دو نامزد با یک چهره

هم اکنون نظرات باراک اوباما و جان مک کين در سخنرانى هاى انتخاباتى شان پيرامون معضلات مبتلا به آمريکا از جمله بحران اقتصادى اين کشور و مسائل مربوط به سياست خارجى شامل ايران، عراق، فلسطين و روسيه بسيار متفاوت از هم است، اما با توجه به محدوديت هايى که در عمل از ناحيه شرايط يکسان داخلى و بين المللى به اين دو نامزد تحميل مى شوند، به نظر مى رسد که امکان مانور و ابتکار عمل برای حل این معضلات از ‌آنان ستانده خواهد شد.

اين شرايط يکسان بيش از همه متاثر از شرايطى است که پس از دوران رياست جمهورى 8 ساله جورج بوش، دامن گير آمريکا شده است. بى ترديد آمريکاى کنونى از نظر اوضاع سياسى، نظامى، مالى و اقتصادى بسيار متفاوت تر از آمريکاى دوران کلينتون و در حال پشت سر گذراندن بحران هاى مختلف در اين حوزه ها است. به همين دليل پيش بينى مى شود که لزوم مواجه با بحران هاى مذکور در نهايت دو نامزد را بدون آن که خود بخواهند و به آن اذعان کنند به سوى نزديکى بيشتر به يکديگر کشانده و باعث شده است که گاهى در اظهاراتشان نوعى همگرايى حس شود.

بنابراين يکى از اولويت هاى مک کين و اوباما در سياست خارجى فارغ از دغدغه هاى حزبى و مرامنامه اى آنان اين خواهد بود که برنامه اى براى بهبود وجهه آسيب ديده آمريکا در عرصه بين الملل ارائه کرده و تلاش کند تا اقتدار آمريکايى بارديگر در جهان احيا شود.

در مورد بحران اقتصادى نيز نوعى اتفاق نظر در ايدئولوژى ميان اين دو نامزد بروز کرده است. به عنوان مثال اوباما و مک کين هر دو از طرح کمک 700 ميليارد دلارى به نظام بانکى آمريکا حمايت کرده اند. همچنين کمبود بودجه اى که میراث دولت بوش است، ارائه طرح هاى گشاده دستانه مالى و امکان سرمايه گذارى هاى کلان در طرح هاى اقتصادى را براى آنان بسيار محدود خواهد کرد.

اين وضعيت در سياست خارجى آمريکا نيز گريزناپذير خواهد بود. مثلا در مورد عراق با وجودى که مک کين گفته است که طرح افزايش نيروهاى نظامى در اين کشور ( موسوم به Surge) بايد به اجرا در آيد، اما واقعيت اين است که بسيارى از مقامات آمريکايى از جمله مک کين مى دانند که اظهارات اوباما در مورد عقب نشينى نظاميان آمريکايى از عراق با واقعيات موجود سازگارى بيشترى دارد.

تنها تفاوتى که ميان اين دو نامزد بر سر موضوع عراق وجود دارد بر سر حفظ پايگاه هاى نظامى آمريکا در عراق است. اوباما مخالف پايگاه هاى دائمى آمريکا در عراق است، اين در حالى است که مک کين از تداوم حضور اين پايگاه ها بر اساس مدلى که در کشورهاى آلمان و کره جنوبى به اجرا در آمده است، حمايت مى کند.

در مورد موضوع ايران هم به نظر مى رسد که شرايط موجود مک کين طرفدار طرح حمله به ایران را قانع کرد است که ای طرح چندان قابل اجرا نبوده و او در نهايت ناگزير است از ايده نزديکى به تهران حمايت کند. اکنون با توجه به موقعيت نابسامان اقتصادى در آمريکا و همچنين اوضاع بحرانى در افغانستان و عراق کمتر کارشناس سياسى و يا مقام آمريکايى را مى توان يافت که با گشودن جبهه اى ديگر در ايران موافق باشد و مک کین هم راهی جز همراهی با این اجماع ندارد.

اوباما طرفدار گفت و گو با ايران است، موضعى که مک کين پيشتر بارها با آن مخالفت ورزيده است. اما نامزد جمهوريخواهان چندى است که به نظريه اوباما در مورد ايران نزديک شده و اعلام کرده است که گفت و گوى با ايران در سطح وزير مى تواند توجيه پذير باشد.

در مورد آينده افغانستان هم اوباما و مک کين هم نظر هستند. هر دو اين نامزدها از اعزام نيروى بيشتر به افغانستان حمايت کرده و معتقدند که جنگ عراق يک اشتباه بوده و آمريکا بايد توان خود را بر روى ريشه کنى شبکه القاعده در افغانستان و پاکستان متمرکز سازد.

در مورد اين موضوع به نظر مى رسد که مک کين و اوباما هر دو در اشتباه هستند، زيرا به اذعان بسيارى از ناظران آمريکايى افغانستان پس از گذشت چند سال از حمله نيروهاى آمريکايى به اين کشور، اکنون بيش از هر زمانى در گذشته نيازمند ثبات سياسى حتى به قيمت اعطاى امتياز به گروه طالبان است.

نحوه مواجهه با مسئله فلسطین و همچنین موضوع جنگ علیه تروریسم ا ز جمله مواردی هستند که به نظر می رسد اوباما و مک کین با هم اختلاف نظر داشته باشند. اما به نظر می رسد که این اختلاف تنها محدود به جزئیات باشد و نه اصول.

نامزد دموکرات ها حل نزاع اسرائیلی – فلسطینی را به عنوان اولویت کاری خود در دولت آینده معرفی کرده است، اما مک کین خود را صهیونیست اعلام و تاکید کرده است که در هر شرایطی از اسرائیل حمایت خواهد کرد. اما وی نیز معتقد است که باید راه حلی برای این نزاع تاریخی پیدا کرد.

در مورد موضوع جنگ علیه تروریسم هم اوباما و مک کین هر دو به لزوم تداوم آن باور دارند. اما درحالی که اوباما به کارگیری ابزارهای سیاسی از جمله حل نزاع میان اعراب و اسرائیل را ترجیح می دهد، اوباما به رسم نئومحافظه کاران بر طبل جنگ کوبیده و از شیوه های نظامی استقبال کرده است.

آنچه که مسلم به نظر می رسد این است که این دو نامزد با وجود اختلاف نظرهای کلی و جزئی با یکدیگر بر سر مباحث مهم داخلی و خارجی، قصد ندارند رویه ای را که بوش در دوران زمامداری خود داشته است ادامه داده و معتقد هستند که عصر اجرای دکترین های نظیر تغییر نقشه خاورمیانه میانه از با نیروی قهریه به پایان رسیده است و باید به گونه ای عمل کرد که تحولات در عرصه مختلف برای آمریکایی ها ملموس جلوه کنند.