نشست وین و بده بستان‌های هسته‌ای

منابع نزديک به مذاکرات وين خبر دادند که هيات امريکایی در حال بررسی راه‌های اعلام رسمی پذيرش غنی‌‌سازی اورانيوم در ايران است. این منابع بر این باورند که برخى طرف‌های اروپايی به اين تصميم امريکا اعتراض کرده‌اند وبرخی شرکای اروپايی امريکا اين تصميم را دومين کرنش بزرگ واشنگتن در برابر ايران پس از تصميم به مشارکت در گفت‌وگوهای 1 + 5 با تهران بدون پيش‌شرط تعليق غنی‌‌سازی توصيف کرده‌اند.

گفتاری از سیدجلال ساداتیان، کارشناس و تحلیل‌گر مسائل سیاست خارجی:

طبیعی است که دولت اوباما در تلاش است معضل ایران را به گونه ای برای کشور خود حل کند چراکه بر این باور است که با کلید ایران می توان وارد حل و فصل مسائل خاورمیانه شد.

بر اساس گزارش های گذشته ای که دائما در داخل امریکا بویژه در زمان جرج بوش منتشر می‌شد سرنخ‌هایی از دخالت های ایران در لبنان، عراق و افغانستان مطرح شده بود و زمانی که دولتمردان امریکا درک کردند این مشکلات را نمی‌توان به راحتی برطرف ساخت به این نتیجه رسیدند که باید با این کشور کنار آمد و همین تصمیم را آقای اوباما در تبلیغات اتنخاباتی خود مطرح کرد.

اما امروز علاوه بر بحث هسته‌ای ایران، رئیس جمهور امریکا با بحث دیگری تحت عنوان حقوق بشر در ایران مواجه شده که حتی اعضای اکثریت دموکرات مجلسین این کشور در برابر اوباما موضع گیری کرده‌اند و بعید به نظر می‌رسد به وی اجازه دهند بر اساس نگاه خوشبینانه در ارتباط با ایران پیش رود، از سوی دیگر اوباما در راستای اهدافی که در ارتباط با ایران دنبال می‌کند قصد دارد دست آورد مثبت رویکرد خود را به مخالفینش در داخل امریکا نشان دهد اما همین دست آورد که در قالب 1+5 مشهود بوده نیز با چالش‌هایی مواجه است.

در نتیجه امریکا از طرفی می‌خواهد ارتباط و محرومیت بلند مدت حضور خود در داخل این کشور را برطرف کند اما با چالش‌های جدی در داخل مجموعه 1+5 از یک سو و سیاسیون کاخ سفید و مجلسین امریکا مواجه است، به این ترتیب بدنبال آن است دریابد از ایران چه می توان گرفت، مذاکراتی چون ژنو و اکنون وین برای بررسی دریافت امتیازات از ناحیه ایران است و این تحلیل ما را به این سو می‌برد که بعید است امریکا راضی شود که ایران غنی سازی را در داخل خاک خود ادامه دهد.

ایران هم شاید با همین تحلیل ترفند خود را به کار گرفت به این ترتیب که از راکتور تحقیقاتی تهران آغاز کرد و گفت که حاضر است اورانیوم را برای غنی سازی و دریافت سوخت به خارج منتقل کند، در این جا تهران قصد دارد در سد راه هسته‌ای خود اختلال ایجاد کرده و مسیر را ادامه دهد، این مسائل در مذاکرات وین و در قالب مسائل فنی شفاف‌تر شده و می‌تواند مبنای برای مذاکرات بعدی گروه 1+5 باشد.

در مذاکرات فنی این بحث مطرح می‌شود که ایران چگونه اورانیوم 5 درصد را به خارج منتقل و سوخت هسته‌ای را دریافت کند، برخی این مسائل را به معنی تایید تلویحی غنی سازی در داخل ایران تلقی کرده‌اند که می‌تواند پایانی باشد بر مباحث گذشته در مساله غنی سازی ایران. به نظر می‌رسد که کلیه این مباحث در وین بروی میز مذاکره است و این که طرف‌های مقابل ایران در یک بده و بستان حاضر باشند ادامه غنی سازی در ایران را به عنوان یک امتیاز به رسمیت شناسند و در قبال آن امتیازاتی دریافت کنند بسیار با اهمیت است، هر چند نشست وین تایید کننده همه این بده بستان‌ها نیست اما مبانی پایه‌ای آن را فراهم می‌کند. به این ترتیب که بر اساس مواضع طرفین در نشست وین مشخص خواهد شد که در مذاکره بعدی امکان ادامه مذاکرات 1+5 وجود خواهد داشت یا خیر.

ایران در تحلیل‌های خود همه چیز را مثبت تلقی می‌کند یعنی معتقد است امریکا خواستار ادامه مذاکرات است چراکه این مذاکرات شانسی برای این کشور خواهد بود تا در ازای نفوذ روسیه و چین و اروپا در ایران، موقعیت خود را تثبیت کند اما در مقابل با موانعی مواجه است.