انگليس به مصاف چين مى‌رود

اين روزها رفت و آمد مقام هاى ديپلماتيک به چين چندان عادى نيست. نه در واشنگتن و نه در پايتخت کشورهاى اروپايى از پاريس تا لندن کسى دل‌خوشى از پکن ندارد. در جريان نخستين تلاش‌هاى غربى‌ها براى تشديد تحريم ايران در سال جارى ميلادى، مخالفت پکن و اعزام نماينده‌اى دون‌پايه براى مذاکرات خشم غربى‌ها را برانگيخت. اکنون که ميليبند مسير پکن را در پيش گرفته است، تمام نگاه‌ها به دستان او جلب شده که آيا آقاى وزير با موفقيتى در مشت باز مى گردد يا باز بى‌نتيجه اين ديدار به پايان مى‌رسد.

غربى‌ها براى متوقف کردن برنامه هسته‌اى ايران که ادعا مى‌کنند در مسير توليد تسليحات هسته‌اى است، به تشديد تحريم‌ها متوسل شده‌اند اما عدم همراهى کشورى در قد و اندازه چين مى‌تواند بسيار دردسر ساز باشد. چين و روسيه دو کشورى هستند که چندان به کارآيى تحريم‌ها اعتقاد ندارند. ديپلمات‌هاى غربى ادعا مى کنند که سپاه پاسداران انقلاب اسلامى و بخش‌هاى کشتيرانى، بانکدارى و بيمه بين‌الملل در تحريم هاى جديد هدف قرار خواهند گرفت.

آسوشييتدپرس در تازه ترين گزارش خود در اين خصوص مى نويسد: بيانيه هاى جديد منتشر شده از سوى روسيه و موضع‌گيرى‌هاى تر و تازه اين کشور نشان مى‌دهد که کاسه صبر مسکو نيز از دست ايران لبريز شده است! به نظر مى‌رسد که روسيه نيز در مسير تحريم ايران با غربى‌ها همراه خواهد شد. چين در اين ميان به دليل اصرار بر مخالفت با تشديد تحريم ها عليه ايران، تنهاتر از پيش مانده است. چين براى تامين انرژى هاى مد نظر خود به ايران وابسته است و بسيارى ادعا مى‌کنند که مخالفت اين کشور با تحريم‌ها نيز از همين امر نشات مى‌گيرد.

از ميان پنج کشور داراى حق وتو، چين تنها کشورى‌ست که احتمال دارد با استفاده از حق وتو خود هرگونه پيش‌نويس تحريم ايران را کان لم يکن کند. ميليبند در مدت زمان حضور در پکن، از مرکز آموزش صلح‌بان‌هاى چينى بازديد خواهد کرد. ديدار با نخست وزيرى چين هو جين تائو و وزير امور خارجه اين کشور نيز در راس برنامه هاى کارى ميليبند قرار دارد. روز چهارشنبه نيز ميليبند در دانشکده امور خارجه پکن سخنرانى خواهد داشت.

از چند ماه پيش تا‌کنون رد و بدل اتهام، اعتراض‌هاى ديپلماتيک و بيانيه‌هاى تند و تيز عليه يکديگر بر روابط دو جانبه لندن – پکن تاثير منفى گذاشته است. بحران در روابط دو جانبه زمانى بالا گرفت که چين بدون توجه به درخواست رسمى گوردون براوون نخست وزيرى بريتانيا براى عدم اعدام تبعه اين کشور در زندان پکن، حکم صادره براى مجرم 35 ساله به اتهام قاچاق مواد مخدر را اجرا کرد.

خانواده متهم ادعا مى‌کنند که او از بيمارى روحى و روانى رنج مى‌برده و دولت چين حق اعدام او را نداشته است. براوون پس از اين حرکت چين اعلام کرد که از اين مساله شوکه شده است. پس از 60 سال اين نخستين بار بود که چينى ها يک خارجى را اعدام کردند. البته پکن هم از موضع خود عقب‌نشينى نکرده و تاکيد کرد که بريتانيا با دخالت در مسائل داخلى، به روابط دو جانبه صدمه مى‌زند. پيش از اين هم دو طرف به دنبال اختلاف در نشست آب و هواى کپنهاگ به شدت با هم زد و خورد ديپلماتيک داشتند. اين نشست در ماه دسامبر برگزار شد اما بى‌نتيجه اى براى کاهش توليدات زرادخانه‌اى به پايان رسيد.
 
پس از اين نشست وزير تغييرات جوى بريتانيا که اتفاقا برادر ديويد ميليند وزير امور خارجه نيز هست در گزارشى از اين نشست چين را مقصر ناکامى‌ها دانست. همزمان با اين تحولات ناخوشايند در روابط دو جانبه، رابطه ميان پکن و واشنگتن هم به شدت متشنج شد. فروش تسليحات به تايوان و ديدار باراک اوباما با دالايى لاما رهبر در تبعيد تبت بر حجم اختلاف‌ها ميان دو طرف افزود. البته اصلى ترين اختلاف بر هيچ‌کس پوشيده نيست: پرونده هسته‌اى ايران.

چين همچنان اصرار دارد که ايالات متحده مسئوليت تخريب روابط دو جانبه را بر گردن دارد.