ماجراى پوتين نماينده ملکه ويکتوريا در تهران
سفير انگليس در تهران با اذعان به اينکه ايران اعتمادش را به غرب از دست داد، گفت: چالش پيش رو بازسازى آن اعتماد است و اعتماد پديده‌اى است که بايد دوجانبه اتفاق بيفتد.
"جفرى دوين آدامز" سفير 49 ساله انگليس در تهران در گفتگويى با خبرنگار سياست خارجى خبرگزارى فارس و در مکانى که در طول مأموريت وى در تهران شاهد تجمعات اعتراض آميز اقشار مختلف مردم به ويژه دانشجويان عليه سياست‌هاى خصمانه کشورش نسبت به ايران بوده، به بهبود روابط تهران و لندن خوشبين است.
وى در بخشى از اين گفتگو که يک ساعت به طول انجاميد با بيان اينکه دولت انگليس علاقه‌مند است نيروهاى نظامى اين کشور در اولين فرصت ممکن از عراق خارج شوند، بر اين باور است که هيچ کس نمى‌تواند از شرايط فعلى عراق اظهار رضايت کند و مى‌گويد: زمانى که نيروهاى عراقى از پس مسائل امنيتى بصره برآيند، با آنها خداحافظى مى‌کنيم.
عليرغم صدور دو قطعنامه عليه ايران در شوراى امنيت و آماده سازى قطعنامه سوم آن هم با دست پخت انگليسى‌ها، آدامز معتقد است که پرونده ايران هرگز از وين خارج نشده است.
وى در بخش ديگرى از اين گفتگو مسلمانان را داراى نقش بسيار مهمى در جامعه و اقتصاد انگليس مى‌داند و کشورش را داراى سابقه مثبتى در احترام به ارزش‌هاى اسلامى برمى‌شمرد، در حالى که چندى پيش ملکه انگليس لقب شواليه را به سلمان رشدى مرتد نويسنده کتاب آيات شيطانى اعطا کرد.
آدامز در ابتدا به موضوعى در خصوص نخستين سفير انگليس در ايران اشاره کرد و گفت: در عکس‌هاى نخستين سفير انگليس در ايران مربوط به 200 سال پيش، سفير، پوتين بلند قرمز رنگى به پا داشته است و انگار يک گالش جير روى پوتين‌ها پوشيده است.
داستان از اين قرار است؛ زمانى که اولين سفير انگليس در ايران براى نخستين بار به اصفهان وارد شد و مى‌خواست به دربار پادشاه ايران برود، به او گفتند هر کسى که مى‌خواهد به ديدن شاه بيايد بايد پوتين‌هايش را از پا در آورد.
سفير در پاسخ مى‌گويد؛ من نماينده ملکه ويکتوريا هستم و نمى‌توانم پوتين‌هايم را در بياورم.
چندين هفته مذاکراتى براى يافتن راه حلى براى اين مسئله انجام شد و در نهايت به اين نتيجه رسيدند که پوتين‌هايش را به پايش نگهدارد ولى روى آنها روکش‌هاى (قرمز رنگ) بپوشد که از دور جوراب به نظر بيايد و بالاخره هر دو طرف راضى شدند.
عليرغم اينکه ديپلمات انگليسى پوتين‌هايش را به پايش نگهداشت ولى از نظر ايران يک حرکت احترام آميز در قبال پادشاه ايران انجام شد.
اين داستانى است که ديپلمات‌ها از شنيدن آن بسيار خوشحال مى‌شوند و به اين معناست که مى‌توان از طريق مذاکرات به نتايج و دستاوردهاى خوشحال کننده‌اى دست يافت.
تونى بلر با تئورى راه سوم گيدنز کاملاً مرتبط بود
وى درباره توصيه‌هاى «آنتونى گيدنز» جامعه شناس انگليسى و تئوريسين حزب کارگر به تونى بلر و گوردون براون نخست‌وزيران انگليس در خصوص سياست‌هاى داخلى و خارجى اين کشور که به نام «راه سوم» معروف است، گفت: نظر آقاى گيدنز در دوره خاصى حدود 10 سال پيش بسيار تاثيرگذار بوده است.
آدامز با ذکر اين نکته که کتاب گيدنز را مطالعه نکرده و نمى‌تواند با اقتدار کامل در اين زمينه نظر دهد، خاطرنشان کرد: حدود 10 سال پيش در اواسط دهه 90 ميلادى آقاى گيدنز نظريه‌اى را مطرح کرد مبنى بر اينکه بايد تقابل‌هاى تجريدى (چپ و راست) را کنار بگذاريم. تونى بلر با اين نظريه کاملاً مرتبط بود و کلينتون نيز در آمريکا طرفدار چنين نظريه‌اى بود.
