هشدار به دخالت اعراب در حل بحران جهانى

با آمدن گوردون براون، نخست وزیر بریتانیا به منطقه و تلاشش برای اقناع کشورهای عربستان، قطر و امارات متحد عربی برای مشارکت در صندوق کمک به اقتصادهای کوچک برای مهار بحران اقتصاد جهانی، اقتصاددانان کشورهای عربی هشدار دادند که جامعه عربی نباید خود را در بحران اقتصادی جهانی دخالت دهد.

گوردون براون در عربستان با شرکت در یک نشست مطبوعاتی به صراحت گفت: «عربستان و کشورهای عرب خلیج فارس از چنان ثروت عظیمی برخوردارند که می توانند در حل بحران اقتصاد جهانی سهیم باشند و به مهار آن کمک کنند. آنها طی سال­های اخیر به دلیل افزایش قیمت نفت بیش از یک تریلیون دلار در آمد کسب کردند و این نشان می­دهد می­توانند در حمایت از این صندوق سهیم باشند.»

وی در ادامه افزود: «همگی نقش در این بحران جهانی دارند و معتقدم کشورهای غنی نفت­خیز نیز مایل هستند نقشی در آن داشته باشند. به مصلحت این کشورها است که قیمت نفت باثبات باشد و اقتصاد جهانی نیز در وضعیت خوبی به سر برد.»

براون تصریح کرد، بر اساس طرح ما صندوق نقدی بزرگی تاسیس خواهد شد که می­تواند اوضاع مالی و بدهی‌های بانکی را بهبود بخشد و به کشورهایی که از این بحران به شدت ضربه دیده­اند، کمک کند. این صندوق برای رسیدن به این هدف نیازمند منابع مالی بیشتری است تا بتواند به کشورهای آسیب دیده کمک کند.

براون همچنین از تصمیم کاهش 5/1 میلیون بشکه­ای اعضای اپک برای حمایت از افزایش قیمت نفت به شدت انتقاد کرد.

براون را در این سفر پیتر ماندلسون وزیر بازرگانی، اید ملیبند، وزیر انرژی و یک هیات بلندپایه بازرگانی بریتانیایی همراهی می کند.

این در حالی است که هوگو چاوز، رئیس جمهوری ونزوئلا از رهبران اروپا، آنجلا مرکل صدر اعظم و گوردون براون نخست وزیر بریتانیا به دلیل تقاضا از کشورهای نفت خیز برای مشارکت در صندوق کمک به اقتصادهای کوچک به شدت انتقاد کرد و آن را کاری غیر اخلاقی دانست.

وی در این باره گفت: «این بدان معنا است که از کشورهایی نظیر چین و کشورهای نفت­خیز که بارها آنها را به جنگ و تخریب و کودتا تهدید کردند بخواهند که بهشان کمک کنند تا به ثروتمندان دنیا کمک کنند. آیا این چیزی غیر از فساد اخلاقی نیست.»  

در همین حال برخی رهبران کشورهای جهان و کارشناسان نسبت به حضور و سرمایه­گذاری سرمایه­داران و کشورهای عربی در بازارهای بین المللی هشدار دادند.

دکتر ابراهیم عویس، یکی از اقتصاددانان مشهور عرب و استاد دانشگاه جورج تاون در ایالات متحد امریکا نسبت به سرمایه­گذاری و حضور موسسه­های مالی کشورهای خلیج فارس در این مرحله زمانی در خارج که با دعوت از آنها برای مشارکت در حل بحران جهانی صورت می­گیرد، هشدار داد و از آنها خواست از انجام این کار صرف نظر کنند.

وی که در مناظره­ای در مسقط پایتخت عمان پس از سقوط شدید ارزش سهام بازار بورس این کشور ترتیب داده شده، شرکت کرده بود، در این باره گفت: «فشار بسیاری بر صندوق­ها و موسسات مستقل عربی وارد آمده است تا در بازارهای خارج از دنیای عرب سرمایه­گذاری کنند. این نگرانی وجود دارد که با انجام این کار ضررهای بسیار و غیر قابل پیش­بینی متوجه این صندوق­ها شود. زیرا در این مرحله ممکن است سرمایه از صندوق­ها و موسسات خارج شود و هیچ وقت باز نگردد.»

