل فرا خطوطی اخبار می تواند ما را به سطحی دیگر از تحلیل برساند . واقعیت انتخابات عراق در نگاه کلان نمایش پیروزی شیعیان عراق و طرفداران ایران است . عدم تحمل شیرینی این واقعیت برای دشمنان شیعیان و ایران سبب گردید ، آنان بگونه ای تلاش نمایند فضا را برای شیعیان و ایران تلخ ترسیم نمایند.

در نتایح اعلامی ائتلاف العراقیه به رهبری ایاد علاوی 91 کرسی ، ائتلاف دولت قانونی به رهبری نور المالکی 89 کرسی ، ائتلاف ملی عراق به رهبری عمار حکیم 70 کرسی وائتلاف کردستان 43 کرسی از مجموع 325 کرسی نمایندگی پارلمان عراق را بدست آورده اند . مابقی کرسی ها را نمایندگان مستقل کسب نموده اند. برای تشکیل کابینه کسب رای نصف بعلاوه یک کل نمایندگان پارلمان  (163 ) مورد نیاز است . با توجه به اختلافات ایاد علاوی با نوری المالکی ، کردها ، حکیم و صدر بعید است که در فرصت یکماهه علاوی بتواند موفق به تشکیل کابینه گردد. ضمن آنکه ظاهراً احاله مسئولیت تشکیل کابینه به علاوی حاصل یک عرف سیاسی بوده و می تواند این مسئولیت به حزب دوم نیز واگذار گردد.

به هرحال هدف این نوشتار تحلیل چگونگی تشکیل کابینه نیست بلکه پاسخ به ابهامی است که حاصل یک آرزوست . برای آرزوها در صحنه سیاسی که بیشتر با واقعیت ها سروکار دارند جایی وجود ندارد. واقعیت صحنه سیاسی عراق نشانگر آن است که این کشور تغییر نموده است و مهمترین مولفه این تغییر حاکم شدن دمکراسی در عراق و در نتیجه آن تغییر موازنه قدرت بنفع شیعیان در این کشور است .عراق در هر شکلی به گذشته باز نخواهد گشت .

مشکل تحلیل ها و تلاشها صورت گرفته توسط برخی از گروهها و کشورها حاصل عدم پذیرش این واقعیت است . میدان مانوراین تلاشها تنهامی تواند در ایجاد ناامنی در عراق باشد که آن نیز در نزد مردم عراق و جامعه بین‌المللی نمی تواند برای همیشه بی پاسخ بماند.

شیعیان عراقی می توانند بطور تاکتیکی با یکدیگر اختلاف داشته باشند لیکن آنان امروز نه تنها به واقعیت صحنه سیاسی عراق بلکه به مهمترین عنصر آن تبدیل شده اند. کسب تجربه سیاسی در صحنه های مختلف از جمله انتخابات با گذشت زمان آنان را به عنصر قدرتمند تری تبدیل خواهد نمود. از نگاهی شاید شکل گیری ائتلافی یکپارچه از شیعیان ، برای ورود به انتخابات بهتر بود لیکن از زاویه ای دیگر این موضوع می توانست سبب بروز حساسیت بیشتر در میان بازیگران داخلی و خارجی عراق گردد . مضاف برآن در نگاهی دیگر تعیین وزن گروههای مختلف شیعی در صحنه سیاسی عراق خود سبب آگاهی از شرایط احزاب و گروهها نسبت به میزان قدرت خویش در بستر سیاسی و اجتماعی این کشور شده و نقشه راه صحیح تری را برای چگونگی ظهور و بروز آنان در صحنه سیاسی عراق ایجاد می نماید.

نکته آخر آنکه انتخابات عراق برای همه احزاب شیعی ، سنی ، کرد و نیروهای داخلی و خارجی موثر در این کشور پیام هایی داشته و دارد . بنظر می رسد درک این پیامها می تواند راهنمایی ای برای عملکرد بهتر و موثر‌تری برای این نیروها فراهم نماید تا همگی آنان بگونه ای عمل نمایند که بیش از گذشته بتواند در خدمت مردم عراق باشند . ظهور یک عراق توسعه یافته و با ثبات منافع همه همسایگان و از همه مهمتر مردم عراق را تامین نموده و مهمترین عامل رسیدن به این نقطه پذیرش واقعیت های حاکم بر عراق است.