وى افزود: به نظر مى‌آمد برچسب‌هاى چپ و راست که بيش از 100 سال اعمال مى‌شد نمى‌توانست موضوعيت داشته باشد.
به گفته سفير انگليس در تهران نبوغ گيدنز در اين بود که توانست اين موضوع را به صورت تئورى مطرح و مثل «کريستال» آن را روشن و نام و برچسب راه سوم را به آن بدهد و اعلامش کند.
آدامز با بيان اينکه ممکن است اين روزها در مورد راه سوم چيز زيادى نشنويم، يادآور شد: ولى اين به آن معنا نيست که اين تئورى سهم بزرگى در ايجاد اين تفکر سياسى در اين روزها نداشته است.
سفير انگليس در پاسخ به سؤال ديگرى مبنى بر اينکه گوردون براون چقدر توصيه‌هاى گيدنز را اجرايى و عملياتى خواهد کرد؟ اظهار داشت: اگر صادقانه بخواهم بگويم؛ نمى‌دانم. پاسخ خود را براساس آن چه آقاى براون تا به حال در مورد سياست خارجى گفته و به آن عمل کرده مطرح مى‌کنم.
وى افزود: همان طور که بسيارى از تحليلگران هم توجه کرده‌اند دو عنصر اصلى در گفته‌ها و سياست‌هاى آقاى براون بوده يکى عنصر استمرار و ديگرى عنصر تحول، که قرار است اين دو عنصر در کنار هم کار کنند. ما مى‌توانيم استمرار را در برخى زمينه‌ها ببينيم زيرا آقاى براون بيش از 10 سال يکى از مقامات عاليرتبه دولت گذشته بود.
سفير انگليس در تهران ترک کامل آن چه در دولت گذشته به عنوان سياست اعمال مى‌شده را شگفت‌انگيز خواند و گفت: زيرا آقاى براون خود عضوى از آن دولت بوده است.
آدامز يادآور شد: ولى در عين حال آقاى براون همان طور که در کردار و بياناتش مشخص کرد مى‌خواهد دوره نخست‌وزيرى‌اش آغاز دوران تحول و تغيير باشد و براى اثبات اين ديدگاه تنها 24 ساعت بعد از انتصابش، گستره وسيعى از اصلاحات مرتبط با قانون اساسى را پيشنهاد کرد که بخش بزرگى از اين برنامه اتفاقاً توسط «جک استراو» وزير دادگسترى به پيش خواهد رفت.
وى ادامه داد: آن چه مردم از اين تغييرات مى‌فهمند، افزايش قدرت پارلمانى در انگليس بر اساس اصلاحاتى در قانون اساسى است که مى‌تواند به ضرر قوه مجريه باشد.
سفير انگليس در تهران با ذکر مثالى خاطرنشان کرد: به عنوان مثال، از اين پس يکى از پيشنهادات اين خواهد بود که اگر انگليس قرار باشد وارد جنگى شود، پارلمان بايد نسبت به آن رأى دهد، که اين مى‌تواند يکى از تغييرات مهمى باشد که در گذشته وجود نداشته و در حال حاضر اعمال مى‌شود.
آدامز در خلاصه مطالبش گفت: اندکى بيش از يک هفته که ايشان (براون) در قدرت قرار گرفت، هم مى‌توان عناصرى از استمرار سياست‌هاى سابق و هم نشانه‌هايى از تغيير و تحول عميق در برخى از زمينه‌ها را شاهد بود.
سعى گوردون براون پرهيز از تغيير موضع ناگهانى
وى در خصوص نامه‌‌اى که گيدنز به براون نوشته و در آن بر خروج هر چه سريع‌تر نيروهاى انگليسى از عراق و جدا کردن راه لندن از واشنگتن تاکيد کرده و در پاسخ به اين سؤال که آيا براون به اين توصيه‌ها عمل خواهد کرد؟ با بيان اينکه اين نامه را نديده است، يادآور شد: ولى متوجه نکته‌اى که مطرح کرديد، هستم.
سفير انگليس در تهران خروج نيروهاى انگليسى از عراق و روابط با آمريکا را از موضوعاتى خواند که اين روزها سبب مباحثات و گفتگوهاى بسيار زيادى شده است.