وی همچنین گفت: «کشورهای حاشیه خلیج فارس نسبت به دیگر کشورهای جهان کمترین زیان را از بحران مالی جهانی دیدند و این باعث می شود که در صورتی که کارکرد مناسبی اتخاذ کنند، بتوانند بحران کنونی را سریعتر و آسانتر سپری کنند.»

عویس درباره نقدینگی کشورهای حاشیه خلیج فارس گفت: «نقدینگی کشورهای نفت خیز خلیج فارس بسیار بالا رفته و این باید این را هم درک کنیم که این نقدینگی نیز از بحران مالی جهانی متاثر خواهد شد. قیمت نفت باز هم کاهش خواهد یافت و این باعث خرج شدن نقدینگی­های کلان موجود در این کشورها خواهد شد. این بدان معنا است که بازارهای آنها نیز به زودی متاثر از این بحران می­شوند.»

وی در ادامه درباره بحران مالی اقتصادی امریکا گفت: «طرح بوش در طولانی مدت شاید بتواند بحران مالی را حل و فصل کند اما حجم اتفاقی که رخ داده به اندازه ای بزرگ است که با 700 میلیارد دلار به رغم رقم بالای آن حل نخواهد شد. به هر حال زمان آینده بسیار سخت خواهد بود و ممکن است سقوط بازارهای اقتصادی مجددا آغاز شود.»

در این میان عویس سرمایه­گذاران عرب را از شتابزدگی در فروش سهام­هایشان در بازارهای مختلف مالی محلی و خارجی برحذر داشت و گفت: «شتابزدگی در فروش سهام در پی سقوط ارزش سهام ها باعث ضربات سهمگین مستقیم اقتصادی خواهد شد و نه تنها مشکلی را حل نخواهد کرد بلکه نگرانی ها و ترس را نیز افزایش خواهد داد و هیچ نتیجه­ای چون سخت­تر شدن بحران اقتصادی را به دنبال نخواهد آورد.»

عویس همچنین گفت: «بحران مالی در طولانی مدت سرمایه­های اقتصادی را تقویت خواهد کرد و مطمئن باشید بر خلاف آنچه برخی تحلیلگران اقتصادی می­گویند فروپاشی کامل در پی نخواهد داشت. بحرانی که اکنون با آن مواجهیم تنها به موضوع وام­های مسکن باز نمی­گردد و باید گفت بحران مالی امریکا مهمترین دلیل این سقوط اقتصادی است.»

عویس جنگ امریکا در عراق که صدها میلیارد دلار هزینه بر دوش واشنگتن گذاشته است، کاهش مالیات­ها به امید افزایش سرمایه­گذاری و سیاست­های اقتصادی کاخ سفید پس از حملات 11 سپتامبر که امریکا را از بسیاری محورهای اقتصادی دیگر دور کرد، عمده مسائلی دانست که بحران کنونی را به وجود آورده است. اما با این حال وی تاکید کرد، نظام سرمایه­داری از این بحران استفاده خواهد کرد و به راه خود ادامه خواهد داد البته با قید و بندهای بیشتر و با اتکای بیشتر به اخلاق اقتصادی.

این اقتصاددان بزرگ عرب در ادامه به رویکرد اقتصاددانان و نخبگان اقتصادی غربی به استفاده از تجربه اقتصاد اسلامی اشاره کرد و گفت: «اکنون نخبگان اقتصادی به سمت اقتصاد اسلامی و بهره­برداری از ایده­های آن روی آورده­اند اما این بدان معنا نیست که در اقتصاد جهانی تحولی ایجاد شده و به سمت به کار گیری اقتصاد اسلامی متمایل شده اند.»