چشم خيره اعراب به مذاکرات ۲۰ اکتبر ايران با ۱+۵

دیپلماسی ایرانی: بحث پرونده هسته ای ایران پس از مذاکرات ژنو موضوعی است که اعراب با دقت بیشتری دنبال می­کنند. بر خلاف غرب و بسیاری از تحلیلگران دیگر که معتقدند پرونده هسته­ای ایران بر سر دو راهی تعامل با غرب یا تحریم­ها و برخورد­های سخت قرار گرفته، اعراب نگاه دیگری به آن می­کنند و معتقدند باید صبر و تامل بیشتری کرد و دید سرنوشت پرونده هسته ایران به کجا ختم می­شود. اعراب که ایران را همسایه خود می­دانند و معتقدند هر گونی تحولی در تهران و سیاست خارجی آن مستقیما بر سیاست­های آنها تاثیر خواهد گذاشت با احتیاط بیشتری درباره پرونده هسته­ای ایران و مذاکرات اخیر ژنو صحبت می­کنند. با نگاهی به مطبوعات عربی در می یابیم آنها بیشتر به نتیجه مذاکرات 20 اکتبر چشم دوخته­اند. برخی از رسانه­های عربی بر این باورند که در مذاکرات ژنو اتفاقاتی رخ داده و صحبت­هایی انجام شده که هنوز افکار عمومی جهان از آن بی­خبر است و مذاکرات 20 اکتبر می­تواند بسیاری از زوایای تاریک تعاملات هسته­ای ایران با غرب را روشن کند.

شبکه خبری الجزیره که سفر هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه امریکا به اروپا را به دقت زیر نظر گرفته است، مذاکرات وی با همتایان اروپایی اش را چندان علیه ایران نمی­بیند و اعتقاد دارد، این مذاکرات در حقیقت تمهیدی برای مذاکرات 20 اکتبر است. این شبکه در ادامه می­­افزاید، از آنجا که ایران پذیرفته در برابر غنی سازی کامل اورانیوم در خاک خود یک گام به عقب بیاید و اورانیوم مورد نیاز خود را از کشور ثالثی خریداری کند، لذا غرب به دنبال بهانه جویی علیه ایران نیست و تلاش خواهد کرد، فضا را برای پیشبرد مذاکرات 10 اکتبر مهیا کند.

روزنامه لبنانی السفیر نیز در یادداشتی به قلم سردبیر روزنامه نوشته است که مذاکرات ژنو بر خلاف آنچه تصور می شد مثبت از آب در آمد. گرچه بسیاری معتقدند در این مذاکرات اتفاقاتی افتاده که هنوز به گوش رسانه­ها نرسیده است.

این روزنامه در ادامه می­نویسد، مذاکره رو در روی سعید جلیلی مذاکره کننده ارشد هسته­ای ایران با نیکولاس برنز معاون وزیر امور خارجه امریکا و نماینده این کشور در مذاکرات 1+5 با ایران باعث شد تا مذاکرات ژنو بر خلاف آنچه انتظار می­رفت از بن­بست خارج شود.

السفیر اهمیت دیدار سعید جلیلی با نیکولاس برنز در ژنو را با دیدار مشهور رونالد ریگان رئیس جمهوری اسبق امریکا با میخائیل گورباچف رئیس جمهوری اسبق اتحاد جماهیر شوروی در سال 1985 در همین شهر ژنو مقایسه می­کند و می­نویسد، همان طور که آن دیدار تاریخی باعث شد تا کدورت­ها میان شوروی و امریکا کم­رنگ شود و مسکو متحمل تحریم­های سنگین­تر نشود، دیدار جلیلی و برنز نیز دستاورد مشابهی داشت؛ به این ترتیب که ایران پذیرفت اورانیوم مورد نیاز خود را از کشور سومی تهیه کند و در مقابل امریکا نیز قبول کرد فعلا حرفی از تحریم­های جدید علیه ایران نزند. روزنامه السفیر سخنان نرم و سازش­کارانه باراک اوباما رئیس جمهوری امریکا را نتیجه مذاکرات جلیلی با برنز دانسته است.

روزنامه اماراتی الاتحاد که به شیوخ اماراتی نزدیکی بیشتری دارد، مذاکرات ژنو را با مذاکرات ملک عبدالله پادشاه عربستان در سوریه ربط می­دهد و می­نویسد، بزرگان عرب به خوبی می­دانند مذاکرات ژنو تا چه اندازه بر حیات سیاسی آنها اثرگذار است. آنها به خوبی می دانند نتیجه مذاکرات هر چه باشد، آنها مجبورند در برابر ایران سیاستی واحد اتخاذ کنند. اگر مذاکرات ایران و غرب شکست بخورد دود آن در چشم اعراب نیز خواهد رفت و اگر مثمر ثمر واقع شود، آنها نیز از منافع آن سود خواهند برد. به همین دلیل است که ملک عبدالله در یک اقدام بی­سابقه در پنج سال گذشته به سوریه آمد و با بشار اسد رئیس جمهوری سوریه به گفت و گو نشست. وی امیدوار است با ترمیم روابط ریاض با دمشق که متحد استراتژیک تهران به حساب می­آید در گرماگرم مذاکرات غرب با تهران منافعی برای کشورش به دست آورد.

روزنامه الشرق الاوسط که بیشتر به آرای عربستانی­ها نزدیک است نیز می­نویسد، غنی سازی اورانیوم ایران در کشوری ثالث به ایران این امکان را می­دهد که بتواند اعتماد غرب به برنامه هسته­ایش را جلب کند. موضوعی که غرب به شدت به دنبال آن است و از این نگران است که مبادا ایران به دنبال دستیابی به تجهیزات نظامی هسته­ای باشد. اما این رفتار ایران را از یک زاویه دیگر نیز می­توان دید. ایران با این کار زمان بیشتری خرید تا بتواند با فرصت بیشتری به بلندپروازی­های هسته­ای­اش فکر کند. حتی اگر رسیدن به این خواسته زمان طولانی بطلبد. گرچه همه چیز به مذاکرات 20 اکبر منوط شده اما تا این جای کار به نظر می­رسد ایران به حداقل آنچه می­خواسته، رسیده است.  

شبکه خبری الفیحاء عراق نیز ابراز عقیده کرده است، سیاست تازه ایران در برابر غرب به خوبی نشان می­دهد که ایران قصد دارد هم­زمان با جلب اطمینان غرب بر سر برنامه­های هسته­ایش فعالیت­های سری دیگری را نیز آغاز کند.

الفیحاء برای اثبات این ادعای خود به جلسات برنارد جویتزمن مشاور ارشد کمیسیون روابط خارجی کنگره امریکا با مایکل لوی مدیر برنامه­های امنیت انرژی و استراتژی کنگره اشاره می­کند و گزارش می­دهد، امریکایی­ها به این نکته رسیده­اند که ایران با اعلام هم­زمان مرکز غنی سازی قم با مذاکراتش با 1+5 قصد دارد یک سری برنامه­های فوق سری را در عین جلب اعتماد غرب دنبال کند.