اهدافی که ملک عبدالله در سوریه به آنها نرسید

دیپلماسی ایرانی: شاید بتوان گفت توافق برای تشکیل دولت وحدت ملی در لبنان، تنها دستاورد سفر مهم ملک عبدالله پادشاه عربستان سعودی به سوریه بود. ملک عبدالله از میان تمام اهدافش برای سفر به سوریه تنها به همین هدف توافق برای تشکیل دولت وحدت ملی رسید.

در این میان برخی سفر ملک عبدالله پادشاه عربستان به سوریه را تلاشی برای هماهنگ کردن جهان عرب در برابر برنامه‌ اتمی ایران دانستند. اما می‌توان گفت، این هماهنگی بر خلاف میل پادشاه عربستان بیشتر میان تهران – دمشق برقرار است تا ریاض – دمشق. روابط دمشق و ریاض از زمان قتل رفیق حریری در لبنان بسیار کم‌رنگ شده بود.

سفر ملک عبدالله به دمشق در پاسخ به دیداری انجام شد که بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه چند ماه پیش از ریاض انجام داده بود.

خبرگزاری‌های آلمان و رویترز این دیدارها را تلاشی برای هماهنگ کردن سیاست کشورهای عربی در مقابل برنامه‌ اتمی ایران، پشتیبانی از سیاست صلح باراک اوباما در خاورمیانه و همچنین کاهش مشکلات سعد حریری برای تشکیل دولت جدید لبنان ارزیابی کردند. نشریه وال استریت ژورنال نیز نوشت که ملک عبدالله در سفر به دمشق سوریه را برای سست کردن اتحاد با ایران و تحکیم تفاهم بر سر مسائل سیاسی و امنیتی منطقه زیر فشار گذاشت.

در سفر سه روزه به دمشق یک هیات بلندپایه سیاسی و امنیتی و گروه بزرگی از سردبیران و خبرنگاران ارشد عربستان سعودی ملک عبدالله را همراهی کردند. رسانه‌های عربی زبان این سفر را بسیار مهم تلقی کردند و گزارش‌های مفصلی درباره آن انتشار دادند.

رویترز دیدار بشار اسد و ملک عبدالله را زمینه‌ساز امیدی نو برای وحدت اعراب در مقابل برنامه‌ اتمی ایران دانست. اما این دیدار را در حل بحران فلسطین و سرنوشت دولت جدید لبنان نیز مهم شمرد.

خبرگزاری آلمان به نقل از ناظران عرب نوشت که سفر ملک عبدالله تلاشی برای تفاهم کشورهای عربی، پیشبرد روند صلح خاورمیانه و کاهش دشواری‌های مربوط به تشکیل دولت لبنان است.

عربستان سعودی از سعد حریری نخست‌وزیر سنی و مورد حمایت غرب در لبنان حمایت می‌کند، اما دمشق پشتیبان حزب‌الله است. سعد حریری، فرزند رفیق حریری سیاستمدار لبنانی در ماه ژوئن امسال مامور تشکیل کابینه شد؛ اما به دلیل اختلاف با حزب‌الله و سایر گروه‌های سیاسی رقیب هنوز موفق به این کار نشده است.

از زمان قتل رفیق حریری در سال ۲۰۰۵ میلادی، مناسبات ریاض و دمشق تیره شد. بشاراسد که در سال ۲۰۰۴ میلادی یک پیمان دفاعی مشترک با ایران امضاء کرده است، چند ماه پیش برای نخستین بار پس از چهار سال به ریاض رفت و گفت‌وگوئی چند ساعته با ملک عبدالله داشت.