آیا خاتمی اوبامای ایران می‌شود؟

وضعیت اقتصادی شما در شرایط بحرانی است، در جامعه بین المللی منزوی شده اید، خطر بروز جنگ وجود دارد، رییس جمهور شما محبوبیت عمومی ندارد و ...

آیا جملات بالا برایتان آشنا است؟ من در مورد ایران صحبت می کنم.

محمد خاتمی، رییس جمهور سابق ایران اعلام کرد که در انتخابات ریاست جمهوری که قرار است خرداد ماه در ایران برگزار شود با محمود احمدی نژاد به رقابت خواهد پرداخت.

خاتمی در دهه 1970، به عنوان رییس مرکز اسلامی در هامبورگ و مشاور دانشجویان ایرانی در آلمان بود. در همین دوره وی زبان آلمانی را آموخت و با افکار یورگان هابرماس آخرین بازمانده مکتب فرانکفورت آشنا شد. وی همچنین بحث گفت و گوی تمدن ها را مطرح کرد. خاتمی بر روی لیبرال های شیعه در عراق که از یک انتخابات دموکراتیک در این کشور حمایت می کردند نفوذ داشت.

خاتمی بین سال های 1989 تا 1992  وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی  بود و در میان جوانان محبوبیت بالایی داشت، چراکه او می خواست درهای بسته جامعه ایران را به سوی جهان باز کند. در سال 1997 او به عنوان کاندیدای ریاست جمهوری وارد عرصه رقابت ها شد و توانست با حمایت زنان و جوانان 70 درصد از آرای مردم را از آن خود کند. وی با پیروزی اصلاح طلبان در انتخابات مجلس در سال 2001 قدرت بیشتری پیدا کرد. این درحالی است که وی وعده آزادی های شخصی بیشتر، سانسور کمتر و ایجاد روابط بهتر با امریکا را داده بود، نتوانست به هیچ کدام از وعده های خود عمل کند.

با این وجود خاتمی همچنان در افکار عمومی مردم محبوب باقی ماند و با وجود شکست های خاتمی در 8 سال حکومت بسیاری از ایرانی ها با دیدی نوستالژیک به دوران او می نگرند.

محمود احمدی نژاد، رییس جهور ایران در حوزه اقتصادی بسیار ضعیف عمل کرده است، تورم ایران به مرز 30 درصد نزدیک شده است. این تورم بیشتر بر روی قشری از مردم که درآمدی ثابت دارند، تاثیر گذار است. به خاطر داشته باشید که تورم بالا در امریکا در سال 1980 سبب شد تا جیمی کارتر نتواند بر رقیب خود رونالد ریگان پیروز شود.

احمدی نژاد در سال 2008 بیشترین درآمد نفتی را داشت که این پول را وارد اقتصاد کرد. اما افزایش منبع مالی مانند آن بدون سرمایه گذاری در بخش تولید سبب ایجاد تورم بالا در ایران شد. این درحالی است که احمدی نژاد توانست با احداث مدرسه و خیابان در مناطق روستایی توجه این قشر از جامعه را به سمت خود جلب کند.

خاتمی، احمدی نژاد را در مسئله تورم مورد انتقاد قرار داد. وی به تورم پایین تر در دوران حکومت خود و پیشرفت ها و برنامه های بهتر در خصوص پول نفت اشاره کرد.

بسیاری از سیاستمداران ایران بر این عقیده اند که یکی از اهداف اصلی انقلاب اسلامی حفاظت از فقرا و افراد ضعیف در جامعه است.

برنامه های اقتصادی احمدی نژاد، تاثیر بسیار بدی بر روی بازار گذاشته است. به همین دلیل است که بسیاری از محافظه کاران از احمدی نژاد فاصله گرفته اند.

سیاست های احمدی نژاد پیرامون برنامه هسته ای ایران نیز سبب شد تا تحریم های سازمان ملل و امریکا در مورد ایران افزایش پیدا کند.

این تحریم ها بر روی اقتصاد ایران تاثیر گذار بود. احمدی نژاد روابط ایران و امریکا را به پایین ترین حد خود از دهه 1980 رساند و این درحالی است که زمانی که خاتمی رییس جمهور ایران بود خواهان روابط مردم دو کشور شده بود. همچنین در این دوره، ایران همکاری با امریکا علیه صدام را در اوایل سال 2003 اعلام کرده بود.

در سال 2004، خاتمی تعلیق غنی سازی را برای مدت محدودی پذیرفت، تکرار دوباره این اقدام می تواند منجر به مذاکرات مستقیم با دولت اوباما شود.

جناح راست ایران به شدن از حضور خاتمی نگران است. احمد جنتی می گوید که اگر او دوباره انتخاب شود روابط خوبی با امریکا را پایه گذاری خواهد کرد.

او می گوید که مردم نمی خواهند که یک عنصر غیر اسلامی در کشور به قدرت برسد. کسی که بخواهد رییس جمهور بعدی ایران باشد باید از بعد اسلامی در مرتبه بالایی قرار داشته باشد و با فساد و تکبر جهانی مبارزه کند، به طور طبیعی چنین انسانی نمی تواند به امریکا چراغ سبز نشان دهد.

وی در ادامه گفت که در حال حاضر دولت امریکا عوض شده است، کسانی که در زندان  های ایران بودند، اکنون آزادی خود را به دست آورده اند و راهی امریکا شده اند تا به مقامات این کشور امیدهایی در خصوص برقراری رابطه به ایران را وعده دهند. اگر حامیان امریکا در ایران به قدرت برسند ما باید با همه چیز خداحافظی کنیم. از اینها گذشته، ایدئولوژی ضد امریکایی از پایه های اصلی حکومت اسلامی ما است.

با وجود سخنان آقای جنتی بسیاری از محافظه کاران ایرانی به سمت خاتمی کشیده شده اند. حتی محافظه کاری مانند علی لاریجانی دیگر روابط خوبی با احمدی نژاد ندارد. لاریجانی به عنوان مذاکره کننده ایران با اروپا در خصوص برنامه غنی سازی اورانیوم در حال حاضر به عنوان رییس مجلس مشغول فعالیت است.

ضمن اینکه خاتمی روحانی است که که احتمال آنکه بتواند آرای طرفداران لاریجانی را نیز از آن خود کند وجود دارد.

هنوز سوالات بسیاری بدون پاسخ باقی مانده است. احتمال اینکه آقای قالیباف شهردار محافظه کار تهران نیز در صحنه رقابت های انتخاباتی حاضر شود وجود دارد که ممکن است آرای احمدی نژاد را از آن خود کند که این فه نفع خاتمی خواهد بود. در حال حاضر، یک کاندیدای اصلاح طلب دیگر نیز در صحنه حضور دارد و آن مهدی کروبی است که اعلام کرده است که به نفع خاتمی از صحنه رقابت ها عقب نشینی نخواهد کرد. اما خاتمی اعلام کرده است که مطمئن است که آزادی خواهان می توانند با یکدیگر فعالیت کنند تا آرای آنها متلاشی نشود.

با وجود تمام مسائلی که وجود دارد، ریاست جمهوری خاتمی می تواند قدم بسیار مهمی باشد. اما اگر احمدی نژاد بتواند از خاتمی عبور کند مسلما تنش های میان تهران و واشنگتن افزایش خواهد یافت.