هند و پاکستان پشت دروازه‌های جنگ
دولت پاکستان در حالی پیشنهاد داد انجام تحقیقات مشترک با هند درباره حملات تروریستی هفته پیش در بمبئی را داده است که دولت هند از پاکستان خواسته است تا 20 تروریست مظنون در حملات بمبئی را که گفته میشود در پاکستان به سر می برند را به این کشور تحویل دهد.
شاه محمود قریشی، وزیر امور خارجه پاکستان روز سه شنبه دو دسامبر بدون اشاره به درخواست هند در اسلامآباد، گفت: «دولت پاکستان می خواهد که مناسبات خوبی با هند داشته باشد.»
از جمله افرادی که دولت هند خواستار تحویل وی از پاکستان است، داود ابراهیم، طراح اصلی بمب گذاری سال ۱۹۹۳ در بمبئی است که حدود ۲۵۰ تن را در عملیات به کشتن داد.
پراناب مخرجی، وزیر امور خارجه هند، به خبرنگاران گفت: «فهرست مظنونین ديروز به سفیر پاکستان داده شد و ما منتظر واکنش دولت پاکستان هستیم.»
هند همچنین از پاکستان خواسته است، علیه مسئولان حملات در شهر ساحلی بمبئی که حدود ۱۷۵ نفر از جمله ۱۸ خارجی را کشت، اقدامی قاطع به عمل آورد. مخرجی همچنین گفت: «هند یک اقدام نظامی علیه پاکستان را به دلیل وقوع این حادثه بررسی نمی کند.»
این در حالی است که وی در جای دیگر گفته بود، هند برای حفظ امنیت خود ممکن است ناگزیر به استفاده از گزینه نظامی شود.
در همین رابطه وزير امور خارجه بریتانیا چهارشنبه سه دسامبر هشدار داد که تروريسم تهديدى مستقيم عليه تماميت ارضى پاکستان به شمار مى‌رود.
ديويد ميليبند، وزير امور خارجه بریتانیا هنگام ورود به مقر سازمان پيمان آتلانتيک شمالى (ناتو) در بروکسل بلژيک گفت: «تهديدى مستقيم عليه تماميت ارضى کشور پاکستان وجود دارد که توسط تروريسم ايجاد شده است. بهترين راه براى مقابله با تهديد از داخل پاکستان ايجاد امنيت و تقويت دستگاه اقتصادى و سياسى است. اين دقيقا همان تلاش‌هايى است که بايد در افغانستان انجام شود.»
قرار است وزيران امور خارجه 26 کشور عضو ناتو امروز چهارشنبه در روز دوم نشست خود، ماموريت نيروهاى بين‌المللى کمک به برقرارى امنيت در افغانستان (ايساف) را بررسى کنند.
وزير امور خارجه بریتانیا در اين باره گفت: «ما نبايد از بحث تقويت نيروهاى ايساف بترسيم. اما همپيمانان بسيارى به دادن نيروى بيشتر علاقه‌اى ندارند. اما ما بايد متوجه باشيم که ما براى ساخت ارتش افغانستان، نيروهاى پليس اين کشور و موسسات اقتصادى افغانستان در اين کشور هستيم.»
در همین حال کاندولیزا رایس، وزیر امور خارجه امریکا نیز در راس یک هیات بلندپایه در یک سفر از قبل اعلام نشده وارد دهلی نو شده است. وزير امور خارجه امريکا در کنفرانس خبرى در هند گفت: «زمان آن فرا رسيده که همه در راستاى همکارى و شفافسازى براى دستگيرى عاملان حملات بمبئى اقدام کنند، به همين دليل اين زمان ويژه‌اى براى پاکستان برای همکارى با هند است.»
وی در ادامه افزود: «بايد فورى در اين راستا عمل کنيم و اين مشکل را حل و فصل کنيم. معتقدم که لازم است پاکستان در راستاى همکارى کامل و شفاف سازى براى يافتن عاملان اين حملات وارد عمل شود.»
از سوی دیگر دو شبکه خبری تلویزیونی آمریکا گزارش دادهاند، ایالات متحده در ماه اکتبر در مورد امکان حمله از راه دريا به بمبئی هشدار داده بود.
