آيا روسیه در اجلاس جی ۸ پشت ایران را خالی کرد؟

در ضیافت شام سران گروه ۸ این اتفاق نظر وجود داشته که برنامه‌ هسته‌ای ایران برای جهانیان یک خطر بزرگ محسوب می‌شود. ادعایی که بارها ایران آن را رد کرده و تصریح کرده، فعالیت‌های هسته‌ایش همواره صلح‌آمیز بوده و هیچ گاه به سمت سلاح هسته‌ای نرفته است.

روز پنچشنبه، رهبران ۷ کشور قدرتمند صنعتی و روسیه بیانیه‌ای منتشر کردند که در آن از جمهوری اسلامی ایران خواستند، هر چه زودتر برای حل دیپلماتیک بحران هسته‌ای اقدام کند. رویکرد هم‌سوی 7 کشور صنعتی چندان تازگی ندارد اما این که روسیه هم با آنها هم‌صدا شود، جای بسی پرسش است.

روزنامه زود دویچه تاسیتونگ در تحلیلی در این باره نوشت، اینکه سران کشورهای آلمان، امریکا، ایتالیا، بریتانیا، ژاپن، فرانسه و کانادا نسبت به برنامه‌ هسته‌ای ایران ابراز نگرانی کنند، خبر تازه‌ای نیست. آنچه تازگی دارد، هم‌آوایی رئیس جمهوری روسیه با آنان است. این کشور در اجرای برنامه هسته‌ای ایران نقش فعالی دارد و تا کنون به همراه چین از فرمول‌بند‌ی‌های تند، و تهدید به اقدامات شدید از جانب شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران جلوگیری کرده است.

علاوه بر آن، در میان اعضای گروه ۸ روسیه تنها کشوری است که نتایج دور دهم انتخابات ریاست جمهوری در ایران را پذیرفته و پیش از تایید صحت انتخابات از جانب شورای نگهبان، محمود احمدی نژاد را رئیس جمهور منتخب نامیده است.

برخی ناظران سیاسی معتقدند که این گونه رفتار دوگانه از جانب بسیاری از دولت‌ها، از جمله دولت روسیه، امری عادی است و نباید به آن بیش از حد اهمیت داد. برخی دیگر پذیرفتن تعیین مهلت برای ایران از جانب روسیه را چرخشی جدی در سیاست روسیه نسبت به ایران تلقی می‌کنند. احتمال می‌رود که این، بخشی از توافقات میان مدودف و اوباما برای بهبود روابط دو کشور باشد.

در این میان آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان همراهی روسیه با کشورهایی که از برنامه هسته‌ای ایران نگرانند را مثبت ارزیابی کرد. و گفـت: «این خیلی مهم است که ما یک‌صدا به همراهی روسیه به ایران گفتیم تا ماه سپتامبر فرصت دارد تصمیم بگیرد که آیا خواهان مذاکره هست یا اینکه می‌خواهد با تحریم از سوی جامعه‌ جهانی مواجه شود».

آمریکا نیز همراهی روسیه را ارج می‌نهد. در نشست گروه ۸ باراک اوباما اعلام کرد که قصد دارد در سال ۲۰۱۰ یک اجلاس هسته‌ای برگزار کند. قرار است که در این اجلاس نزدیک به ۳۰ کشور که به مواد رادیواکتیو دسترسی دارند، شرکت کنند. یکی از اهداف این اجلاس، جلوگیری از دستیابی گروه‌های تروریستی به مواد رادیو اکتیو است. مارک لیپرت، مشاور امنیتی اوباما گفت‌، برای رئیس جمهور تروریسم هسته‌ای یکی از بزرگترین تهدیدها به شمار می‌رود.

جمهوری اسلامی ایران تا کنون در رابطه با هم‌آوایی مدودف با دیگر سران گروه ۸ رسما موضع‌گیری نکرده است، اما در نخستین واکنش به اظهارات گروه ۸، اعلام کرد که قصد ندارد برنامه‌ هسته‌ای خود را متوقف کند. علی اکبر ولایتی، مشاور آیت‌الله خامنه‌ای در امور بین‌الملل، در این رابطه گفت: «کشورهای غربی به ویژه انگلیس و فرانسه در پی این هستند که ایران حتی فعالیت هسته‌ای صلح‌آمیز را ادامه ندهد».

وزیر امور خارجه‌ اسبق ایران تاکید کرد، جمهوری اسلامی ایران یک گام از فعالیت هسته‌‌ای صلح‌آمیز عقب‌نشینی نخواهند کرد.