فقر؛ بزرگترین چالش حقوق بشر در عرصه بین‌المللی

10 دسامبر 1948، اعلامیه جهانی حقوق بشر توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد به تصویب رسید. در حقیقت این اعلامیه به دنبال منشور ملل متحد که در آن حقوق بشر را به صلح و امنیت بین المللی مرتبط کرده بود، صادر گردید.

 

از زمان تصویب این اعلامیه تا به امروز، جهان شاهد تحولاتی در زمینه ترویج و حمایت از  حقوق بشر در عرصه بین المللی بوده است. امروزه، زمنیه های *حقوق بشر؛ مانند حقوق اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، مدنی و سیاسی در قالب اسناد بین المللی تبیین و تصویب شده اند . هم چنین کنفرانسهای بین المللی توسط نهادهای بین المللی در دهه های مختلف پیرامون موضوعات متنوع حقوق بشر جهت تبیین آن، برگزار شده اند.  البته مباحث زیادی پیرامون جهان شمولی حقوق بشر و نسبی گرایی فرهنگی حقوق بشر وجود دارد، ولیکن اصل موضوع حقوق بشر تببین شده است و در حقیقت از نظر موضوعی جهان شمول است، منتها مصادیق و تفاسیر آن مورد نظر اندیشمندان مختلف از مناظر متفاوت است.

بیان، تبیین و روشنگری پیرامون حقوق بشر به منزله وضعیت مطلوب آن در عرصه بین المللی نیست. چراکه ما در حال حاضر، شاهد نقض حقوق بشر در اقصی نقاط دنیا، بخصوص در کنار آن نقض فاحش حقوق بشر دوستانه ای که در منازعات داخلی و منازعات بین المللی  صورت می گیرد، هستیم. از طرفی وضعیت مردمی که در کشورهای مختلف فاقد ساده ترین امکانات زندگی هستند در واقع به معنای نقض واقعی حقوق بشر است به طوری که می توانیم فقر را به عنوان بزرگترین چالش حقوق بشر در عرصه بین المللی بشناسیم.

 

این وضعیت، وضعیت چندان مطلوبی نیست؛ واقعیت این است که امروزه، موارد نقض حقوق بشر بیان می شود، ما از زمانی که موارد نقض حقوق بشر در جامعه بین المللی اهمیتی نداشت و به آن توجه نمی شد، عبور کرده ایم. امروزه روز در هر کجای دنیا که حقوق بشر نقض شود، انعکاسی بین المللی پیدا میکند. کشورها  و سازمان ها بین المللی دولتی و غیر دولتی به طرق مختلف این مسائل را عنوان می کنند و به آن توجه نشان می دهند که در نتیجه به افزایش حساسیت جهانی ختم می شود.

 

برای کوشش در جهت بهبود وضعیت حقوق بشر در جهان، مهمترین نکته اجرای موازین حقوق بشر می باشد ما تعداد زیادی اسناد بین المللی داریم که آنها موازین را به خوبی در چارچوب های ارزشی خاص بیان کرده اند.البته این اسناد نیز جامعیت ارزشی ندارند و بحث پیرامون آنها بسیار زیاد است.

حال، راهکارهای اجرای این کنوانسیون ها و اسناد بین المللی با وضعیت مذکور چیست؟

 

دولتها بخشی از این اسناد را پذیرفته اند و طبیعی است که این وظیفه دولتها است که در جهت اجرای کنوانسیونها حرکت کنند. از طرف دیگر سازمان ملل متحد نهادهایی را دارد که وظیفه ترویج و حمایت از حقوق بشر را بر عهده دارند که متاسفانه طی سال ها فعالیت سازمان ملل متحد علی رغم کوششهایش برای ارتقاء حقوق بشر، برخوردهای دوگانه، مضاعف، گزینشی و سیاسی را نسبت به مسائل حقوق بشر شاهد بودیم که همه اینها جهانیان را نسبت به عملکرد واقعی سازمان ملل متحد بدبین کرده است.

 

البته نگاه پایه ای آن است که فقر بزرگترین عامل نقض حقوق و کرامت انسانی به شمار می آید و باید این مسئله را در کوشش های بهبود حقوق بشر مورد توجه قرار دهیم. امروز جهان در یک وضعیت مالی بحرانی تر هم قرار دارد و احتمالا بحران مالی جهان بر روی وضعیت حقوق بشر و بدتر شدن فقر اثرگذار خواهد بود.  

این بحران مالی کاهش فرصت ها و امکانات را در پی دارد که فقرا از همه بیشتر آسیب می پذیرند.

 

از طرفی، مهمترین نکته موجود برای بهبود راهکارها ترویج فرهنگ حقوق بشر از طریق آموزش آن و جامعه پذیر کردن افراد برای رعایت حقوق بشر می باشد.