در نیویورک چه کرد و در تهران چه مى کند؟
محمدجواد ظريف نماینده سابق ایران در سازمان ملل متحد بامداد روز چهارشنبه بیستم تیرماه پس از ماموريتی پنج ساله در نيويورک به تهران بازگشته است.
پیش از این خانواده‌ها و اعضاى نمايندگى دائم جمهورى اسلامى ايران در سازمان ملل آقای طریف را بدرقه کرده بودند.
محمد خزائى، سفير و نماينده دائم ايران در مقر اصلى سازمان ملل متحد در نيويورک هفته آينده وارد اين شهر مى‌شود و از دوشنبه هفته آينده ماموريت خود را در اين سازمان آغاز مى کند.
آقای ظريف قرار است از سال تحصيلى آینده در دانشگاه تهران علوم سياسى و روابط بين‌الملل تدریس کند.
روزنامه هرالدتريبيون آمریکا اخیرا در مقاله‌اى با تحسين عملکرد دکتر ظريف نماينده دايم ايران در سازمان ملل متحد، تلاش‌هاى وى در آمريکا و سازمان ملل را ستوده است.
به نوشته هرالدتریبون محمد جواد ظريف چنان زياد در دانشگاهها، مجامع سياسى و اجتماعى و باشگاههاى سياسى براى سخنرانى حضور پيدا مى‌کند که ليسا آندرسون رييس موسسه امورعمومى و بين المللى دانشگاه کلمبيا اخيرا بطور کنايه آميزى از او پرسيد که آيا قرار است در رقابت هاى انتخاباتى در آمريکا شرکت کند ؟
لطيفه اين است که آقای ظريف، سفير ايران در سازمان ملل است و ايران از 1980 به بعد هيچ روابط ديپلماتيکى با ايالات متحده ندارد. محمد جواد ظريف، 47 ساله، بخش عمده زندگى بزرگسالى خود را در ايالات متحده گذرانده و انگليسى محاوره‌اى را با لحجه امريکايى صحبت مى‌کند.
درباره توانمندى وى براى برقرارى روابط صميمانه با بسيارى از رهبران ايالات متحده و با جمع آمريکايى هايى که وى معمولا براى آنها سخنرانى و از مواضع کشورش دفاع مى‌کند که با رهبران آن هيچ گونه موافقتى ندارند، گزارشها و تفاسير متعددى نوشته شده است، به‌ويژه اکنون که پنج سال خدمت او در سازمان ملل متحد روبه پايان است.
او داراى ليسانس و فوق ليسانس از دانشگاه ايالتى سانفرانسيسکو و دکترا از دانشگاه دنور است. گرچه وى به شيوه ايرانى لباس مى‌پوشد، پيراهن بدون يقه و کراوات، و مطابق شيوه ايرانى‌ها با خانم‌ها دست نمى‌دهد، اما غير رسمى برخورد مى‌کند و اظهاراتش را با خنده و لبخند همراه مى سازد.
آقای ظريف اين راحت بودن با ظواهر و عادات آمريکايى را، با ابزارهاى ارتباطى نظير کنفرانس ويدئويى و تلويزيونى و سايت اينترنتى شخصى ترکيب کرد تا محدوديت هاى فضا براى خودش را بشکند و بر روابط ايران – امريکا تاثير بگذارد.
موقعيت و منصب آقای ظریف به عنوان رييس نمايندگى ایران در ايالات متحده امرى اتفاقى بوده است و او آن را به مقامات امريکايى ربط مى‌دهد. محمد جواد ظريف در خانواده‌اى ثروتمند در امور نساجى و تجارت در تهران بدنيا آمد و خانواده همسرش داراى املاک بسيار وسيعى بودند که بخشى از آنها در جريان انقلاب 1979 از دست رفت، اما وى مى‌گويد که هيچيک از دو خانواده درگير مسايل سياسى نبودند و لذا هيچ پيامد ديگرى براى آنها نداشت.
وقتى که وى در سال 1976 با ويزاى دانشجويى به ايالات متحده آمد، براى تدريس در ايران آماده مى‌شد. اما دقيقا زمانى که وى آزمون‌هاى جامع دکترايش در دنور را در سال 1985 گذراند، اداره مهاجرت ايالات متحده، رواديد او را باطل کرد و شانس‌هاى او را براى تکميل تحصيلاتش از بين برد.
او که مى‌خواست به صورت قانونى در آمريکا باشد، به نيويورک رفت و در نمايندگى ايران مشغول بکار شد. وى طى سه سال بعد و از راه دور، تحصيلاتش را تکميل کرد و در طول آن مدت ارزش خود را براى دولت ايران به اثبات رساند که از او خواست به وزارت خارجه ملحق شود.
آقای ظريف مى‌گويد من هم بصورت کاملا اتفاقى و هم بدليل تصميم اداره مهاجرت، ديپلمات شدم.
وى در منهتن در يک خانه زيباى نئوکلاسيک سبک فرانسوى در خيابان پنجم زندگى مى‌کند که در سال 1912 ساخته شده و در دهه 1960 خريدارى و پيش از انقلاب ايران محل برگزارى مراسم ولخرجانه‌اى بود.
يکى از ميهمانان شام ظريف در سال گذشته جيمز بيکر، وزير خارجه سابق آمريکا و عضو هيات رييسه گروه مطالعه عراق بود که بلافاصله پس از آن توصيه کرد که واشنگتن ارتباط مستقيم با ايران برقرار کند.
آقای ظريف مى‌گويد در خلال سالهاى حضور در نيويورک چنان گرفتار سخنرانى‌ها بوده که وقت اندکى براى شناخت شهر و يا حضور در محافل جشن ديپلماتيک داشته است.
وى مى‌گويد که فردى مذهبى است. "من و همسرم داراى محدوديت‌هاى مشخص مذهبى درباره غذاهايى هستيم که مى‌توانيم بخوريم يا مراسمى که مى‌توانيم شرکت کنيم و ما اين مسائل را چه فردى و يا رسمى مراعات مى‌کنيم. "
منتقدين ايران نظير جان بولتون، سفير سابق آمريکا در سازمان ملل، مى‌گويند که جذابيت محمد جواد ظريف يک ابزار سنجش مناسب و دقيق براى اندازه گيرى نيات واقعى تهران نيست.
بولتون مى‌گويد وزارت خارجه ايران آخرين جايى است که از حوادث مطلع مى‌شود و اين امر کار را براى ظريف آسان مى‌کند که با يک چهره کاملا صريح و معصوم حرف خلاف بزند، زيرا وى از اوضاع بى اطلاع است.
درحاليکه آقای ظریف به تهران بازگشته است آيا فکر مى‌کند که تلاش‌هايش در آمریکا براى رفع شکاف موجود موفقيت آميز بوده است؟
خودش می گوید اگر به ايجاد صرفا يک خراش بر روى سوتفاهم موجود کمک کرده باشم، راضى خواهم بود و فکر مى‌کنم اين کار را کرده باشم.
نظر شما :