بازديد آقای صلح از ويرانه‌هاى باقى‌مانده از جنگ
دیپلماسی ایرانی: رئیس‌جمهوری امریکا که به تازگى پرقدرتمند‌ترين فر د در جهان شناخته شده است، به قاره‌ای سفر کرده که برای او یادآور خاطرات زیادی از دوره کودکی و برای کشورش یادآور ماجراجویی‌ها و منافع و مخاطرات فراوان است. از سفر اوباما به آسیا به عنوان سفر به سرزمین دوران کودکی او تعبیر شده است. به خصوص این که گفته می‌شود وی با رئیس جمهوری ندونزی، کشوری که دوران کودکی و نوجوانی اش را گذرانده است نیز دیدار خواهد کرد.
کاخ سفيد در بيانه‌اى اعلام کرده است هدف اصلی اوباما از سفر به آسيا نشان دادن تعهد امريکا به کشورهای منطقه است. باراک اوباما رئیس جمهوری امریکا در آغاز سفر نه روزه خود به کشورهای خاور دور در ابتدا وارد ژاپن شد. او در مجموع از چهار کشور این بخش از آسیا دیدار می‌کند. او با پرسش‌هایی درباره پایگاه‌های نظامی امریکا در ژاپن رو به رو است که هم زمان با ورود او به توکيو و قبل از آن، مردم اعتراضاتى در همین زمینه داشتند.
باراک اوباما در توکیو با یوکیو هاتویاما نخست وزیر جدید ژاپن دیدار و گفتوگو کرد. اوباما در این گفتوگو اعلام کرد که برای ایالات متحده امریکا توسعه همکاری‌های مشترک اقتصادی و سیاسی با کشورهای شرق آسیا بسیار پراهمیت است و در این رابطه اتحاد با ژاپن از جایگاه خاصی برخوردار است. یوکیو هاتویاما نخست وزیر جدید ژاپن در جریان انتخابات که به پیروزی او منجر شد خواستار وابستگی کمتر ژاپن به آمریکا شده بود. این کشور از امریکا خواسته است تا شمار نیروهای مستقر در پایگاه اوکیناوا را یا کاهش دهد یا این نیروها را به کلی از کشور خارج کند. از موضوع‌های مورد بحث در دیدار اوباما و هاتوياما پایگاه‌های نظامی امریکا در ژاپن، مقابله با گرمایش زمین، جنگ افغانستان، خلع سلاح اتمی، برنامه هسته‌اى ايران و همچنين تلاش برای جلب حمایت چین در جریان مذاکرات ۶ جانبه در زمینه کره شمالی بود. ایجاد رابطه سیاسی‌‌ای بر پایه برابری سیاسی و حقوقی با امريکا و بررسی موافقت‌نامه استقرار سربازان امریکایی در ژاپن از جمله از دیگر انتظارات رئیس جمهوری امریکا بود.
اين در حالى است که هزاران تن از مردم توکیو در راهپیمایی‌هاى گسترده برای برچیده شدن پایگاه‌های نظامی امریکا در کشور خود به خیابان ها رفتند. برخی از مردم ژاپن از پرواز هواپیماهای امریکایی بر فراز ژاپن احساس ناامنی می‌کنند و خواهان برچیده‌شدن پایگاه‌های امريکا هستند.
در استان اوکیناوا مجموعاَ ۵۰ هزار سرباز امریکایی از پایان جنگ جهانی دوم مستقر هستند. در سال ۲۰۰۶ ژاپن و ایالات متحده پس از گفت‌وگوهای طولانی و دشوار، موافقت‌نامه‌ای را امضا کردند که براساس آن انتقال پایگاه‌های هوایی جنجال‌برانگیز امریکا از استان اوکیناوا و خروج ۸ هزار سرباز امریکایی از این منطقه و انتقال آنها به جزیره گوام در اقیانوس آرام پیش‌بینی شده‌اند.
هاتویاما درباره روند موضوع و پایگاه‌های امریکا می‌گوید: «توافق میان دولت سابق ژاپن و امريکا را باید بسیار جدی گرفت. البته باید تصمیم دولت محلی اوکیناوا و خواست مردم این استان را نیز در نظر داشت. ما باید تمام جنبه‌های موضوع را پیش از رسیدن به زمان درست تصمیم‌گیری برای خروج این نیروها بررسی کنیم.»
یکی از علت‌های فعالیت دیپلماتیک مداوم در این زمینه نیز همین موضوع است. البته هاتویاما با موضع‌گیری دیگری باعث رنجش ایالات متحده و متحدان غربی خود شده است. او درباره مبارزه با تروریسم گفته است، مبارزه با تروریسم بین‌المللی مهم است. اما ایفای نقش در آن فقط در شرکت در عملیات نظامی خلاصه نمی‌شود. به نظر من باید زمینه‌های پیدایش تروریسم را نیز برطرف کرد. بر همین اساس باید جامعه مدنی را در افغانستان تقویت کرد. برای دستیابی به این هدف دولت ژاپن قصد دارد، ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون ین در این زمینه سرمایه‌گذاری کند.
برخى تحليگران معتفدند که ژاپن یک راهبرد جدید را نیز در رابطه با امریکا دنبال می‌کند. در کنار مشارکت با امريکا تشکیل ائتلافی در شرق آسیا نیز مد نظر است. هاتویاما با همین دیدگاه از زمان آغاز نخست وزیری خود به کشورهایی چون چین، کره جنوبی یا کشورهای عضو پیمان همکاری‌های جنوب شرقی آسیا، آسه‌آن، سفر کرده است.
