پاسکاری‌های دیپلماتیک، نتیجه چه خواهد بود؟
تهران در اعلام موضعی جدید به غرب هشدار داد که چنانچه نسبت به تأمین سوخت رآکتور اتمی تهران تا پایان ماه ژانویه به توافقی با ایران دست نیابد، ایران خود نسبت به تولید سوخت هسته‌ای این رآکتور تحقیقاتی اقدام می‌کند.
این بار شاهدیم که بر خلاف روال همیشگی که غرب و به عبارتی دقیق‌تر امریکا به عنوان راهبر گروه مذاکره کننده 1+5 برای تعیین تکلیف وضعیت هسته‌ای ایران مهلت مقرر می‌کرد، این ایران است که برای غرب تعیین مهلت کرده است.
این اعلام هشدارگونه تهران هم به معنای باز کردن باب دیگری در مقابل تحولات جدید هسته‌ای در سال جدید میلادی است و هم تلاشی برای نشان دادن دست برتر ایران در روند مناسبات ایران و غرب بر سر مساله هسته‌ای کشور است. بر طبق این برتری ایران می‌کوشد نشان دهد که توانایی اداره باقی مسیر را تا دست یابی به اهداف هسته‌ای خود دارد.
توانایی مورد نظر ایران در ادامه مسیر هسته‌ای متوجه تولید سوخت هسته‌ای مورد نیاز در داخل کشور است که با غنی سازی تا مرز بیست درصد جامه عمل می‌پوشد. اما بسیاری از متخصصان معتقدند که حتی اگر ایران بلافاصله غنی سازی اورانیوم را آغاز کند، چندین سال طول خواهد کشید تا این کشور توان فنی لازم برای رسیدن به اورانیوم با غلظت ۲۰ درصد که بتواند در ساخت میله‌های سوخت استفاده شود را به دست آورد.
توپ در زمین غرب افتاد
تهران اکنون توپ را به زمین غرب انداخته است اما در صورت پایان مهلت یک ماهه‌ای که ایران برای غرب تعیین کرده است چه تحولاتی رخ خواهد داد؟
پیش بینی تحولات پیش رو در مسیر پیچیده و به بن بست رسیده هسته‌ای ایران دشوار است اما به نظر می‌رسد همان طور که تعیین مهلت یک ماهه از سوی تهران بیشتر به طرفندی دیپلماتیک برای خروج از بن بست شباهت دارد، تحولات آتی نیز بیشتر متوجه اقداماتی دیپلماتیک باشد.
در این ارتباط منابع غربی پیش از پایان سال 2009 از ادامه گفت و گوها در قالب گروه 1+5 در مورد ایران و در نیمه دوم ژانویه ( اواخر دی تا اوایل بهمن) خبر دادند.
هرچند تحقق اجماع میان اعضای این گروه برای تصویب قصع نامه‌ای با وجهه بین المللی و برای تشدید فشارها علیه ایران در نظر بسیاری از تحلیل‌گران بعید به نظر می‌رسد اما نشانه‌های فراوانی وجود دارد که از اولویت تحریم بر ادامه مذاکره در مورد ایران حکایت دارد و این روندی است که احتمالا موافقت چین و ورسیه را نیز کسب خواهد کرد.
واکنش‌های غرب
کاخ سفید در واکنش به ضرب الاجل یک ماهه ایران برای ارائه سوخت اتمی گفته است که تهران با این اقدام مانعی برای خود ایجاد کرده است. به اعتقاد مایک همر سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید ایران برای تامین سوخت مورد نیاز خود کافیست پیشنهاد آژانس بین المللی انرژی اتمی را بپذیرد. او گفت: "اگر هدف ایران دسترسی به سوخت است، قطعا دلیلی وجود ندارد که طرح کنونی را که ایران اصول آن را در ژنو پذیرفته ناکافی تلقی کند. ایران خود در جلوی راه خود ایستاده است."
با پایان مهلتی که به ایران داده شده بود و عدم پاسخ مثبت از سوی تهران، اکنون شاهدیم که مقام‌های ایرانی با اعلام این ضرب الاجل یک ماهه به کشورهای غربی خواستار فروش اورانیوم مورد نیاز به این کشور یا تبادل اورانیوم غنی شده ایران با سوخت اتمی در محموله‌های کوچکتر یا در نهایت گزینه مورد نظر تهران پس از اتمام ژانویه یعنی اقدام به غنی سازی در داخل کشور تا مرز بیست درصد شده‌اند.
با مهلتی که ایران برای غرب در نظر گفته است و وزیر خارجه آن را یک اولتیماتوم می‌داند نه تنها مشکلی برطرف نخواهد شد بلکه بر نگرانی غرب در مورد کاربرد اورانیوم‌های غنی شده باقی در خاک ایران مشکلی دیگر افزوده می‌شود.
پیش از این امریکا اعلام کرده بود در صورت عدم پاسخگویی ایران به پیشنهاد ارائه شده، از ابتدای سال جدید میلادی برای افزایش تحریم‌های بین المللی این کشور اقدام خواهد کرد.
به این ترتیب شاید غربی‌ها بر ادعای غیر صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران بیش از پیش متمرکز شوند و گزینه تحریم و فشار و تنگنای بیشتر را که می‌شد دیرتر به اجرا درآورد، زودتر اعمال کنند. این نکته را باید به تاکیدی که ایران بر بی معنا بودن تعیین ضرب الاجل در مساله هسته‌ای داشت نیز افزود.
در واقع اگر در یک سوی ماجرا تعیین ضرب الاجل معنا و مفهوم نداشته باشد، طرف دیگر نیز تعیین مهلت را نخواهد پذیرفت و همان طور که ایران به پایان مهلت غرب یعنی خاتمه سال 2009 میلادی برای بازگشت به مذاکره و پاسخ به پیشنهاد آژانس توجهی نکرد، بعید نسیت که غرب نیز اولتیماتوم ایران را مورد بی توجهی قرار دهد.
نظر شما :