وى افزود: آن چه در موضع‌گيرى‌هاى آقاى براون و ساير وزرا بخصوص «ديويد ميليبند» وزير خارجه‌ى جديد به آن توجه کردم اين است که همه آنها سعى مى‌کنند از تغيير موضع ناگهانى پرهيز کنند. به عنوان مثال در مورد عراق که مسئله بسيار دشوارى نيز هست، آقاى براون به عنوان نخست‌وزير و آقاى ميليبند به عنوان وزير خارجه اعلام کرده‌اند که تغيير ناگهانى در مواضع انگليس شاهد نخواهيم بود.
آدامز با ذکر اين نکته که نخست‌وزير کنونى انگليس و تمامى دولت علاقه‌مندند که نيروهاى انگليسى در اولين فرصت ممکن از عراق خارج شوند، خاطرنشان کرد: سؤال و مسئله اين است که آيا بايد جدول زمانى مصنوعى براى خروج اين نيروها بگذاريم و يا اينکه خروج اين نيروها را به درخواست دولت عراق و توانمندى‌هاى اين دولت در انجام مسئوليت‌هايى که در حال حاضر اين نيروها دارند، وابسته کنيم.
وى افزود: اين همان چيزى است که آقاى براون سعى کرده رويکرد خود را بر اساس آن استوار کند که به محض اينکه نيروهاى عراقى بتوانند در تمام عراق، ظرفيت حفظ امنيت را داشته باشند، نيروهاى انگليسى قادر و آماده خواهند بود آن جا را ترک کنند.
به گفته سفير انگليس اين موضوع کاملاً به ظرفيت نيروهاى عراق براى اطمينان حاصل کردن از وجود امنيت براى تمام عراقى‌ها در اين کشور بستگى دارد.
هيچ کس نمى‌تواند از شرايط فعلى عراق اظهار رضايت کند
جفرى آدامز در پاسخ به اين سؤال که آيا فکر نمى‌کنيد حضور نيروهاى نظامى خارجى در عراق باعث تشديد بحران در اين کشور شده است؟ با بيان اينکه هيچ کس نمى‌تواند از شرايط فعلى عراق اظهار رضايت کند، خاطرنشان کرد: خشونت و کشته شدن مردم بيگناه واقعاً هولناک است، همان طور که مردم ايران احساس مى‌کنند اين مسئله خيلى هولناک است، مردم انگليس نيز چنين تصورى دارند.
به گفته وى هر چيزى که بتواند اين خشونت را کاهش داده و به مردم عراق براى بازگشت به زندگى عادى آنها کمک کند، هدف انگليس نيز هست.
آدامز بر تمرکز و توجه بسيار به اقتدار و قدرت دولت عراق که به صورت دموکراتيک انتخاب شده است، تاکيد کرد و با بيان اينکه مشکلات عراق در نهايت پاسخى منبعث از خود عراق خواهد داشت، افزود: نهايتا خود مردم عراق خواهند بود که تصميم مى‌گيرند.
به گفته سفير انگليس در تهران آن چه ما به عنوان خارجى‌ها مى‌توانيم انجام دهيم اين است که به آنها از لحاظ سياسى کمک کنيم تا به اهداف خود دست يابند.
وى اضافه کرد: در جنوب عراق که نيروهاى انگليسى مسئول امنيت آن هستند شاهد بوديم که در راستاى اين هدف پيشرفت‌هايى حاصل شد.
وى با بيان اينکه نيروهاى انگليسى در ابتدا در چهار استان جنوبى عراق حضور داشتند و به تدريج و با افزايش توان نيروهاى عراقى براى قبول مسئوليت امنيتى، از سه استان عقب نشينى کردند و در حال حاضر در بصره حضور دارند، اظهار داشت: ما منتظر هستيم که اين لحظه (خروج نيروهاى انگليسى) نيز براى استان بصره فرا برسد.
آدامز در حالى که چند روز پيش «نورى مالکى» نخست‌وزير عراق اعلام کرد که نيروهاى عراقى آماده‌اند و مى‌توانند اوضاع امنيتى کشور را در دست گيرند. افزود: به محض اينکه با دولت عراق به اين توافق برسيم که نيروهاى عراقى مى‌توانند از پس مسائل امنيتى بصره برآيند با آنها خداحافظى خواهيم کرد و از آن جا خواهيم رفت.
