اول آبان سالروز شهادت آیت الله حاج سيد مصطفى خمينى
سید مصطفی خمینی در آذر 1309 شمسی در قم متولد شد. تحصیلات ابتدایی را در مدرسههای باقریه و سنایی به پایان رساند. سپس به تحصیل علوم اسلامی پرداخت و در سال 1330 سطح را به پایان رساند و در درس خارج امام قدس سره و آیت الله بروجردی قدس سره حضور یافت و دیری نپایید که به درجه اجتهاد رسید و از تقلید بی نیاز شد. از دیگر اساتید او در علوم اسلامی علامه طباطبایی، آیات عظام داماد، شیخ مرتضی حائری، سید محمد باقر سلطانی، شهید صدوقی، حاج شیخ محمد جواد قزوینی و سید ابوالحسن قزوینی هستند.
شهید مصطفی خمینی در سال 1341 همراه با امام قدس سره به مبارزه با رژیم برخاست و در پیشبرد نهضت اسلامی نقش به سزایی ایفا کرد. در سال 1342 در دورانی که امام قدس سره در قیطریه تهران زیر نظر بودند، رئیس وقت شهربانی کل کشور (سپهبد نصیری) او را به شهربانی جلب و هشدار داد که اگر از فعالیتهای سیاسی و مبارزاتی دست نکشد، تحت پیگرد قرار می گیرد. امام قدس سره در روز چهارم آبان 1343 علیه لایحه کاپیتولاسیون سخنرانی کردند و در این سخنرانی ضمن برملا کردن خیانت رژیم در تصویب این لایحه، تکلیف خود و ملت ایران را با رژیم های امریکا اسرائیل و همچنین با دست نشانده آنان محمدرضا پهلوی یکسره کردند. در تاریخ 13 آبان همان سال امام قدس سره را شبانه دستگیر و به ترکیه تبعید کردند. حاج سید مصطفی از این وحشیگری رژیم که نمونه آن را نیز به چشم دیده بود سخت بر آشفت و به خیابان آمد و با سیل خروشان مردم خشمناک قم به طرف بیوت آیات عظام به راه افتاد و همگام با مردم قهرمان قم با فریاد اعتراض خویش جوّ رعب و وحشت را شکست و از مراجع وقت خواستار اقدام برای آزادی امام قدس سره شد. ساواک دستور جلب ایشان را به شهربانی قم صادر کرد. مأموران رژیم زمانی که حاج آقا مصطفی در بیتِ آیت الله العظمی مرعشی نجفی قدس سره به گفت و گو با ایشان مشغول بود، یورش بردند و ایشان را دستگیر کردند و مدت 57 روز در زندان قزل قلعه و اغلب در سلول انفرادی زندانی کردند.
در تاریخ 8 دی 1343 از زندان آزاد و در 13 دی که تنها پنچ روز از آزادی او می گذشت، به دنبال استقبال چشمگیر مردم از آن عالم مجاهد مأموران رژیم به خانه او در قم یورش بردند و بار دیگر او را دستگیر کردند. این یورش وحشیانه مایه بیم و هراس همسر آن بزرگوار و سقط جنین او شد. سرانجام نیز روز 14 دی او را از ایران به ترکیه تبعید کردند.
در 13 مهر 1344 امام قدس سره و فرزندش از ترکیه به عراق برده شدند و روز 23 مهر 1344 در نجف سکونت گزیده و بی درنگ درس و بحث را آغاز کردند و حاج آقا مصطفی افزون بر حضور در درس امام قدس سره شخصاً به تدریس پرداخته و شاگردان فاضلی پرورش دادند.
آیت الله سید مصطفی در کنار برنامههای درسی و علمی با راهها و شیوههای نوینی مبارزه با شاه را دنبال کرد و مشاوری برجسته و متعهد برای امام قدس سره بود. در 21 خرداد 1348 به دنبال یک سلسله فعالیتها و کوششهایی در راه برانگیختن آیت الله حکیم قدس سره علیه رژیم ضد اسلامی عراق، بعثی ها او را دستگیر و به بغداد بردند. احمد حسن البکر رئیس جمهوری آن روز عراق به وی هشدار داد در صورت ادامه فعالیت بر ضد حکام بغداد با واکنش شدیدی روبهرو خواهد شد.
