ایران برای حضور در مذاکرات به زمان بیشتری نیاز دارد

چند ماهی بود که مسئله هسته ای ایران زیر پوشش موضوع انتخابات و وقایع اخیر قرار گرفته بود و نه مقامات ایرانی و نه مقام های مرتبط اروپایی توجه سابق را به آن نمی کردند و منتظر تثبیت شرایط بعد از انتخابات به سر می بردند.

اگرچه وضعیت در ایران همچنان قرمز است و گروه های سیاسی و معترضان انتخابات مترصد حرکات یکدیگر نشسته اند اما در این میان چالش بین المللی نظام هر از گاه سر بر آورده و خودی نشان داده و حالا به نظر می رسد دوباره به جدیت سابق بازگشته است.

با نزدیک شدن به پاییز و وزش بادهای نرم نیمه مرداد، آوانتاژ اروپا و امریکا به ایران که دو ماه و بلکه بیشتر به طول انجامیده بود پایان یافته و دولتمردان ایرانی با ضرب الاجل "چند هفته" روبرو شده اند.

وزیر خارجه امریکا گفته است که کشورش امیدوار است ایران ظرف هفته های آتی پاسخی درخور به پیشنهاد دولت اوباما بدهد. هیلاری کلینتون تاکید کرده است: "ما این نکته را به خوبی روشن کرده ایم که بر اساس سیاست پرزیدنت اوباما برای گفتگو پیرامون طیف گسترده ای از مسائل مایل به تعامل با ایران هستیم. همچنین ما به تعامل از طریق مجاری چندجانبه و مهم تر از همه مباحثات گروه 1+5 ادامه می دهیم. و همانطور که می دانید، خاویر سولانا نماینده 1+5 چند ماه قبل پیشنهادی ارائه کرده است که ما هنوز پاسخی به آن دریافت نکرده ایم."  

او مدتی پیش هم گفته بود که انتظار برای پاسخ ایران، انتظاری ابدی نخواهد بود. درواقع غرب یا آنچه جامعه بین الملل خوانده می شود، با علم به شرایط ایران در آستانه انتخابات و احتمال تغییر دولت یا کشمکش های سیاسی بعد از تثبیت محمود احمدی نژاد، ترجیح داد صبر کند تا هم ایران بتواند با صراحت تصمیم آخرش را بگیرد و هم غرب خود را با تحولات ایران تطبیق دهد.

اما وضع موجود دست غرب را برای فشار بر ایران بازتر گذاشته و حالا تعیین مهلت برای ایران با به کار بردن عبارت "هفته های آتی"، وضع را وخیم تر کرده و زمان مشخص و محدودتری را برای ایران تعیین کرده است.

ایران همچنان در گیرودار چالش هایی چون دادگاه های متهمان و افشا شدن وضعیت بازداشتگاه ها و چگونگی برگزاری نمازهای جمعه و غیره است و به این ملغمه می بایست معرفی کابینه جدید و رفت وآمدهای دولت به مجلس را هم اضافه کرد.

در چنین شرایطی باید به ایران حق داد که از سخنانی نظیر آنچه خانم هیلاری به زبان آورده است، به راحتی چشم پوشی کند. در این بین محمد البرادعى هم که به کلی فراموش شده بود لب به اعتراض علیه نحوه همکاری هسته ای ایران گشوده و گفته است: "ما به طور کامل از تلاش تهران براى دستيابى به سلاح هسته‌اى مطمئن نيستيم."

مديرکل سابق آژانس بين‌المللى انرژى اتمى به مجله تايم گفته است: "تمام آنچه را که آژانس مى‌داند اين است که هنوز پرسش های زيادى مطرح است که ايران بايد به آنها پاسخ دهد."

در سوی دیگر سفیر امریکا در سازمان ملل هم با بیان اینکه "پیشنهاد گفتگو با ایران همچنان بر روی میز قرار دارد" خیلی تلاش کرده است تا صورت ایران را از سمت کشاکش های داخلی به طرف میز کذایی برگرداند و تاکید کند که این فرصت دهی برای همیشه در دستور کار دولت امریکا باقی نخواهد ماند.

سوزان رایس از مشغله های کنونی ایران نهایت بهره را برده و با لحنی تهدیدآمیز گفته است: "در صورتی که تهران پیشنهاد گفتگوها را نادیده بگیرد واشنگتن ابزارهای دیگری را در نظر خواهد گرفت."

واقعیت این است که ایران همچنان فرصتی برای پاسخگویی به خانم رایس و آقای البرادعی و مجموع انتقادات و اتهامات هسته ای ندارد و غرب می بایست دست کم تا بعد از معرفی کابینه جدید و تغییرات احتمالی در شورای عالی امنیت ملی و تیم مذاکره کننده هسته ای و تغییر سفرا و حل چالش تهران - لندن و تهران - برلین و تهران - پاریس و... صبر کند.

در این میان انتظار فرانکو فراتینی از ایران هم انتظار مضحکی به نظر می رسد. در حالی که ایران چسبیده به خاک افغانستان است و کوچک ترین نظری به انتخابات این کشور نداشته و فرصت چندانی برای تاثیرگذاری بر آن نیافته است، وزیر خارجه ایتالیا از ایران خواسته تا وارد گفتگوهای اروپا و افغانستان شود.

دعوت از ايران براى شرکت در روند برقرارى ثبات منطقه زمانی میسر و منطقی است که جمهوری اسلامی از تنش ها و تحولات عجیب فعلی خود عبور کند و در غیر این صورت خواسته آنان غیرمنطقی و مغایر با واقعیات موجود خواهد بود. البته دور از ذهن نیست که اعمال فشار غرب به ایران در این شرایط کاملا هدفمند است و شاید با رهیدن ایران از آشفتگی کنونی، بار دیگر دست این کشور را برای امتیازگیری و یا فرضا کشاندن بازی به لبنان و فلسطین و عراق باز بگذارد.

آنچه مبرهن است ایران نه می تواند و نه می خواهد که در این ایام به بحث مذاکره و پاسخگویی به غرب بازگردد. ایران برای حضور قدرتمندانه نیازمند تجدید قواست؛ قوایی که به شدت تحلیل رفته و غرب از آن به خوبی آگاه است و خیلی دلش می خواهد که در همین شرایط ایران را پای میز مذاکره بنشاند.