دخالتى نداشتيم
سفير انگليس در ايران همچنين اخبار مطرح شده مبنى بر هماهنگى‌هاى انگليس براى دسترسى کنسولى سفارت ايران به پنج مامور ربوده شده در اربيل با هدف استفاده از نقش ايران براى دستيابى به اطلاعاتى پيرامون شهروندان ربوده شده انگليسى در عراق را تاييد نکرد و اين موضوع را مرتبط بين ايران و عراق دانست و افزود: ما در اين زمينه دخالتى نداشتيم.
ايران اعتمادش را به غرب از دست داد
سفير انگليس در تهران در پاسخ به پرسشى در خصوص ارجاع پرونده هسته‌اى ايران به شوراى امنيت و رفتار ناعادلانه و غيرمنصفانه غرب با اين پرونده، گفت: همواره با خودم فکر مى‌کردم مسئله هسته‌اى در اصل مسئله «اعتماد» بوده و مسئله‌اى که جامعه بين‌الملل در قلب مسئله هسته‌اى ايران مى‌ديد «عدم اعتماد» بود. در واقع جامعه بين‌الملل اعتماد خود را در رابطه با فعاليت هسته‌اى ايران از دست داد و صادقانه اذعان دارم که ايران نيز متقابلاً اعتمادش را به غرب از دست داد.
وى چالش پيش رو را بازسازى آن اعتماد دانست و اعتماد را پديده‌اى خواند که بايد دوجانبه اتفاق بيفتد.
آدامز اضافه کرد: ما به پيشنهاداتى که آقاى سولانا دقيقاً يک سال پيش در تهران ارائه کرد به عنوان رويکردها و راهکارهايى براى اعتمادسازى مجدد نگاه مى‌کنيم.
سفير انگليس گفت: براساس چنين پيش زمينه‌اى، از هر گونه اقدامى که در راستاى اعتمادسازى بيشتر بين ايران و آژانس بين‌المللى انرژى اتمى انجام گيرد، مثل مواردى که به نظر مى‌رسد در روزهاى گذشته اتفاق افتاد، کاملاً استقبال مى‌کنيم. ما همواره از آن چه افزايش شفاف سازى را به دنبال داشته باشد و تفاهم متقابل ايجاد کند، استقبال مى‌کنيم.
وى يادآور شد: آن چه گفتم به هيچ وجه اين وظيفه را از شانه ايران ساقط نمى‌کند که بايد وظايفش را نسبت به شوراى امنيت سازمان ملل عملى کند.
پرونده ايران هرگز از وين خارج نشده است
آدامز در ادامه اين گفتگو در پاسخ به اين سوال که براساس مستندات قانونى ارجاع پرونده ايران به شوراى امنيت اقدامى خلاف قوانين آژانس بين‌المللى انرژى اتمى است.
با بيان اينکه از ديد ما پرونده هسته‌اى ايران هرگز از وين و حوزه کار وين خارج نشده است، تصريح کرد: ما هرگز فکر نکرديم که چون شوراى امنيت در مورد پرونده هسته‌اى ايران دست به کار شد کار آژانس با اين پرونده تمام شده است. هيچ کدام جايگزين ديگرى نمى‌شود.
سفير انگليس با ذکر اين نکته که بيشتر شدن همکارى‌ها بين ايران و آژانس به اعتماد سازى هر چه بيشتر کمک مى‌کند، اظهار داشت: اميدوارم روحيه سازنده‌اى که در گفتگوهاى چند روز گذشته آژانس و مقامات ايرانى وجود داشته به ساير جنبه‌ها نيز سرايت کند و بتواند به نتايج مثبت و مفيدى منجر شود.
تنها دينى که در انگليس موقعيت رسمى دارد کليساى انگليس است
وى در پاسخ به سؤالى در باره به رسميت نشناختن دين اسلام با توجه به رقم 3 ميليونى مسلمانان در انگليس، گفت: متاسفانه شما در اين زمينه اطلاعات صحيحى ندارد. تنها دينى که در انگليس موقعيت رسمى دارد کليساى انگليس است، نه کاتوليک‌ها، نه پروتستان‌ها و ... و دليل آن هم ميراث تاريخى است که وجود دارد.
وى افزود: حدود 500 سال پيش و بنا به دلايل سياسى، کليساى انگليس حساب خود را از کليساى رم جدا کرد و پادشاه يا ملکه انگليس از آن پس سمت رياست کليساى انگليس را برعهده گرفت که تا امروز نيز ادامه يافته است.
