يمن خانه جديد القاعده

دیپلماسی ایرانی: یمن توجه جهانیان را به خود جلب کرده است. وضعیت سیاسی غیرمتمرکز، فقر وسیع مردم، سطح پایین آموزش، وابستگی‌های شدید سنتی – مذهبی و هم‌مرز بودن با عربستان این کشور را به مکانی مناسب برای تروریست‌های القاعده تبدیل کرده است. 

دولت یمن به فعالیت‌های خود برای مبارزه با تروریسم می‌بالد و پایگاه‌های آموزشی ضدترور خود را به بازدیدکنندگان جهانی نشان می‌دهد. مقامات دولتی اما علاقه‌ای به بازگو کردن این واقعیت ندارند که ماموران ضدترور یمنی زیر نظر فرماندهان امریکایی فعالیت می‌کنند. کارشناسان ضدترور در یمن مستقر شده‌اند، زیرا این کشور دیگر به مرکزی برای فعالیت شبکه تروریستی القاعده تبدیل شده است. هر چه تروریست‌های القاعده در مراکز دیگر جهان خود را بیشتر در خطر می‌بینند بیشتر به سوی یمن روان می‌شوند، زیرا این کشور بهترین شرایط را برای فعالیت آنان مهیا می‌کند.

یمن در غرب آسیا در حاشیه جنوبی شبه جزیره عربستان قرار دارد. این کشور سرزمینی نیمه‌کوهستانی است با هوایی بسیار گرم و نسبتا مرطوب که دو سوم آن را بیابان و اراضی بایر فرا گرفته است. یمن دولت مرکزی مقتدری ندارد. جنوب یمن سال‌ها مستقل بود و نام جمهوری دمکراتیک خلق یمن را داشت. در سال ۱۹۹۰ اتحاد دو یمن صورت گرفت و دو بخش این کشور به یک کشور واحد تبدیل شدند.

این شرایط تنها به خاطر حکومت‌های منطقه‌ای قبیله ای در این کشور نیست، بلکه جنبش جدایی‌خواهانه جنوب و همچنین دشمنی دیرینه میان دولت مرکزی و قبایل شیعی‌نشین در شمال این کشور نیز در به وجود آمدن این شرایط موثرند.

بی اقتداری دولت مرکزی در یمن با فقر و سطح پایین آموزش مردم این کشور و وابستگی‌های شدید سنتی – مذهبی سبب شده تا شرایطی چون افغانستان در یمن بوجود آید. یمن همچنین راه دوری با سومالی و شرق آفریقا ندارد و در کنار یکی از راه‌های آبی بسیار مهم جهان قرار دارد. این وضعیت بهترین شرایط را برای رشد و نمو گروه‌های تروریستی مهیا ساخته است. این در حالی‌ است که یمن با عربستان سعودی هم مرز است؛ کشوری که مرکز اصلی القاعده بوده است.

ایالات متحده امریکا خواستار تقویت دولت مرکزی در یمن است تا این دولت بتواند خود علیه تروریست‌های القاعده مبارزه کند. اما امریکا در چند سال اخیر به خاطر تمرکز شدید بر عراق، افغانستان و پاکستان به تحکیم دولت مرکزی یمن اهمیت به سزایی نداده است.

با آزادی زندانیان یمنی القاعده از زندان گوانتانامو آنها بار دیگر فعالیت‌های خود را در یمن آغاز کردند. این سازمان‌های کوچک تروریستی که فعال شده بودند، روابط خود را با شاخه‌های القاعده در عربستان نیز تقویت کردند.

فرایند توسعه القاعده در شبه جزیره عربستان تا مدت‌ها واکنش کشورهایی را که در مبارزه علیه تروریسم سهیم بودند برنیانگیخت. اما پس از حمله ناموفق یک تروریست اهل نیجریه به یک هواپیمای مسافربر امریکایی توجه ناظران سیاسی به یمن معطوف شد. سازمان القاعده مسئولیت این حمله تروریستی را به عهده گرفت.

مرد تروریست ۲۳ ساله در پایگاه‌های القاعده در یمن تعلیمات خود را یاد گرفته بود. بی سبب نیست که باراک اوباما رئیس جمهوری امریکا نه تنها خواستار رسیدگی به این حادثه شده بلکه می‌خواهد همکاری‌های امنیتی امریکا و یمن را نیز افزایش دهد.