به گزارش تلویزیون ای بی سی، مقامات اطلاعاتی که نامی از آنها برده نشده، می گویند آنها یک تماس تلفنی را با آدرسی در پاکستان که سردسته گروه افراطی لشکر طبیه از آن استفاده می کند، و اشاره ای به حمله ای از راه دریا داشت، دنبال کردهاند.
مطابق این گزارش در مکالمه هدف های مشخص، از جمله هتل تاج ، ذکر شده بود. منابع هندی تایید کردهاند، مقامهای آمریکايی دو بار در مورد یک حمله احتمالی هشدار داده بودند.
در همین رابطه مايک مک‌کانل، مدير سازمان اطلاعات ملى آمريکا که نظارت و هماهنگى نهادهاى جاسوسى اين کشور را بر عهده دارد، در سخنانی در دانشگاه هاروارد گفت: «گروهی که ما اعتقاد داريم مسئول حملات بمبئى است حملات مشابهى در سال 2006 به يک قطار انجام داد که به مرگ همين تعداد قربانى منجر شد. همچنين در سال 2001 حمله‌اى به پارلمان هند انجام داد.»
مک‌کانل بطور مستقيم به نام لشکر طيبه اشاره نکرد اما حملاتى که وى از آن نام برد در حمله به پارلمان هند در سال 2001 دست داشت و خود را یک گروه مبارز کشميرى موسوم به لشکر طيبه معرفی کرد. این گروه عليه هند در اين منطقه مبارزه کرده و اقدام آنها در آن سال دو کشور همسايه هند و پاکستان را تا آستانه جنگ پيش برد.
مک‌کانل در این باره تاکيد کرد، اگر شما گروه‌هايى که ما آنها را مسئول مى‌دانيم بررسى کنيد، پشتيبانى فلسفى آنها بسيار مشابه آن چيزى است که القاعده درباره ديدگاه خود درباره آينده جهان بيان کرده است.
مک‌کانل در سخنان خود همچنين مبارزه با گروه‌هايى مانند القاعده و لشکر طيبه را دشوار توصيف کرد.
از سوی دیگر یوسف رضا گیلانی، نخست وزیر پاکستان روز سه شنبه دو دسامبر رهبران سیاسی این کشور را فرا خواند تا در مورد یک سیاست ملی در برابر هند تصمیم بگیرند. در این نشست رهبران 58 حزب پاکستانی شرکت داشتند.
پاکستان حملات بمبئی را یک اقدام تروریستی وحشیانه خوانده و هر گونه دست داشتن در این حملات را رد کرده است. با این حال دولت هند همچنان معتقد است که بر اساس شواهدی که در دست دارد، بیشتر عاملان حملات بمبئی، شهروندان پاکستانی هستند.
کارشناسان از این نگرانند که این موضوع تلاشهای صلح بین دوکشور را متوقف کرده و منجر به مقابله میان این دو همسایه مجهز به تسلیحات هستهای شود.
پاکستان از این نگران است که حملات بمبئی بار دیگر منجر به تغییر آرایش نظامی هند در اطراف مرز با پاکستان شود و به همین دلیل هشدار داده که در صورت وقوع چنین اتفاقی مقابله به مثل خواهد کرد.
محمود قریشی، وزیر امور خارجه پاکستان در این باره گفت: «اسلام آباد در صورت جدی تر شدن تنشها سربازان خود را از مناطق قبایلی پاکستان فراخوانده و در مرز شرقی خود با هند مستقر خواهد ساخت.»
از سوی دیگر، دولت هند که با انتخابات عمومی در اوایل سال آینده میلادی روبروست، تحت فشار شدیدی از سوی مردم این کشور و احزاب مخالف برای پاسخ دادن به حملات بمبئی است. این فشارها با ناکامی دولت هند در توضیح موجه چگونگی رخ دادن این حملات بر شهری که مرکز اقتصادی و فرهنگی هند محسوب می شود، گسترش یافته است. اما ادامه چنین فشارهایی ممکن است هند را وادارد تا برای کسب اعتماد و حمایت مردم این کشور، به نوعی نمایش نظامی بر ضد پاکستان دست بزند.