سفير انگليس در تهران با بيان اينکه نسبت به تمام اديان ديگر نيز با تساوى کامل و با احترام برخورد شده است، اظهار داشت: خوشبختانه ما سابقه بسيار مثبت و خوبى در مورد احترام به ارزش‌هاى اسلامى در جامعه انگليس دارا هستيم.
آقاى آدامز در حالى از احترام به ارزش‌هاى اسلامى در جامعه انگليس سخن مى‌گويد که چندى پيش اقدام ملکه اين کشور در اعطاى نشان شواليه به سلمان رشدى مرتد نويسنده کتاب آيات شيطانى خشم مسلمانان را برانگيخت.
مسلمانان در انگليس به زندگى عادى خود ادامه مى‌دهند
وى در خصوص افزايش فشارها بر مسلمانان در پى اقدامات اخير تروريستى در انگليس و در پاسخ به اين سؤال که چرا هميشه مسلمانان در کشورهاى غربى قربانى شده‌اند و اينکه مسلمانان انگليس در واکنش به حوادث تروريستى اخير در لندن و ديگر شهرهاى انگليس اعلام کردند که احساس امنيت کمترى دارند و سياست خارجى انگليس در بروز حوادث اخير تروريستى در اين کشور نقش دارد، افزود: فکر مى‌کنم در مورد واقعيت آن چه که در چند هفته گذشته اتفاق افتاد، شايد اطلاعات شما کامل نباشد. هيچ گونه فشارى بر مسلمانان وجود نداشته، آنها به زندگى عادى خود ادامه مى‌دهند و اتفاق خاصى در انگليس نيفتاده است.
آدامز با اشاره به مطالب منتشر شده در روزنامه‌هاى انگليس و همچنين تلويزيون اين کشور، گفت: همه آنها متفق القول بر اين باور هستند که افرادى که دست به چنين اقداماتى مى‌زنند نماينده اسلام نيستند. هيچ کس کوشش نکرده اسلام يا جامعه مسلمانان را با اين تحرکات تروريستى مرتبط کند.
وى ادامه داد: چيزى که فهم آن براى انسان مشکل است اين مى‌باشد که چرا کسى که به عنوان پزشک آموزش ديده، بايد ماشين خود را پر از مواد منفجره کرده و به سمت فرودگاه به پيش برود؟ چرا يک فرد بايد فکر کند که اين کار ايده خوبى است؟ هيچ دينى اجازه اين حرکت را نمى‌دهد و اين معمايى است که ما هنوز پاسخى براى آن پيدا نکرده‌ايم.
به بهبود روابط ايران و انگليس بسيار خوشبينم
خبرنگار فارس با اشاره به اظهارات سال گذشته سفير در گفتگو با فارس مبنى بر اينکه «سعى مى‌کنم در مدت خدمتم در ايران بدبينى مردم ايران نسبت به دولت انگليس را کاهش دهم» به آدامز گفت ولى شاهديم بعد از گذشت يک سال اين موضوع اتفاق نيفتاد که وى در اين باره با اشاره به ملاقات‌هايش با ايرانى‌ها، خاطرنشان کرد: من به اين موضوع رسيدم که هر چند ممکن است عدم توافقات سياسى وجود داشته باشد، ولى موارد زيادى وجود دارد که (ما و شما) در مورد آن توافق داريم.
وى گفت: ادعا نمى‌کنم که ممکن است بتوانم تحول بسيار بزرگى در اين زمينه ايجاد کنم، ولى نسبت به بهبود روابط ايران و انگليس بسيار خوشبين هستم، زيرا ما داراى مشترکات زيادى هستيم.
سفير انگليس در تهران در خصوص بهبود مناسبات دو کشور در پى روى کار آمدن گوردون براون، نيز اظهار داشت: بايد ببينيم و صبر کنيم. همان طور که قبلاً گفتم دو عنصر استمرار و تحول در دولت جديد وجود دارد. ما نبايد منتظر يک تغيير ناگهانى در زمينه سياست انگليس راجع به ايران باشيم ولى بايد ببينيم در آينده چطور خواهد بود.
وى حتى در پاسخ به اين پرسش که بهتر است آقاى گوردون براون نخست وزير جديد انگليس بر اساس توصيه‌ى گيدنز هم که شده، سياست مستقلى از آمريکا اتخاذ کند، گفت: اين پيشنهاد را در اولين ديدار خود با نخست وزير به ايشان ارائه مى‌دهم.
نظر شما :