آیا مشت امريکا در دوران اوباما براى روسيه باز مى‌شود؟
حتى پيش از پيروزى باراک اوباما در انتخابات رياست جمهورى امريکا، خيلى‌ها ابراز اميدوارى کرده بودند که اوباما مى‌تواند به دوران جنگ سرد جديد ميان واشنگتن - مسکو پايان بدهد. يک هفته پس از مراسم تحليف اوباما، کاخ سفيد اعلام کرد که اوباما و رئيس جمهوری روسيه در مورد پايان تنش‌ها ميان دو کشور بحث و تبادل نظر کردند. حال اين سوال مطرح است که آيا اين لفاظى‌هاى آشتى جويانه به مرحله اجرا در خواهد آمد؟
روزنامه بوستون گلوب در گزارشى در این باره نوشته است، پس از روى کار آمدن باراک اوباما به عنوان رئيس جمهوری جديد ایالات متاحد امريکا، گمانه‌زنى‌ها در مورد بهبود روابط مسکو – واشنگتن آغاز شد. اوباما و مدودف بارها از تمايل به بهبود روابط دو کشور سخن گفته‌اند.
در حالى که انعطاف پذيرى ويژگى اوباما است، وى خيلى هم آدم صلح طلبى به نظر نمى‌رسد. در حقيقت اوباما ممکن است در شرايط بسيار خوبى براى حرکت در مسير يک سياست متناسب در قبال روسيه قرار داشته باشد. اين سياست ممکن است هم در قالب تهديد و تحدید نفوذ باشد هم در قالب همکارى زمانى با تشويق دموکراسي. چه اين سياست دوستانه باشد چه خصمانه به طور گسترده به کرملين بستگى دارد.
بيشتر گمانه‌زنى‌ها در مورد موضوع بهبود روابط ميان روسيه – امريکا از سوى صاحب‌نظرانى اعلام شده که معتقدند تنش فعلى ميان دو کشور بيشتر تقصير امريکا بوده است. آنها معتقدند که پس از فروپاشى شوروى سابق، امريکا با روسيه با تکبر فراوان رفتار کرده است، به منافع مشروع روسيه بى‌توجهى کرده، از نگرانى‌هاى امنيتى اين کشور صرفنظر کرده، با عضويت کشورهاى شوروى سابق، ناتو رابه مرزهاى روسيه نزديک‌تر کرده و به دنبال استقرار سامانه دفاع موشکى در شرق اروپا است.
بدون شک اکثر مردم روسيه از اينکه پس از جنگ سرد کشورشان شرايط ابرقدرتى را از دست داده احساس سرافکندگى کرده‌اند. گفته مى‌شود اوباما در مورد ارزشمند بودن طرح سپر دفاع موشکى امريکا در اروپا ترديد دارد. مسلم است که امريکا در راستاى استقرار طرح سپر دفاع موشکى خود در اروپا گام بر مى‌دارد و در اين مسير از هر ابزارى براى متقاعد کردن روسيه در پذيرفتن اين طرح استفاده خواهد کرد. با توجه به اين که اوباما هنوز تصميم قطعى در اين رابطه نگرفته است، مقامهای روسيه اميدوارند وى از اين اقدام صرفنظر کند. با اين اقدام احتمالى روابط امريکا و روسيه رو به بهبود پيش خواهد رفت.
همچنين با توجه به اينکه عضويت گرجستان و اوکراين در ناتو در اين مقطع زمانى از دستور کار اين سازمان براى مدتى به خاطر مشکلات داخلى اين دو کشور خارج شده، لازم است امريکا به روسيه اين پيام را بدهد که منصفانه نيست روسيه اين دو کشور را براى ارعاب و اذيت کردن انتخاب کند.
امريکا و روسيه منافع مشترک ديگرى نيز دارند. ايجاد ثبات در منطقه از جمله افغانستان و حل و فصل برنامه هسته اى ايران به نفع امريکا و روسيه است. براى اينکه امريکا و روسيه در اين مسير موفق شوند، روسيه بايد ذهنيت سياسى فعلى خود مبنى بر اينکه "کسب اعتبار برابر است با تقابل با آمريکا" را به "همکارى دو جانبه" تغيير دهد. اوباما در سخنرانى خود در مراسم تحليفش سخنان مهمى ايراد کرد که به نظر مى‌رسد پيام مستقيمى به دولت پوتين - مدودف است. او در اين سخنرانى گفت "به رهبرانى که در جهان به دنبال درگيرى هستند و مشکلات داخلى‌شان را به غرب نسبت مى‌دهند مى‌گويم که مردم شما در مورد آنچه شما مى‌توانيد انجام بدهيد، قضاوت خواهند کرد نه آنچه از بين مى‌بريد. به رهبرانى که از طريق فساد، سرکوب مخالفان و تقلب به قدرت چسبيده‌اند مى‌گويم که شما در «طرف اشتباه تاريخ» قرار داريد.
به هر حال بايد منتظر ماند و ديد که آيا روابط روسيه با امريکا در دوران رياست جمهورى اوباما بهبود خواهد يافت و يا اين که جهان بايد شاهد جنگ سرد جديدى باشد. به هر حال تقابل ميان امريکا – روسيه به نفع هيچ يک از طرفين نيست و اين در حالى است که اين تقابل ممکن است باعث بروز تنش‌هاى گسترده در جهان شود.
نظر شما :