تغيير دیدگاه آمریکا در جنگ دوم خلیج فارس با نفت

تلاش آمریکا برای دسترسی به نفت موجود در کشور عراق به سالهای دهه 1980 میلادی باز می گردد. سالهایی که جیمی کارتر رییس جمهور وقت آمریکا اذعان داشت نفت موجود در خلیج فارس برای ایالات متحده آمریکا بسیار ضروری است. وی نفت عراق را هدیه ای گرآنقدر و ارزشمند می دانست که آمریکا برای نسل آینده این کشور به ارث خواهد گذاشت.

 توضیح عکس: جلسه جورج بوش با مشاوران نفتی و اقتصادی درکاخ سفید پیش از حمله نیروهای ائتلاف به عراق

 از آن زمان چشم آمریکاییها به دنبال منابع نفت موجود در خاورمیانه- مالک دو سوم ذخایر نفتی جهان- است که در این میان عرا ق به دلیل شرایط خاص منطقه ای و حجم زیاد منابع نفتی از اولویت زیادی برخوردار می باشد.

به گفته پژوهشگران آمریکایی هزینه استخراج نفت در عراق در مقایسه با دیگر کشورهای خاورمیانه کمتر است و همین مساله تولید و صادرات نفت این کشور را سوداورتر می کند.

آخرین تلاش آمریکا برای دستیابی به نفت موجود در این منطقه با جنگ آمریکا و عراق در سال 2003 میلادی نمایان شد.

ذخایر کلآن نفتی این کشور در کنار پتانسیل های رشد صنعت نفت و پتروشیمی در آن سبب شد تا آنگیزه دستیابی برای آمریکایی ها پررنگ تر شود و آنها در طی چند سال برنامه ریزی و زمینه سازی و به دنبال آن وارد کردن اتهامات مختلف به دولت این کشوربرای موجه جلوه دادن حمله نظامی نه تنها ذخایر نفت و گاز که کل کشور را تحت کنترل خود درآوردند.

بسیاری بر این باورند که حمله عراق به آمریکا یک برنامه حساب شده بوده است. سایت Global Policy Forum در گزارش اخیر خود آورده است که آمریکایی ها پیش از حمله به عراق اطلاعات زیادی در مورد منابع آنرژی و پتانسیل های منطقه داشتند.

 چند روز پیش از این حمله آژانس اطلاعات آنرژی آمریکا اعلام کرده بود کشور عراق مالک 115 میلیارد بشکه ذخایر تایید شده نفتی است و  سومین مالک ذخایر تایید شده نفتی پس از عربستان و کانادا محسوب می شود.

حدود دو سوم ذخایر تاییدشده عراق در بخش شیعه نشین آن یعنی در جنوب کشور و یک سوم مابقی در منطقه کرد نشین شمال کشور  واقع شده است.

 مهمتر اینکه تا آغاز جنگ آمریکا و عراق تنها ده درصد از خاک کشور به منظور کشف و استخراج نفت مورد ازمایش قرار گرفته بود و آمریکاییها در نظر داشتند پس از جنگ  تکنولوژی و وسایل مدرن را برای بررسی بخشهای دیگر این سرزمین و کشف دیگر حوزه های نفتی  به کار گیرند.

آژانس اطلاعات انرژی آمریکا پیش بینی می کند با کمک تکنولوژی مدرن می توان تا 400میلیارد بشکه نفت کشف کرد که این میزآن به حجم ذخایر این کشور اضافه خواهد شد.

پژوهشگران این مرکز می گویند که در  صورت تحقق این پیش بینی کشور عراق به بزرگترین مالک ذخایر نفتی در جهان بدل می شود و با حضور آمریکا در این منطقه می توآن آمریکا را عامل مسلط براین حجم کلآن ذخایر نفتی دانست.

ژورنال نفت و گاز در گزارش اخیر خود می نویسد که هزینه استخراج نفت در عراق هم سطح کشور عربستان است. هزینه استخراج هر بشکه نفت در کشور عراق بین 1 تا 5/1 دلار است که این میزان در مقایسه با هزینه تولید دیگر کشور بسیار پایین تر است.

