خاتمی: نمی‌توان جامعه را به رفتن به راه خاصی وادار کرد

دیپلماسی ایرانی: سیدمحمد خاتمی مدیرعامل بنیاد باران در مراسم رونمایی از سایت گنجینه باز نسخه های خطی ایرانی اسلامی با تاکید بر اینکه باید با نگاه به آینده بتوانیم در زمان خود زندگی کنیم، گفت: در دنیای امروز نمی توان جامعه را به رفتن به راه خاصی وادار کرد و اگر جامعه خواست راه خاصی را برود، نمی توان با بخشنامه و زور جلوی آن را گرفت.

حجت الاسلام والمسلمین سید محمد خاتمی، رئیس جمهور سابق کشورمان، در مراسم رونمایی از سایت گنجینه باز نسخه های خطی ایرانی اسلامی گفت: بعد از اینکه اسلام آمد، ایرانی نیز با همه وجود معنویت و حقیقت اسلام را پذیرفت و حتی آنهایی که به ظاهر اسلام نیاوردند، عظمت آموزشها و جهت گیریهای اسلام را پذیرفتند. به همین دلیل تمدن اسلامی فقط شخیصت های مسلمان ندارد؛ شخصیت های بزرگ مسیحی، زرتشتی و یهودی نیز نقش بزرگی در آفرینش تمدن اسلامی داشته اند.

وی ادامه داد: بخش عظیمی از این ملت اسلام را به عنوان دین پذیرفت و بخش بزرگی از آن هم پیروی از مکتب تشیع را قبول کرد. در حقیقت، بدون اینکه بخواهیم نقش دیگر اقوام را انکار کنیم، ایرانی با پذیرش اسلام نقش بزرگی در خلق و بسط تمدن اسلامی داشته است. اگر ایران و ایرانی را از عرصه تمدن اسلامی حذف کنیم، از آن چیزی نمی ماند. ایرانی نقش ممتازی در ایجاد و بسط تمدن اسلامی داشته و این نشانه عظمت ملت ایران است.

خاتمی افزود: برای من تعجب آور است که برخی دولتمردان می گویند ما در حال آفرینش یک تمدن بزرگ اسلامی هستیم. آنها طوری صحبت می کنند که گویا تمدن اسلامی به راحتی طراحی و ساخت یک ساختمان بدون ستون است که پس از مدتی خراب می شود. آنها باید بدانند که ساختن تمدن به این راحتی نیست. تمدن از بطن جان مردم بر می خیزد و ما الان در دوره آشفتگی ذهنی به سر می بریم و معلوم نیست نگاه ما به عالم و آدم چیست.

خاتمی گفت: نگاه گذشتگان به عالم و آدم، نگاهی در خور توجه و نتیجه آن فرهنگ و تمدن اسلامی بود. امروز دنیا عوض شده و معلوم نیست که ما چه نگاهی به عالم و آدم داریم و معلوم نیست که آینده چه خواهد بود. آنچه که داریم یک دین بزرگ با آموزش های بزرگ است که باید متن و محتوای آن را دریابیم. اگر معتقد به فراتاریخی بودن دین هستیم باید تجسم های تاریخی ار از محتوا جدا کنیم و به منابع اصیل برگردیم. شرایط امروز طوری است که نمی توانیم از اندیشمندان و بزرگان دنیای اسلام بی نیاز باشیم. در دنیای امروز، نوع سوال ها تفاوت کرده و ما نمی توانیم از منابع بی نیاز باشیم و باید آنها را احیا کنیم.

وی در ادامه با قدردانی از زحمات سیدمحمد صادق خرازی در راه اندازی این سایت، گفت: یکی از عزیزانی که واقعا معنای زندگی اش را در تعلق به این فرهنگ و شتاساندن آن یافته است، آقای صادق خرازی است که بخش بزرگی از عمر پر برکت خود را در این زمینه گذرانده و بدون هیچ چشمداشت مادی در این زمینه کار کرده است.

پیش از سخنان خاتمی، صادق خرازی در مراسم رونمایی از سایت گنجینه باز نسخه های خطی ایرانی اسلامی با اشاره به حضور حجت الاسلام والمسلمین سیدمحمد خاتمی در این مراسم، گفت: خاتمی موسس فکر فرهنگی در ایران بعد از انقلاب بوده و با مدیریتی که در حوزه فرهنگی و اجرایی داشته است، شخصیتی بزرگ در ترویج  فکر فرهنگی در ایران بوده است.

وی با اشاره به اهمیت نسخه های خطی ایرانی اسلامی، آن را کاری بزرگ برشمرد و گفت: متاسفانه برخی از رجال سیاسی اهمیت این مقوله را نمی دانند یا نمی خواهند بفهمند. با این وجود در ایران باید هزینه فرهیختگی و آزادگی پرداخت شود.

خرازی با بیان اینکه این قبیل کارها خدمتی بزرگ به فرهنگ ایران و شیعه است، اظهار داشت: وظیفه ما توسعه و نشر آثار بزرگان است.

وی با اشاره به سابقه شکل گیری سایت گنجینه باز نسخه های خطی ایرانی اسلامی، در این باره توضیح داد: این فکر فرهنگی از زمان مسوولیت آقای خاتمی به وجود آمد. در سال 86 در سفری که به مصر داشتیم این پرسش برایم پیش آمد که چرا ما ایرانی ها قدر بزرگان خود را نمی دانیم. در آن سال به همراه آقای خاتمی به دعوت اساتید و بزرگان علمی مصر در یک نشست علمی در دانشگاه الازهر حضور یافتیم.
 
تمام شخصیت های مذهبی و ملی مصر در این جلسه حضور داشتند که اگر دیگرانی در آن شرکت می کردند حتما رسانه ملی آن را جشن اعلام می کرد و اگر در آن زمان غیرت و همتی در ایران وجود داشت، حتما به دستاوردهای این سفر پرداخته می شد. در آن نشست آقای طنطاوی رئیس الازهر گفت آقای خاتمی نیاز امروز جهان اسلام است. او از آقای خاتمی به عنوان یک علامه بزرگ دارای ابعادی فراتر از جغرافیای سیاسی امروز ایران و جدا از جدول بندی های سیاسی در ایران یاد کرد و گفت ضرورت امروز دنیای اسلام این است که این فکر فرهنگی و این تفکر گفت و گو توسعه پیدا کند.

خرازی در ادامه گفت: وقتی لغت علامه را به آقای خاتمی اطلاق می کنم به این معنی است که آقای خاتمی دردانه ای است که قدرش را ندانستیم و اگر قدر نعمت را ندانیم خداوند طور دیگری با ما برخورد می کند.

سايت گنجينه باز نسخه های خطی اسلامی و ايرانی، به منظور ترويج فرهنگ توجه به نسخه های خطی، توسعه تکنيک های دسترسی به آنها و با تمرکز در زمينه نسخه های خطی جهان اسلام و ايران تأسيس شده است.