رئيس جمهورى تاجيکستان به دنبال موروثى کردن حکومت خود

امامعلی رحمان قصد دارد رستم، پسر بزرگش را وارث خود معرفی کند. هر چند رقابتی بین وارثان نیست، ولی موروثی کردن حاکمیت در تاجیکستان که جنگ داخلی پنج ساله را تجربه کرده، می‌تواند امنیت و صلح را در این کشور به خطر بیندازد.

به گزارش دیچه وله، امامعلی رحمان در سال ۱۹۵۲ در شهر کولاب تاجیکستان به دنیا آمد و مثل بسیاری از سران شوروی سابق در مسکو تحصیل کرد. وی از سال ۱۹۹۵ به مقام ریاست جمهوری تاجیکستان انتخاب شد. او که قبلا نامش "رحمانوف" بود، پسوند روسی را از نام خویش برداشت و به مردم کشورش توصیه کرد که این گونه پسوندها را از نام خود حذف کنند. مردم تاجیکستان امامعلی رحمان را عالیجناب خطاب می‌کنند. درباره وضعیت خانوادگی امامعلی رحمان تا این حد مطالبی انتشار یافته که وی صاحب ۷ دختر و ۲ پسر است و یکی از روسای جمهور دنیاست که بیشترین فرزند را دارد. رئیس جمهوری تاجیکستان مولف چندین کتاب در خصوص تاریخ ملت تاجیک و ریشه‌های آریایی آن است.

درباره همسر امامعلی رحمان همانند بسیاری از همسران روسای جمهورآسیای میانه تا به حال مطلبی انتشار نیافته، ولی درباره فرزندان او مطالب اندکی در رسانه‌های تاجیکستان چاپ می‌شود.

فیروزه دختر بزرگ رئیس جمهوری تاجیکستان با حاکمف پسر رئیس راه آهن تاجیکستان ازدواج کرده و صاحب بوتیک‌های زنجیره‌ای درمرکز شهر دوشنبه است. تهمینه دختر دیگر رئیس جمهور صاحب سوپرمارکت بزرگی است که شوهرش برای او ساخته است. آزاده دختر دیگر رحمان همسر یک دیپلمات شد و پروینه در دانشگاه پزشکی دوشنبه تحصیل می‌کند. سایر فرزندان رحمان در دبیرستان ریاست جمهوری دوشنبه درس می‌خوانند.

اما کسی که امامعلی رحمان قصد دارد به جانشینی خود انتخاب کند رستم امامعلی است که ۲۲ سال سن دارد. وی تا به حال دوره‌های آموزشی دانشگاه‌های تاجیکستان، آلمان و روسیه را به پایان رسانده است.

بسیاری از تاجیک‌ها رستم را در لباس‌های ورزشی مشاهده کرده‌اند. وی یکی از بهترین بازیکن‌های تیم فوتبال استقلال تاجیکستان هم هست. گفته می‌شود که در جریان بازی کسی جرات ندارد توپ را از جلوی پای پسر رئیس‌جمهوری تاجیکستان بگیرد. اگر فردی از تیم رقیب بخواهد که توپ را از رستم بگیرد، عواقب این کار ناگوار خواهد بود. رستم یکی از ثروتمندترین افراد تاجیکستان هم محسوب می‌شود، زیرا وی در اواخر ماه ژوئن سال جاری با دختر مدیرشرکت بزرگ صنایع مواد غذایی شهر دوشنبه ازدواج کرد.

هفت دختر رحمان و پسر ۱۰ ساله او سامان رقیبی برای رستم به حساب نمی‌آیند و تا به حال رستم بهترین جایگزین برای مقام پدرش به شمار می‌رود.

کارشناسان موروثی شدن حکومت در تاریخ تاجیکستان را پدیده نویی در تاریخ این کشور می‌دانند. بسیاری از وبلاگ‌نویسان تاجیک هم در نظرسنجی‌های اینترنتی خود درباره موروثی شدن حکومت در تاجیکستان اظهارنظر کرده‌اند که نخواهند گذاشت رستم بجای امامعلی رحمان بنشیند. در محافل مختلف سیاسی تاجیکستان حادثه تلخی را هم تعریف می‌کنند که در اوایل ماه مه سال پیش اتفاق افتاد. در آن زمان رستم به سوی حسن سعدالله‌اف، مدیر عامل آریان بانک و برادر همسر رحمان که بر بیش از ۳۰۰ کارخانه و شرکت نظارت دارد گلوله ای شلیک کرد که به گردن او اصابت کرد. گفته می‌شود که او را به سرعت برای مداوا به خارج منتقل کردند و به دستور شخص رئیس‌ جمهوری تاجیکستان این حادثه افشا نشد. بسیاری در تاجیکستان معتقدند وی تنها شخصی است که رقیبی جدی برای رستم به حساب می‌آید.

به اعتقاد برخی تحلیلگران و ناظران امور تاجیک تا به حال امامعلی رحمان تلاش می‌کرد مهلت ریاست جمهوری خود را تمدید کند ولی حالا قصد دارد نه تنها حکومتش تمدید یابد بلکه حکومت را موروثی نیز بکند. وی موفق شد که تا ۲۰۲۰ مهلت ریاست جمهوری خود را تمدید کند.

حالا رستم پسر بزرگ رئیس جمهوری که همیشه پشت صحنه حضور داشت برای نخستین بار پدرش را در دیدارهای اخیر در شهر دوشنبه همراهی کرد؛ در این دیدارها روسای جمهوری افغانستان، پاکستان، تاجیکستان و روسیه حضور داشتند. کارشناسان نتیجه می‌گیرند که موروثی شدن حکومت که پیش از این در دیگر جمهوری‌های آسیای میانه مرسوم بود‌ به تاجیکستان هم رسیده و حال امامعلی تصمیم گرفته است پسرش رستم را با آداب سیاست آشنا کند.

احزاب سیاسی تاجیکستان حتی با تمدید مهلت ریاست جمهوری امامعلی رحمان هم شدیدا مخالفت کرده بودند. ولی طرفداران رئیس جمهوری دلیل می‌آورند که کسی مثل امامعلی رحمان توان رهبری کشور را ندارد. با این حال مردم تاجیک به شدت مخالف موروثی شدن حاکمیت در تاجیکستان هستند. آنها این حرکت را توهین به یک یک افراد ملت می‌دانند. به گفته یک کارشناس تاجیک که با دویچه وله گفت و گو کرده، از میان ۷ میلیون جمعیت یک نفر نیست که لیاقت راهبری کشور را داشته باشد. مردم نه از خود رئیس‌جمهور راضی‌اند و نه از فرزندان او.

تجربه جمهوری‌های آسیای میانه نشان می‌دهد که جانشینان سیاسی از میان خانواده‌های روسای جمهور برخاسته‌اند. در ازبکستان و قزاقستان نیز فرزندان روسای جمهور زمینه را برای آنکه جانشین پدر خود شوند آماده کرده‌اند. ولی این کشورها مثل تاجیکستان جنگ داخلی را تجربه نکرده‌اند و به همین دلیل کارشناسان می‌گویند، مردم تاجیک به آسانی موروثی شدن حکومت در کشورشان را نخواهند پذیرفت.