انتقاد از ديپلماسى گازى ايران

در حالی که مقامات ایرانی اعلام کرده اند به زودی قرارداد خط لوله گاز صادراتی ایران به هند و پاکستان امضا می شود، محمدهادی نژادحسینیان، معاون سابق وزارت نفت که از ابتدا تا سال گذشته مسئول این مذاکرات  بود، از اين قرار داد انتقاد کرده و گفته که ایران بیشتر از 30 درصد به هند و پاکستان تخفیف داده است.  

توضيح عکس: هادى نژاد حسينيان به همراه همتايان پاکستانى و هند خود در زمان معاونت در اوست سال 2006

وى مى گويد که در این قرارداد منافع ملی در نظر گرفته نشده و قیمت گاز بسیار ارزان است و اشتیاق ایرانی ها برای امضای قرارداد، باعث شده تا هند و پاکستان به دنبال امتیاز گیری باشند.

آقای نژادحسینیان در تمام سال های بعد از انقلاب در سطح وزیر، معاون وزیر و نماینده ایران در سازمان ملل کار کرده است

آقای نژاد حسینیان که تا چند ماه پیش مسئول مذاکرات صدور گاز ایران به هند و پاکستان، موسوم به خط لوله صلح، بود، در گفتگویی با خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، گفته است: "نباید در انجام این پروژه هزینه های خود را با دادن امتیازهای بی حساب آن قدر بالا ببریم که هزینه از فایده برایمان بیشتر شود."

به گفته آقای نژادحسینیان، با توجه به افزایش قیمت نفت و گاز، امضای این قرارداد دستاوردی افتخار آمیز نیست زیرا با این قرارداد، ایران برای 25 سال متعهد می شود گاز خود را با قیمت ارزان بفروشد.

وی می گوید اواخر سال گذشته وقتی در محل کار حاضر شد، نامه ای روی میزش دید که در آن نوشته بود: "شما از 12 بهمن بازنشسته می شوید". دولت ایران بعد از بازنشستگی آقای نژاد حسینیان، نماینده تازه ای برای پیگیری مذاکرات خط لوله صلح منصوب کرد.

با انتصاب نماینده جدید، چند دور مذاکره بین سه کشور صورت گرفته و ایران می گوید توافق هایی به عمل آمده و به زودی قرارداد نهایی امضا می شود. اما آقای نژاد حسینیان که سال ها مسئول مذاکرات بود، گفته است که قیمت گاز در این قرارداد 32 درصد از قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه که قرارداد آن یازده سال پیش امضا شد، ارزان تر است.

ترکیه یکی از مشتریان گاز ایران است و ایران قراردادی 22 ساله برای صدور گاز به این کشور دارد.

آقای نژاد حسینیان مى گويد در صورتی که ترکیه آماده خرید گاز از ایران و صدور آن به اروپا است، چه لزومی دارد که گاز را 32 درصد ارزانتر به پاکستان و هند صادر کنیم؟

برای تعیین قیمت گاز روش های مختلفی وجود دارد و قیمت نفت در بازارهای جهانی و قیمت فروش گاز مایع، از مهمترین روشها در تعیین قیمت گاز است.

به گفته معاون سابق وزارت نفت ايران، باید در تعیین قیمت گاز، قراردادهای گاز مایع "ال ان جی" در منطقه ملاک قرار گیرد که حدود 11 دلار (برای هر واحد BTU) است در حالی که قیمت توافق شده در قرارداد هند و پاکستان، کمتر از 6 دلار و پنجاه سنت در نظر گرفته است.

انتقادهایی از سوی برخی مقامات دولتی به طولانی بودن روند مذاکرات گذشته وارد شده اما آقای نژاد حسینیان تاکید کرده که "اگر بنا داشتیم گاز را ارزان بفروشیم خیلی زود قرارداد نهایی می شد اما آیا درست است که در این قرارداد، دهها میلیارد دلار تخیفیف بدهیم در حالی که در کشور ما 10 میلیون نفر زیر خط فقر زندگی می کنند."

به گفته معاون سابق وزیر نفت، طولانی شدن مذاکرات و حتی کم کاری طرف های ایرانی، "توجیهی برای ارزان فروشی نیست."

در چند ماه اخیر، ایران مذاکرات متعددی با هند و پاکستان انجام داده و مقامات ایرانی اعلام کرده اند که به زودی قرارداد نهایی صادرات گاز به این دو کشور امضا خواهد شد.

طرح خط لوله گاز صادراتی ايران به هند و پاکستان در سال ۱۹۹۰ مطرح شد اما گفتگوها بر سر اين طرح که "خط لوله صلح" نام گرفته از 10 سال پيش آغاز شد.

طول خط لوله ايران به هند ۲۷۰۰ کيلومتر است و قرار است گاز صادراتی ايران را از مسير پاکستان به هند منتقل کند. پيش بينی شده است که در صورت توافق نهايی، ۱۱۰۰ کيلومتر از اين خط لوله در ايران، ۱۰۰۰ کيلومتر در پاکستان و ۶۰۰ کيلومتر در هند احداث شود.

با تکميل این طرح، روزانه ۱۵۰ ميليون متر مکعب گاز ایران به هند و پاکستان صادر می شود که ۹۰ ميليون متر مکعب آن برای هند و ۶۰ ميليون متر مکعب آن برای پاکستان در نظر گرفته شده است.

هزينه اجرای اين طرح در برآورد های اوليه چهار و نيم ميليارد دلار اعلام شده بود اما اکنون کارشناسان هزينه طرح را حدود هفت ميليارد دلار برآورد می کنند.