به نظر می‌رسد باراک اوباما برنده جایزه صلح نوبل در سال ۲۰۰۹ دگرگونی سیاسی در ژاپن را جدی گرفته است. البته در گفت‌وگوهای او با همتای ژاپنی خود موضوع مورد بحث حل فوری مسئله انتقال پایگاه نظامی امریکا از ژاپن نخواهد بود. او در مصاحبه‌ای با تلویزیون سراسری ژاپن (NHK) سلیقه به خرج داده و گفته است، خاطره هیروشیما و ناکازاکی عمیقاَََ در ذهن‌های مردم جهان باقی مانده است. باعث افتخار من خواهد بود که در دوران زمامداری خود به عنوان رئیس جمهوری امريکا بتوانم از این دو شهر دیدار کنم. با این حساب اوباما نخستین رئیس جمهوری امريکا است که با جایزه صلح نوبل به ویرانه‌های برجای‌مانده از بمب‌های اتمی امریکا می رود. این حرکت اوباما با استقبال بسیاری در ژاپن روبه رو شد. شايان ذکر است که محبوبیت رئیس‌جمهوری امریکا در بین مردم ژاپن، صرف نظر از مشکلات سیاسی حل‌نشده میان دو کشور قابل توجه است.
رئيس‌جمهوری امريکا در سخنان خود در آغاز سفر 9 روزه‌اش به آسيا گفت: «اگرچه تعهد ما در منطقه با ژاپن آغاز شده اما به اينجا ختم نمى‌شود. بنابراين من مى‌خواهم که امريکايى‌ها بدانند ما در آينده اين منطقه سهم داريم. اينجا جايى است که ما بيشترين تبادلات تجارى را داشته و بسيارى از کالاها را از اينجا خريدارى خواهيم کرد. اينجا جايى است که ما اکثر توليداتمان را صادر خواهيم کرد و مشاغل زيادى را ايجاد مى‌کنيم که در يک روند کلى انعکاس آن در داخل خواهد بود.»
اوباما که درهاوايى بدنيا آمده خود را "اولين رئيس‌جمهور صلح‌طلب آمريکا"خواند و بر تعهد کشورش بر منطقه تاکيد کرد. اما از ذکر جزئيات بيشتر در باره نحوه از سرگيرى دستور کار تجارى متوقف شده امريکا با منطقه خوددارى کرد. باراک اوباما در اين سخنرانى که در توکيو براى حدود 1500 تن از ژاپنى‌هاى برجسته در يک سالن برگزارى کنسرت در توکيو برگزار شد، نشان داد که امريکا تحت رهبرى وى به دنبال تعامل بيشتر با آسياست.
اوباما با تاکيد بر ائتلاف چند دهه‌اى با ژاپن که مهمترين ائتلاف منطقه شمرده مى‌شود از پرداختن به مناقشه بر سر پايگاه نظامى امريکا در ژاپن و سوال هایی درباره آينده اين روابط در مواجهه با قدرت روزافزون چين خوددارى کرد.
باراک اوباما همچنین گفت: «نبايد از يک چين قدرتمند ترسيد بلکه بايد از آن به عنوان يک شريک قدرتمند در زمينه چالش‌هاى اضطرارى استقبال کرد.»
وى همچنين در جمع ژاپنى‌ها که کشورشان اولين قربانى بمباران اتمى بوده، بار ديگر خواستار ايجاد دنيايى عارى از تسليحات هسته‌اى شد. اما قول داد که تا زمانى که لازم باشد بازدارندگى هسته‌اى امريکا را حفظ خواهد کرد. اوباما در يک اقدام آشکار براى اجتناب از تحريک پکن به هيچ يک از نگرانى‌هاى حقوق بشرى جدى و متعدد در چين اشاره نکرد. وى همچنين صرفا اشاره‌اى به رژيم مستبد ميانمار کرد و به طور کلى درباره حقوق بشر و ارزش هاى دموکراتيک در اين کشور صحبت هایی بر زبان آورد.
همچنين امريکا و ژاپن پس از دیدار باراک اوباما با یوکیو هاتویاما نخست‌وزیر ژاپن در بیانیه‌ای مشترک نسبت ادامه فعالیت‌های اتمی ایران و کره شمالی ابراز نگرانی کردند و هشدار دادند که اجازه نخواهند داد نظام منع گسترش سلا‌ح‌های اتمی به خطر بیفتد.
رئيس جمهوری امريکا هفته آينده به شانگهای و سپس پکن می‌رود تا با هو جين تائو، رئيس جمهوری چين، گفتوگو کند و بعد از آن به کره جنوبی خواهد رفت. اين نخستين باری است که پرزيدنت اوباما به چين سفر مى‌کند. به‌رغم برنامه‌ها و اهداف وسیعی که برای اوباما در این تور آسیایی تدارک دیده شده، شبکه یورونیوز در تحلیلی تأکید کرد که همه تلاش امریکا و هدف او از این سفر کاستن از نفوذ چین در این منطقه از جهان است.
براساس گزارش‌های رسيده ترتيب ديدارهای باراک اوباما از کشورهای ياد شده امری تصادفی نيست. اين پنجمين سخنرانى بزرگ باراک اوباما ظرف 10ماه رياست جمهورى‌اش بود.
نظر شما :