آیت الله سید مصطفی خمینی در نیمه شب یکشنبه اول آبان 1356 به شکل مرموزانهای به شهادت رسید. در پی شهادت او امام قدس سره در یادداشتی چنین مرقوم کردند:
بسمه تعالی
انا لله و انا الیه راجعون
در روز یکشنبه نهم شهر ذی القعدة الحرام 1397، مصطفی خمینی نور بصرم و مهجه قلبم دار فانی را وداع کرد و به جوار رحمت حق تعالی رهسپار شد.
اللهم ارحمه و اغفر له و اسکنه الجنّة بحقّ اولیائک الطّاهرین علیهم الصّلوة و السّلام.
با انتشار خبر، حوزه نجف در هالهای از غم و اندوه فرو رفت. درس ها تعطیل شد و روحانیت به سوگ نشست. جنازه آن شهید توسط یاران و شاگردان او به کربلا برده شد. در این مراسم جمعیت انبوهی شرکت کردند و جنازه را با آب فرات غسل داده و در محل خیمه گاه امام حسین (ع) کفن کردند و پس از طواف در حرم مطهر حضرت سید الشهداء (ع) و حضرت عباس (ع) به نجف بازگرداندند و روز بعد جنازه آن شهید از مسجد بهبهانی (واقع در بیرون دروازه نجف) با شرکت انبوهی از علما، فضلا، طلاب، کسبه، اصناف و دیگر اهالی نجف به طرف صحن مطهر علوی تشییع شد. امام قدس سره در مسجد بهبهانی حضور یافت و پس از توقفی کوتاه و خواندن فاتحه با قامتی استوار به خانه بازگشت و در مراسم تشییع و خاکسپاری شرکت نکرد. در هنگان تشییع جنازه بازار نجف یکپارچه تعطیل شد. آیت الله خویی قدس سره در صحن مطهر امام علی (ع) بر جنازه شهید نماز خواند و در کنار مقبره علامه حلی قدس سره به خاک سپرده شد.
شب هنگام امام خمینی قدس سره پس از زیارت حرم مطهر حضرت علی علیه السلام به سراغ فرزند عارف، عالم و مجاهد که در دل خاک آرمیده بود، رفت و با چهره ای باز و آرام نخست برای یکایک عالمانی که در آن مقبره دفن شده اند، اعلام قرائت فاتحه کردند و در پایان، از حاضران خواستند برای مصطفایش طلب مغفرت کنند و در آن لحظه که همه ی چشم ها اشک ریزان بود، امام قدس سره از سر قبر فرزندش برخاست و بدون کوچکتری آزردگی و گرفتگی از حاضران تشکر کرد و از آن جا بیرون رفت.
این شهادت نهضت اسلامی پانزده ساله ایران را جان تازهای بخشید، به گونهای که یکباره فراگیر و به شکل انقلابی طوفان زا و کاخ برانداز در آمد.
تألیفات شهید
شهید دارای آثار و تألیفات زیادی است که این آثار نشانگر عظمت علمی و فکری او است. در این خصوص مرحوم حجت الاسلام و المسلمین سید احمد خمینی قدس سره می گویند: «اجازه بفرمایید در این مورد مقدمهای عرض کنم و آن این است که معمولا افراد در بازدهی علمی و اجتماعی یا تخصصی خودشان نیازمند به طی مراحلی هستند که بعد از آن مراحل می توانند تز یا اجتهاد خود را در معرض بهره برداری دیگران قرار دهند که متأسفانه ایشان پس از اتمام مراحل لازم و در آغاز تقریر و بیان نظریات علمی و اجتهادی خود به شهادت می رسد و در عین حال کتابهایی از ایشان باقی مانده است...»
تألیفات آن مرحوم عبارتند از:
1- القواعد الحکمیه (حاشیه بر اسفار که مخطوط می باشد)
2- کتاب البیع (دوره کامل مباحث استدلالی بیع در سه جلد)
3- تحریرات فی الاصول (از اول اصول تا استصحاب تعلیقی)
4- شرح زندگانی ائمه معصومین علیها السلام تا زندگانی امام حسین علیه السلام.
5- مستند تحریر الوسیله.
6- تعلیقهای بر عروة الوثقی.
7- تفسیر قرآن الکریم در سه جلد.
8- مبحث اجاره.
9- کتاب الاصول.
10- القواعد الرجالیه.
11- کتابی در مبحث نکاح.
نیز دو کتاب «قاعده لاتعاد» در 180 صفحه و «مکاسب محرمه» در 420 صفحه که به هنگام اقامت در ترکیه نوشته است.
نظر شما :