سفرهای هیلاری و سیاست‌های نامشخص امریکا

هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه امریکا، با چمدانی نه چندان پر سفر به دور دنیا را آغاز کرده است. از خاور دور به خاور میانه سفر می کند و سیاست های دولت جدید را که هنوز چندان شکل مشخصی ندارد، با دیگران در میان می گذارد.

هرچند هنوز مشخص نیست که سیاست خارجی امریکا در چه چارچوبی در جهان حاکم خواهد بود و شعار تغییرات بنیادینی که باراک اوباما، رییس جمهور امریکا از آن به عنوان نردبانی برای پیروزی در رقابت ها نام می برد چه میزان در سیاست خارجی تاثیرگذار خواهد بود، اما در همین زمان کم، برای ما که با هر سفر کاندلیزا رایس، وزیر امور خارجه سابق امریکا منتظر انفجار جدیدی بودیم، مشخص شده است که سفرهای خانم کلینتون چندان در ظاهر جنجال برانگیز نیستند.

در میان سفرهای اخیر خانم کلینتون، سفر وی به ژنو و دیدار با سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه جایگاه ویژه ای دارد چرا که برخی بر این باورند تا دولت جدید امریکا در صدد است تا موضع خود نسبت به روسیه را تغییر دهد. هدف اصلی این تغییر موضع می تواند جلب حمایت های روسیه در درگیریهای بین المللی باشد.

اکنون یکی از عمده ترین مسائلی که بین امریکا و روسیه مطرح می شود، بحث سپر دفاع موشکی است که گمانه زنی در مورد تغییر موضع امریکا در این مورد می تواند نشانه نیاز امریکا به برقراری رابطه ای بهتر با روسیه باشد.

روسیه نیز از سیاست های جدید امریکا استقبال می کند. آخرین دیدار خانم رایس با وزیر امور خارجه روسیه، در فضایی سرد برگزار شد و این درحالی است که روابط خوب کلینتون و لاوروف در دیدار اخیر نشان دهنده تمایل دو طرف به برقراری یک رابطه ملایم تر است.

در این میان مسئله دیگری که در سفرهای اخیر از سوی خانم هیلاری کلینتون مطرح شده است، مسئله ایران است. تغییر رویکرد امریکا نسبت به ایران، موضوعی است که باراک اوباما از ابتدا در مورد آن واکنشی مثبت نشان داده است و مسلما سیاست های او در مورد این مسئله در برنامه های خانم کلینتون تاثیرگذار است.

خانم هیلاری کلینتون در دیدار خود با سرگئی لاوروف با اشاره به کنفرانس افغانستان اعلام کرد که ایران چندین دلیل خوب برای شرکت در کنفرانس مربوط به افغانستان دارد که یکی از آنها نگرانی درباره واردات مواد مخدر از افغانستان به ایران است. هرچند وی پس از دیدار با همتای روس خود اعلام کرد که امریکا هنوز برداشتن تحریم هایش علیه ایران را در نظر نگرفته است، اما گفته های وی شباهتی به لحن گفته های وزیر امور خارجه پیشین دولت امریکا نداشت.

از طرف دیگر خانم کلینتون در سفر روز گذشته خود به ترکیه در پاسخ به سوال خبرنگار ترک در خصوص ایران گفت که شما (ترک ها) ایرانی ها را بهتر از ما می شناسید. بنابراین احتمال دارد با شما در مورد ایران گفت و گو کنیم.

نشانه هایی که طی دو ماه گذشته از سوی سکانداران جدید کاخ سفید ارائه شده است، نشان می دهد که ادبیات کاخ سفید نسبت به ایران تغییر پیدا کرده است.

به نظر می رسد امریکا قصد دارد تا در منطقه خاورمیانه از تمامی پتانسیل ها برای پایان دادن به بحرانی آغازگر آن دولت جورج بوش بود، استفاده کند. همکاری بهتر با روسیه و تلاش برای برقراری رابطه با ایران از جمله این تلاش های است.

در حال حاضر اولویت اول امریکا افغانستان است و بعد از 8 سال مبارزه ای که نتایج دلخواه را به همراه نداشت، سیاستمداران تغییرخواه کاخ سفید به این نتیجه رسیده اند که امریکا و ناتو به تنهایی نمی توانند از دل این بحران بیرون بیایند. بنابراین درصدد هستند تا روابط خود را با روسیه و ایران در حدی که بتوانند تغییراتی در این منطقه به وجود آورند بهبود بخشند.

هرچند ایران پیش از این نیز حسن نیت خود را در همکاری با امریکا نشان داده است و مسلما از این به بعد نیز برای استقرار امنیت و ثبات در همسایه شرقی از توانایی های خود استفاده خواهد کرد، اما این نکته را نباید فراموش کرد که این فرصت ها را نباید به سادگی از دست داد. شرایطی که اکنون در منطقه حاکم است، فرصت هایی را در اختیار ایران قرار داده است تا بتواند نقش پررنگ تر و فعال تری در جامعه بین المللی بازی کند. حضور در کنفرانس افغانستان نیز می تواند فرصتی برای ایران باشد تا نشان دهد که بدون همکاری ایران ادامه راه در این مسیر برای غرب میسر نخواهد بود.