آیا روسیه پتانسیل اقتصادی برای ابرقدرت شدن را دارد؟

از گوشه و کنار سخنانی به گوش می رسد مبنی بر اینکه روسیه برای روزهای ابر قدرتی در جهان دلتنگ است و امکان  استقرار سلاح هسته ای در بلاروس در پاسخ به استقرار سامانه  دفاع موشکی امریکا در اروپای شرقی نیز تاکیدی دیگر بر این مساله است.

حال سوال این است که آیا روسیه پتانسیل لازم برای ابرقدرت شدن را دارد؟ آیا این کشور پهناور از نظر اقتصادی شرایط مطلوبی دارد تا جای ابرقدرت اقتصادی امروز جهان یعنی ایالات متحده امریکا را بگیرد؟

به گزارش مجله اکونومیست از سال 1991 میلادی و فروپاشی کشور اتحاد جماهیر شوروی کشور روسیه حرکتی آرام را به سوی یک" دموکراسی مدیریت شده"  آغاز کرد. شکل گیری این دموکراسی تحت نظر ولادیمیر پوتین زمینه را برای رشد اقتصادی کشور روسیه فراهم کرد .

به گزارش مسکو تایمز اقتصاد روسیه به فروش منابع طبیعی به خصوص نفت و گاز طبیعی وابسته است. این وابستگی برای کشوری مثل روسیه که سهم قابل توجهی ذخیره نفت و گاز دارد مساله دور از ذهنی نیست.

از طرف دیگر رشد قیمت نفت در بازارهای جهانی سبب شد تا درآمد روسیه از این بخش افزایش یابد و سهم کلانی از این درآمد مازاد برای توسعه بخشهای مختلف اقتصاد از قبیل صنعت عمران و زیر ساختهای مورد نیاز برای صنایع دیگر سرمایه گذاری شود.

 این مساله سبب شد تا اقتصاد کشور روسیه بزرگ شود و این کشور با بازپرداخت بدهی های پیشین سهم قابل توجهی ارز را در صندوق ذخایر خود جمع آوری کندو زمینه را بری افزایش نرخ رشد اقتصادش فراهم آورد.

به گزارش اکونومیست در  نیمه اول سال جاری میلادی نرخ رشد اقتصادی روسیه برای ششمین دوره  متوالی مثبت بود. طبق آمارهای موجوددر نیمه اول سال جاری نرخ رشد تولید ناخالص داخلی کشور روسیه برابر با 9/7 درصد بود که مهمترین عامل ان رشد قیمت نفت و افزایش درآمد حاصل از این بخش در اقتصاد بوداما آیا این رشد که به واسطه افزایش قیمت نفت ایجاد شده دلیلی بر استواری زیر ساختهای اقتصادی روسیه و توانایی ان برای تبدیل شدن به یک ابر قدرت اقتصادی است؟

طبق ارزیابی اخیر بنیاد هریتیج که در سال 2007 میلادی اعلام شد حدود   54 درصد از اقتصاد کشور روسیه  آزاد است در حالیکه 82 درصد از اقتصاد ایالات متحده آزاد می باشد.

به گزارش این بنیاد  روسیه صد و بیستمین اقتصاد آزاد جهان را دارد در حالیکه این مرکز ایالات متحده امریکا را چهارمین اقتصاد ازاد جهان معرفی کرده است.اهمیت آزادی اقتصادی  در سلامت اقتصاد به حدی است که میتوان آن را تضمینی برای موفقیت آینده هر اقتصادی شمرد.روسیه از نظر آزادی اقتصادی سی و یکمین کشور در میان 41 کشور اروپا است در حالیکه ایالات متحده امریکا در میان 29 کشور واقع در قاره امریکا رتبه اول و در جهان  پس از هنگ کنگ ‘سنگاپور و استرالیا رتبه چهارم را دارد.

آمارها نشان می دهد میانگین آزادی اقتصادی کشورهای جهان برابر با 6/60 درصد  و میانگین آزادی اقتصاد کشورهای قاره امریکا برابر با 3/62 درصدو اروپا برابر با5/67 درصد  است . شایان ذکر است آزادی اقتصاد امریکا بیش از 21 درصد بیشتر از میانگین جهان است در حالیکه آزادی اقتصاد  روسیه حدود 6 درصد کمتر از متوسط جهان می باشد

بنیاد هریتیج برای بررسی آزادی اقتصاد روسیه و امریکا ده شاخص مختلف را مورد ارزیابی قرار داده است.این ده شاخص عبارتند از : شاخص آزادی شغلی، آزادی تجارت، آزادی مالی، آزادی اقتصاداز دولت، آزادی بازارهای پولی، آزادی سرمایه گذاری،آزادی بازارهای مالی ، حقوق مالکیت، آزادی از فساد مالی یا به عبارت بهتر تهی بودن اقتصاد از فساد و در نهایت آزادی بازار کار(یا انعطاف پذیری بازار کار) .

بنیاد هریتیج اعلام کرد بیشترین ضعف اقتصاد روسیه در بخشهای  آزادی بازارهای پولی ، آزادی سرمایه گذاری ،آزادی مالی ، حقوق مالکیت و فساد مالی است .طبق گزارش این مرکز این بخشها در اقتصاد روسیه از میانگین جهانی کمتر است و دیگر بخشهای ذکر شده دربالا معادل میانگین جهانی می باشد.

 از طرف دیگر در ایالات متحده امریکا  به استثنای بخش آزادی مالی که چند درصد کمتر از متوسط جهانی است مابقی بخشها از متوسط اعلام شده برای جهان بیشتر است و این نشان از پایداری نسبی اقتصاد این کشور دارد.در زیر نمودارهای ارایه شده توسط بنیاد هریتیج که نشان دهنده میزان آزادی هر یک از بخشهای مطرح شده در اقتصا کشورهای روسیه و امریکا است را می اوریم و در روزهای آینده در مقالاتی هر یک را به تفصیل مورد بررسی قرار می دهیم.