در هند به ويژه رسانه هاى جمعى اين کشور اين سئوال را از مقامهای امنيتى خود میپرسند که چرا غافلگير شدهاند و هشدارهای پيش از اين حملات را جدى نگرفتند. بسيارى از مردم اين شهر از اينکه دولت هند در انجام وظيفه اش قصور کرده خشمگين هستند زيرا مقامات امنيتى در هجدهم نوامبر، هشت روز پيش از حملات بمبئى پيامى را رهگيرى کرده بودند که نشان میداد حمله به شهر قريب الوقوع است اما مقامات امنيتى به اين پيام توجهى نکردند و به سادگى از کنار آن گذاشتند. قبل از حمله حتی اتحاديه صيادان بمبئى نیز به مقامهای هند در مورد رسيدن محموله مواد منفجره به بمبئى هشدار داده بود.
این در حالی است که استعفاى وزير کشور هند و مشاور امنيت ملى اين کشور نیز نتوانسته از خشم مردم اين کشور بکاهد.
انتقادها تنها به غافلگير شدن دستگاه هاى امنيتى هند محدود نمیشود، مردم هند مى خواهند بدانند چرا عمليات کماندوهاى ارتش تا این اندازه طولانى شد تا جایی که رئیس سازمان مبارزه با تروریسم کابینه نیز در طول مبارزه جان خود را از دست داد.
کارشناسان، بر این باورند که این تهدید پاکستان در واقع متوجه امریکا، ناتو و جامعه جهانی است که نبرد سربازان آنها در افغانستان بر ضد طالبان هم اکنون با دشواریهایی جدی روبروست. طالبان روز به روز در افغانستان در حال قدرت گرفتن است و به اندازهای صاحب نفوذ شده که دولت مرکزی و برخی کشورهای عربی با آن مجددا وارد گفت و گو شدهاند. در همین حال منابع مالی آن به شدت افزایش یافته به گونهای که به گزارش سازمان ملل در سال 2007 طالبان توانسته در حدود 450 میلیون دلار از فروش مواد مخدر پول به دست آورد. تغییر موضع حدود یکصد هزار سرباز پاکستانی از مناطق قبایلی به مرز این کشور با هند، می تواند جنگ بر ضد ترور را به شدت تضعیف کرده و نیروهای خارجی مستقر در افغانستان را با چالشی بسیار جدی تر و وضعیتی دشوارتر از قبل در جنگ بر ضد شورشیان روبه رو کند.
این هشدار پاکستان، به روشنی تاثیر حملات بمبئی را در سطح بین المللی نشان می دهد و هدف از آن احتمالا تشویق امریکا و متحدانش برای جلوگیری از پاسخ تحریک آمیز هند در برابر پاکستان است. امریکا و متحدانش اکنون با وضعیت دشواری در حمایت از تلاشهای هند برای تحقیقات عاملان حمله بمبئی و حفظ پشتیبانی متحد اصلی خود در جنگ بر ضد ترور، یعنی پاکستان، روبهرو هستند.
برخی تحلیلگران نیز معتقدند که گروههای تندروی همچون لشکر طیبه ممکن است از گروههای کوچکتر اسلام گرا مانند مجاهدین دکن به عنوان ابزاری برای پیشبرد اهداف خود استفاده کنند.
در همین حال، لغو سفر رئیس اطلاعات پاکستان (آی اس آی ( که دولت غیر نظامی پاکستان هدف از آن را کمک به هند در انجام تحقیقات حمله بمبئی اعلام کرد، بار دیگر منجر به ایجاد شک در توانایی دولت پاکستان در کنترل این نهاد پر نفوذ جاسوسی شد. آی اس آی بارها متهم شده که از گروههای تندرو اسلامی حمایت میکند.
در این میان، حامد کرزی، رئیس جمهورس افغانستان و آصف علی زرداری رئیس جمهوری پاکستان در دو تماس تلفنی بر همکاری مشترک در مبارزه بر ضد تروریسم تاکید کردهاند. اما برخی کارشناسان ضعف دولت غیرنظامی پاکستان در کنترل نهاد جاسوسی این کشور را بزرگترین مانع در راه همکاریهای مشترک منطقهای در مبارزه بر ضد تروریستهای اسلامگرای افراطی میدانند.
نظر شما :