از طرف دیگر قیمت بیشتر از 70 دلار برای هر بشکه نفت خام  سبب شد تا استخراج نفت موجود در این ذخایر برای دست آندر کاران آن سوداوری بیشتری داشته باشد.

جیمز پل، یکی از پژوهشگرآن مرکز نظارت بر سیاستهای بین المللی ضمن تایید این مساله می گوید که کیفیت نفت عراق بسیار بالا است و این کیفیت در کنار هزینه پایین استخراج آن بسیاری از کشورهای سرمایه دارجهآن را برای دستیابی به این منبع عظیم و استراتژیک وسوسه می کند.

آمریکا نیز با توجه به این مساله طرح بهره برداری این منابع را کشید و اجرای آن را از سال 2003 میلادی اغاز کرد.

پیش از جنگ آمریکا و عراق این کشور به طور متوسط روزآنه 5/2 میلیون بشکه نفت تولید می کرد و انتظار می رفت تا سال 2005 میلادی میزآن تولید آن به 5/3 میلیون بشکه در روز برسد .

اگرچه بررسی تاریخ صنعت نفت در عراق نشان می دهد تنها در دو دوره زمانی این کشور تولید  معادل یا بیشتر از 5/3 میلیون بشکه نفت داشته است .

اولین بار در دسامبر سال 1979 میلادی بود که تولید نفت در عراق به 7/3 میلیون بشکه نفت در روز بود و دومین بار جولای سال 1990 میلادی و در روزهای پیش از حمله کویت به عراق بود که تولید نفت این کشور به 5/3 میلیون بشکه نفت درروز رسیده بود.

در جنگ با کویت سهم زیادی از زیر ساختهای صنعت نفت این کشور تخریب شد و این مساله سبب شد  تولید نفت در این سرزمین کاملا از بین برود. پس از جنگ تا سال 1996 میلادی طول کشید تا عراق توآنست 600هزار بشکه نفت در هر روز تولید کند.

پیش از جنگ اخیر عراق با آمریکا ظرفیت  تولید نفت در این کشور  بین 8/2 تا 3 میلیون بشکه نفت درروز بود. از این میزآن حدود 2 میلیون بشکه از حوزه های نفتی واقع در جنوب و حدود یک میلیون بشکه از حوزه های واقع در شمال کشور تامین می شد.

در این سال صادرات خالص این سرزمین برابر با 3/2 تا 5/2 میلیون بشکه نفت در روز بود. سایت Iraqupdate می نویسد که بعد از جنگ با آمریکا تجربه جنگ کویت بازهم تکرار شد و بخش زیادی از زیرساختهای صنعت نفت این بار عراق تخریب گردید.

 البته این بار به دلیل علاقه آمریکاییها به رشد تولید و صادرات نفت این سرزمین و تصاحب سهم کلآنی از درآمد آن بازسازی و تکمیل تجهیزات به سرعت آغاز شد و امروز با گذشت بیش از سه سال از جنگ عراق و آمریکا این کشور حدود 2میلیون بشکه نفت در روز تولید می کند و آمریکاییها درنظر دارند میزان تولید این کشور را به 3 میلیون بشکه نفت در روز برسانند.

نیویورک تایمز هزینه صرف شده توسط آمریکا برای بازسازی زیر ساختهای صنعت نفت عراق و تکمیل تجهیزات آن را برابر با 7/2 میلیار دلار آمریکا اعلام کرد که این میزآن برای بهره گیری کافی از صنعت نفت این کشور کافی نیست ولی به دلیل در گیری های پی در پی در این کشور و مشکلات امنیتی جذب سرمایه های خارجی کار بسیار مشکلی است.

 به گزارش سایت Iraqupdate میزان صادرات نفت عراق در ماه جولای سال جاری برابر با 7/1 میلیون بشکه بود که نسبت به نیمه اول سال 2007 میلادی 200 هزاربشکه درروز افزایش داشت.

نکته مهم اینکه سهم اعظم صادرات نفت این کشور نه به وسیله دولت عراق بلکه بوسیله شرکتهای تولید کننده و استخراج کننده آن که اغلب آمریکایی هستند انجام می شود وسهم زیادی از سود آن نیز نصیب شرکتهای آمریکایی می شود .