یک‌سال پس از بوتو

یکسال از روز ترور بی نظیر بوتو گذشت. امروز هزاران نفر از مردم پاکستان برای بزرگداشت اولین سالگرد وی در آرامگاه وی گرد هم آمدند. طی این یکسال پاکستان شاهد ناآرامی ها و پستی و بلندی های زیادی بود.

آصف علی زرداری، رییس جمهور پاکستان در این مراسم سخنرانی کرد و گفت که او همانند یک بوتوی واقعی مرگ را به جای ترک اعتقاداتش برگزید. ظالمان و قاتلان او را کشتند. ولی هرگز قادر نیستند عقاید او را که الهام بخش نسل های آینده است، از بین ببرد.

 

یادداشتی از محمد ابراهیم طاهریان به مناسبت سالگرد درگذشت بی نظیر بوتو رهبر حزب مردم پاکستان.

امروز، سالگرد واقعه ترور خانم بی نظیر بوتو، رییس حزب مردم پاکستان است. قطعا ترور خانم بوتو نقطه عطفی در تحولات سیاسی اخیر پاکستان بود. در حقیقت گروهی که با یکدیگر همپیمان بودند و جزو مخالفین ژنرال مشرف بودند، طرف قدرت آمدند و توانستند قدرت به دست بگیرند و امروز که یکسال از این واقعه می گذرد، شاهد این مسئله هستیم که کسانی که امروز قدرت را در دست گرفته اند، نتوانستند پاکستان را آنطور که باید به طرف آرامش ببرند.

 

نیاز اصلی امروز پاکستان یک آرامش است که به نظر می رسد، رسیدن به این آرامش در گرو یک همگرایی است. اتفاقی که بعد ترور خانم بوتو فقط در یک مرحله گذرا بین احزاب و گروه ها به وجود آمد و امروز متاسفانه شاهد این همگرایی نیستیم.

 

این وضعیت می تواند در تمام امور زندگی مردم پاکستان، در حوزه اقتصاد، سیاست، امنیت و... اثر بگذارد. که تاثیرات آن در بین کشورهای همسایه هم به همین وضعیت خواهد بود. وضعیتی که امروز در پاکستان است، مجموعه حوادثی که در هند واقع شده و کمابیش ممکن است وضعیت ما را هم به عنوان همسایه پاکستان متاثر کند.

جدی ترین راهکاری پیش روی دولتمردان و سیاست مداران پاکستان وجود دارد، یک همگرایی است. یعنی در درجه اول باید یک همگرایی بین تصمیم سازان برای نجات پاکستان نیاز است و دوم اینکه رویکرد راهکاری های منطقه ای می تواند به مشکل پاکستان کمک کند. چرا که حضور نیروهای فرامنطقه ای همیشه برای منطقه ما- آسیا- مسئله ساز بوده است. یعنی اگر در پاکستان دولتمردان آن خصوصا دو حزب مطرح، به طرف یک همگرایی گام بردارند و رویکردی به سمت مسائل منطقه ای خصوصا در چارچوب آسیا- خانه مشترک همه- گام بردارند به نظر می رسد که مسائل پاکستان را حل کند.

 

امروز جدی ترین دشمن پاکستان فقر است که حتی می توانند با چنین همگرایی و رویکردی بر این مسئله نیز فائق بیاید. طبیعی است در چنین صورتی تشنج بین اسلام آباد و دهلی فروکش می کند، که از اتلاف منابع برای هر دو گروه جلوگیری خواهد کرد.

البته من در درجه اول امیدوارم که بین اسلام آباد و دهلی هیچ درگیری به وقوع نپیوندد. این دو کشور و این دو ملت هزینه های زیادی را برای سه جنگ پیشین پرداخت کرده اند که نتیجه آن اتلاف منافع وسیع بوده است. امروز هم شاید جدی ترین راهکار یک همگرایی خصوصا در پاکستان است و بعد از آن یک توافق برای حل مشکلاتی است که هر دو کشور با آن رو به رو هستند.

 

به هر صورت تروریست پدیده است و جریان افراط پدیده است که همه را در منطقه، خصوصا هند و پاکستان را آزار می دهد و تا زمانی که یک تفاهم و یک راهکار مشترک بین دولت ها وجود نداشته باشد، جریان افراط از آن بهره خواهد برد و این چیزی است که امروز اتفاق می افتد.

 

توصیه این است که این دو کشور در چارچوب یک تفاهم که ساز و کارهای دوجانبه و چند جانبه آن نیز وجود دارد، راهکارهایشان را جلو ببرند.

 

ثبات و توسعه در منطقه که نیاز همه ملت ها است، به نفع همه است و بر خلاف اون بر ضرر همه و من امیدوارم که در این زمنیه تهران هم فعال شود، هرچند تهران همیشه حسن نیت خود را در این مسائل طی سه دهه گذشته نشان داده است.