کار شاق اوباما براى عادى‌سازى روابط با روسيه
امسال براى روسيه و آمريکا سالى بسيار حساس از لحاظ روابط ميان دو کشور است، زيرا اين دو دشمن در دوران جنگ سرد در تلاشند تا اختلافات خود را مانند طرح واشنگتن براى استقرار سامانه سپر دفاع ضد موشکى در اروپاى شرقى و اصرار روسيه براى استقرار پايگاه‌هاى نظامى در آبخازيا و اوستياى جنوبى حل کنند.
خبرگزارى آسوشيتدپرس در بررسى روند اين مذاکرات و آينده آن آورده است، با وجود روى کار آمدن دولت جديد در آمريکا و تبادل الفاظ نرم ميان مسکو و واشنگتن در روزهاى اخير، احتمالا پيشرفت در روابط آنها - اگر اصلا چنين چيزى وجود داشته باشد - کند خواهد بود.
اين روند حتى با وجود داشتن منافع مشترک براى دو طرف بسيار سخت پیش بینی می شود.
سرگئى ايوانف، معاون نخست وزير روسيه در نشست امنيتى مونيخ آمادگى واشنگتن را براى آغاز دوباره روابط روسيه - آمريکا و مذاکرات مستقيم دو کشور ستود. جو بايدن، معاون رييس جمهوری ایالات متحد نيز در اين نشست اعلام کرده بود که هم اکنون زمان آن فرا رسيده تا روابط روسيه - امريکا از سر گرفته شود.
اما اين واژه‌هاى شيرين در زمانى ادا مى‌شوند که روابط دو کشور رو به تلخى گراييده است؛ هر دو طرف بر سر يک سرى مسائل به ويژه تلاش روسيه براى استفاده از نفوذ سياسى، اقتصادى، ديپلماتيک خود براى ايجاد دوباره نفوذش در کشورهاى پيشين عضو اتحاد شورورى در آسياى ميانه، قفقاز، اوکراين و اروپاى شرقى اختلاف نظر شديد دارند.
اين اشتياق روسيه براى اين امر به گفته بعضى از تحليلگران به حمله ماه اوت روسيه به گرجستان، قطع گاز صادراتى روسيه به اروپا از طريق اوکراين و تاثير کرملين در تصميم دولت قرقيزستان براى تعطيلى پايگاه هوايى نيروهاى امريکايى در مناس منجر شده است.
اندرو کوچينس، مدير برنامه روسيه در آ‌سيا در مرکز مطالعات استراتژيک و بين‌الملل در واشنگتن معتقد است که امکان آن وجود دارد که روابط منفى روسيه - امريکا مثبت شود. دليل اين امر نسبتا به وضعيت بد اين رابطه بستگى دارد. روابط اين دو کشور در پاييز سال 2008 به پايين‌ترين سطح خود رسيد.
مشکلترين مساله احتمالا چگونگى رفتار روسيه در احياى نفوذ خود در کشورهاى سابق اتحاد شوروى خواهد بود.
بايدن اما اين تلاش کرملين را يک روز پس از آن که مسکو به قرقيزستان دو ميليارد دلار کمک کرد و بيشکک مصمم به بستن پايگاه مناس شد، رد کرد. در زمينه‌اى ديگر به گفته کرملين، ديميترى مدودف، رئيس جمهوری فدراسيون روسيه آماده است تا با واشنگتن بر سر خلع سلاح هسته‌اى کارى مشترک و کامل انجام دهد.
اميد دستيابى به يک پيمان جديد کاهش تسليحات هسته‌اى اخيرا بيشتر شده است، زيرا به نظر مى‌رسد اوباما از درخواست مستمر براى ايجاد يک روند راستى آزمايى قوى حمايت کرده است.
اما ولاديمير دوورکين، يک ژنرال باز نشسته ارتش روسيه که در مذاکرات کنترل تسليحات در دوران جنگ سرد با ایالات متحد شرکت داشته، پيش‌بينى کرده است که احتمال موفقيت اين مذاکرات در اين رابطه که انتظار مى‌رود ظرف چند ماه آينده آغاز شود، پنجاه پنجاه است.
وى مى‌گويد: «اين گفت‌وگو تقريبا مشکل خواهد بود. عدم اعتماد دو طرفه بسيار عميق‌تر از آن چيزى است که انتظار مى‌رود.»
الکساندر گولتس، يک تحليل‌گر مستقل نظامى نيز در مقاله‌اى براى مجله ژورنال روزانه - چاپ روسيه - نوشته است که به محض اعلام پيشنهاد اوباما براى تسريع در روند مذاکرات خلع سلاح هسته‌اى، روسيه درخواست‌هاى جديدى ارائه کرد.
گولتس خاطرنشان مى‌کند،ايوانف در مونيخ به طور ضمنى اعلام کرد، امريکا و روسيه بايد براى توقف استقرار تسليحات هسته‌اى در خارج از مرزهايشان توافق کرده و ارسال تسليحات به فضا را ممنوع کنند.
گولتس در اين باره مى‌گويد: «روسيه با مطرح کردن اين شرايط مى‌خواهد اين مذاکرات را طول بدهد.»
به اعتقاد وی روسيه در پى آن است تا غرب را از سوابق مورد مناقشه حقوق بشرى خود منحرف کند.
جيمز اف کالينز، از موسسه کارنگى در واشنگتن که طى سال‌هاى 2001 - 1997 سفير امريکا در روسيه نيز بوده، از سوى ديگر اعلام کرده است که در مورد موفقيت دستيابى روسيه و امريکا به يک توافق براى کاهش زرادخانه‌هاى هسته‌اى تقريبا خوش‌بين است.
وى در اين باره مى‌گويد: «به طور اساسى اين دو قدرت بزرگ هسته‌اى تاريخچه‌اى بلند در درک متقابل يکديگر در اين باره دارند. موارد مشترک آنها زياد است.»
کالينز اما هشدار مى‌دهد که توافق بر سر ايران دشوارتر خواهد بود زيرا روسيه تهران را پاسدار ثبات در يک منطقه‌ى ناامن مى‌داند، ولى آمريکا ايران را به حمايت از تروريسم متهم مى‌کند. بنابراین مذاکرات ميان روسيه و امريکا کار شاقى خواهد بود چنان که تاکنون نیز اين گونه بوده است.
نظر شما :