سردی روابط اسرائیل و امریکا؛ آیا تاریخ تکرار می‌شود؟
روابط اسرائیل و امریکا بیش از آنچه فکرش را می‌کنیم، تیره است. پافشاری باراک اوباما رئیس‌جمهوری امریکا بر توقف شهرکسازیها و پافشاری بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل در ادامه این روند باعث شده تا روابطی سرد میان واشنگتن – تلاویو حاکم شود. روابطی که از تصمیم هفته گذشته محمود عباس مبنی بر این که در انتخابات آتی شرکت نمی‌کند نیز تاثیر گرفته است. عباس این تصمیم را اعلام کرد تا سرخوردگی خود را از وضعیت حاکم بر مذاکرات صلح نشان دهد.
عباس حتی اخیرا پا را فراتر گذاشته و گفته است، در صورتی که تغییری در مذاکرات صلح پیش نیاید تا قبل از برگزاری انتخابات سراسری در فلسطین از سمت خود استعفا خواهد داد.
شامگاه دوشنبه نتانیاهو در حالی به دیدار رئیس جمهوری امریکا رفت که اوباما به مثابه یک مراسم رسمی هیچ استقبالی از او نکرد و حتی با وی به میان خبرنگاران نیامد.
فضای سرد حاکم بر گفت‌وگوی رئیس جمهوری امریکا و نخست وزیری اسرائیل نشان از مواضع کاملا متفاوت دو طرف نسبت به مسئله احداث شهرکهای یهودی‌نشین در سرزمین‌های فلسطینی داشت.
این ملاقات در آخرین دقایق روز دوشنبه به مدت یک ساعت و نیم پشت درهای بسته صورت گرفت و بدون این که سران دو کشور همچون گذشته در برابر خبرنگاران قرار گیرند، به پایان رسید. این موضوع در عرف تشریفاتی دولت امریکا بسیار غیرعادی به نظر می‌رسید، زیرا ملاقات رئیس جمهوری امریکا با یک میهمان خارجی در کاخ سفید به طور معمول در برابر خبرنگاران ختم می‌شود. به ویژه اگر این میهمان خارجی رئیس دولت اسرائیل که هم‌پیمان نزدیک امریکاست، باشد.
از سوی دیگر دعوت از نتانیاهو برای ملاقات در کاخ سفید در روزی صورت گرفت که نخست وزیر اسرائیل قصد خروج از امریکا را داشت. رسانه‌های اسرائیل این رویکرد کاخ سفید را وجود فضای تنش‌آلود در روابط دو دولت ارزیابی کردند. خصوصا این که حتی صحبت‌هایی از عدم تمایل اوباما برای دیدار با نتانیاهو منتشر شده بود.
با این حال نتانیاهو گرازش دیگری از دیدارش با اوباما داد. وی فضای ملاقات و گفت‌وگوی خود با باراک اوباما در کاخ سفید را باز، صمیمانه و دوستانه خواند. نتانیاهو به تلویزیون اسرائيل گفت، جریان مذاکرات خود با رئیس‌جمهوری امریکا بسیار مثبت بوده است.
نتانیاهو روز یکشنبه برای یک دیدار سه‌روزه وارد واشنگتن شده بود. وی قرار بود در کنفرانس سازمان‌های یهودی در امریکا نیز سخنرانی کند.
نتانیاهو پیش از ملاقات با اوباما، فلسطینی‌ها را برای از سرگیری فوری مذاکرات فراخوانده بود. به گزارش خبرگزاری فرانسه، وی در سخنانی در برابر نمایندگان سازمان‌های یهودی در امریکا، خطاب به فلسطینی‌ها گفت: «بگذارید از این فرصت بهره گیریم و قرارداد تاریخی را به تصویب برسانیم. بگذارید مذاکرات سریعا آغاز شوند.»
در افکار عمومی اسرائیل خواست بی‌سابقه و صریح اوباما مبنی بر توقف فوری و کامل ساخت شهرکهای یهودی‌نشین در کرانه غربی رود اردن برخی نگرانی‌ها را موجب شده است.
نخست وزیر اسرائیل مذاکراتی بدون پیش‌شرط می‌خواهد. وی پیش از ملاقات با اوباما گفت که اسرائیل در مذاکره با فلسطینی‌ها رویکردی بسیار "بزرگوارانه" خواهد داشت. به گزارش رسانه‌های اسرائیلی نتانیاهو گفت که در مذاکره با فلسطینی‌ها پیشنهاد محدودیت در ساخت شهرکهای یهودی‌نشین را خواهد داد.
ولی فلسطینی‌ها همچون اوباما خواستار توقف کامل احداث شهرکهای یهودی‌نشین در سرزمین‌های فلسطینی در کرانه غربی و در بیت‌المقدس هستند. فلسطینی‌ها می‌گویند که این خواست پیش‌شرط مذاکرات است.
صائب عریقات مذاکره‌کننده ارشد فلسطینی، روز سه‌شنبه ۱۰ نوامبر گفت که شکست تلاش‌های امریکا برای تحرک در روند صلح خاورمیانه می‌تواند به کناره‌گیری محمود عباس از ریاست تشکیلات خودگردان فلسطین بینجامد.
عریقات در این باره گفت: «محمود عباس می‌خواهد رئیس یک دولت فلسطینی باشد. اگر او احساس کند که این پروژه به مخاطره افتاده و اسرائیل قصد دارد ایده تأسیس یک دولت فلسطینی را نابود کند، آن گاه عباس دیگر حاضر نیست در مقام خود ابقا شود. فلسطینی‌ها می‌خواهند که پیش از آغاز مذاکرات صلح روند شهرکسازیها کاملا متوقف شود.»
از سوی دیگر نتانیاهو در حالی پا به خاک فرانسه گذاشت که دولت فرانسه نیز بر توقف شهرکسازیها تاکید کرده است. برنار کوشنر وزیر امور خارجه فرانسه به رادیو فرانس اینتر گفت: «به هنگام گفت‌‌وگوها دیگر هیچ‌گونه حرکت استعماری نباید جریان داشته باشد. باید به محمود عباس این اطمینان را داد که ابقا در مقامش سودمند است.»
رفتار اوباما با نتانیاهو بسیاری از کارشناسان را به یاد مذاکرات فلسطینیان و اسرائیلی‌ها در زمان ریاست جمهوری بیل کلینتون می‌اندازد. در آن موقع نیز نتانیاهو بر سر کار بود و مشابه چنین فضایی بر مذاکرات حاکم شده بود. روابط امریکا و اسرائیل در آن دوران نیز در برهه‌ای رو به سردی نهاد که در نهایت هم به افشای روابط جنسی بیل کلینتون با مونیکا لوینسکی منجر شد. بسیاری افشای آن رابطه را دست پخت اسرائیلی‌ها در پاسخ به رفتار سرد امریکایی‌ها با اسرائیلی‌ها می‌دانستند.
نظر شما :