بحران دبی، شوک اقتصادی جدید دنیا

دیپلماسی ایرانی: در پی بحران مالی در دوبی و به تعویق افتادن بازپرداخت بدهی‌های ۶۰ میلیارد دلاری آن ابوظبی اعلام کرد به دوبی برای خروج از بحران کمک مالی خواهد کرد. یک مقام دولتی ابوظبی که نخواست نامش فاش شود در این باره گفت: «ابوظبی تعهدات مالی دوبی را بررسی می‌کند و برای هر مورد به طور جداگانه تصمیم خواهد گرفت.»

روز چهارشنبه گذشته شرکت دبی ورلد (Dubai World) که یک شرکت عظیم دولتی است، اعلام کرد بازپرداخت بدهی‌هایش به تأخیر خواهد افتاد که بازارهای مالی جهان را تکان داد. با اعلام این خبر شاخص بازار بورس وال استریت در نیویورک دو درصد کاهش یافت و نیکای ژاپن نیز سه درصد سقوط کرد. هم‌زمان بازارهای سهام در چین و سنگاپور نیز وارد روند نزولی شدند. این روند در کره با کاهش 7/4 درصد از همه شدید تر بود.

شوک دوبی تنها به بازارهای مالی محدود نماند. هم‌زمان بهای نفت امریکا با کاهش ۷ درصدی به ۷۲ دلار و ۳۹ سنت رسید. بهای طلا نیز که طی ماه‌های گذشته همواره روندی صعودی داشت، بیش از ۵ درصد کاهش یافت و به هر انس ۱۱۳۸ دلار رسید. نقره نیز در بازارهای جهانی چهار درصد کاهش یافت.

ترکیدن حباب بازار مسکن در دوبی و عدم توانائی شیوخ در بازپرداخت بدهی‌هایشان، بازارهای مالی آلمان را نیز ناآرام کرد. این احتمال وجود داشت که شیوخ امارات برای تقویت توان مالی سهام برخی از کنسرن‌های آلمانی را به طور ناگهانی وارد بازار کنند و باعث تنزل بهای سهام و در نهایت لرزش دیگری در بازار سهام آلمان شوند.

قطر، ابوظبی و کویت بخشی از سهام کارخانجات اتومبیل سازی پورشه و دایملر - بنز را در اختیار دارند. بر اساس همین نگرانی بود که روز پنج‌شنبه گذشته سهام این دو کارخانه اتومبیل سازی نیز کاهش یافتند.

از سوی دیگر بحران دوبی بدون تردید بر روابط تجاری‌ این امارت با آلمان تاثیر خواهد گذاشت. دوبی در سال‌های گذشته مرکز بزرگترین پروژه‌های ساختمان سازی بوده و بخش اعظم نیازهایش از مته تا بولدوزر را از آلمان تهیه می‌کرده است.

مارتین وانس لبن مدیر عامل اتاق صنایع و تجارت آلمان در گفت‌وگوئی با "نویه اوسنابروکه تسایتونگ" در مورد تاثیر بحران دوبی می‌گوید: «این بحران خودش را به زودی در کاهش میزان سفارشات نشان خواهد داد. شرکت‌های بسیاری از این بحران آسیب می‌بینند.»

تاثیر بحران دبی بر ایران

در نیمه دوم دهه ۷۰ تا اوائل دهه ۸۰ خورشیدی، دبی از رتبه دهم کشور‌های صادر کننده کالا به ایران به رتبه اول ارتقا یافت و این جایگاه را کماکان حفظ کرده است. تقریبا ۲۵ درصد جمعیت دوبی را ایرانیان تشکیل می‌دهند. بر اساس نظر کارشناسان ایرانیان در سال ۲۰۰۵ میلادی بیش از ۳۰۰ میلیارد تومان در دبی سرمایه‌گذاری کرده‌اند. مسئولان دوبی با اعطای تسهیلات اقامتی به دارندگان مسکن بسیاری را تشویق به خرید ملک در آنجا کردند. ظاهرا بین ۱۰ تا ۳۰ درصد خرید و فروش املاک به ایرانیان تعلق دارد.

اکنون بیش از ۶۵۰۰ شرکت ثبت شده ایرانی در دبی فعال هستند که به ویژه در بخش املاک سرمایه‌گذاری کرده‌اند. بدون تردید بخش مهمی از زیان‌های مالی به سرمایه‌های ایرانی در بخش املاک است. میانگین سقوط بهای مسکن در یک سال گذشته، 47 در صد ارزیابی شده است.

در گذشته هربحران سیاسی و اقتصادی در ایران منجر به فرار سرمایه و جذب آن در دبی می‌شد. از آنجائی که هیچ آمار و ارقام رسمی در این زمینه وجود ندارد، به سختی می‌توان میزان تاثیر بحران دوبی بر سرمایه‌های فراری را سنجید.