انرژى هسته يى و چند سوال از رئيس جمهور آينده
يادداشت دکتر رضا امراللهى، رئيس پيشين سازمان انرژى اتمى ايران در روزنامه اعتماد
امروز کشورمان با مسائل متعددى در زمينه آب و انرژى روبه روست که براى هر ايرانى سوالاتى را به همراه داشته و دارد. سرفصل هاى زير فقط طرح موضوع است و براى پاسخ دادن به آنها بايد هر کدام از نامزدهاى دوره بعدى رياست جمهورى جواب مشخص داشته باشند.
1- آب تنها ماده يى است که بشر را زنده نگه مى دارد، مايه حيات و زندگى است، آب حرف سال هاى بعد دنياست و کشور ما هم از اين بابت در صف هاى اول است.
ايران کشور کم آبى است و بنابراين مى طلبد که سرمايه گذارى جدى در صنعت آب شود. خوشبختانه بعد از پيروزى انقلاب سدهاى مختلفى در کشور طرح و اجرا شده و بخش عمده يى از آب کشور را سامان داده است ولى راه بلندى در پيش است تا آب ساماندهى شود. امروز دانش بشرى ثابت کرده است تا آب هست، انرژى هم هست و در کشورمان در سال گذشته ديديم بخش هايى از انرژى کشورمان به دليل کم آبى يا کاربرى اشتباه به مشکل برخورد که مشکلات آن بر دوش مردم بود و اميد داريم ان شاءالله تکرار نشود. ولى آيا نبايد رئيس جمهور آينده از حالا براى آب و انرژى خود برنامه يى را اعلام کند که براساس آن عمل کند.
ممکن است گفته شود اين برنامه ها موجود است و فقط بايد آن را اجرا کرد. بهتر است از همين حالا نامزد رياست جمهورى همان طور که از مردم راى مى خواهد به مردم نيز برنامه خود را ارائه کند و قول بدهد در برنامه ريزى آب و انرژى برنامه مشخصى را اجرا خواهد کرد و به همين دليل لازم است قبل از راى گيرى نامزد رئيس جمهورى برنامه آب و انرژى خود را اعلام کند و يادش باشد امروز زمزمه يى شروع شده که جنگ بعدى در جهان جنگ آب است.
2- پس از آب و در زمينه انرژى اولين سوالى که به ذهن متبادر مى شود مساله انرژى هسته يى است که بالاخره رئيس جمهور دوره بعد آيا علاقه مند به داشتن نيروگاه هسته يى است يا خير و آيا در اين وانفسا حاضر است براى آن سرمايه گذارى جدى بکند يا خير، آيا او سعى مى کند کاربردهاى فراوان صنعت هسته يى را در کشور توسعه دهد، آيا رئيس جمهور آينده کشورمان نبايد موضع مشخصى درباره NPT داشته باشد، آيا رئيس جمهور آينده کشورمان نبايد از حالا موضع خود را درباره پروتکل الحاقى روشن کند، مگر نه اينکه پروتکل الحاقى بلايى است که به شکل پروتکل تنظيم شده ولى در اصل مخالف صريح «حق حاکميت ملى» همه کشورهاست، آيا اينها نبايد در ديدگاه نامزدهاى رئيس جمهور جديد آينده براى مردم گفته شود و آيا نبايد رئيس جمهور آينده از حالا به فکر پاسخ به اين قبيل سوالات اصلى باشد که يکباره غافلگير نشود، آيا رئيس جمهور ايران نبايد براى پروژه گداخت هسته يى که جواب فرداى انرژى جهان و طبعاً کشور ما نيز هست، پاسخى داشته باشد، آيا بايد در گداخت هم مثل شکافت، توپ فوتبال خارجى ها بشويم و وقتى دست به کار شويم که کار از کار گذشته باشد، آيا بالاخره اگر قرار است معاهده منع گسترش سلاح هاى هسته يى NPT را کماکان قبول داشته باشيم نبايد به اين فکر بود که چه راهکارى را مى توان پيشنهاد کرد که در پذيرش NPT در منطقه دچار تبعيض نباشيم.، آيا مى توانند از ايران انتظار داشته باشند نه تنها به NPT بلکه به فراتر از آن نيز گردن نهاده ولى کشور ددمنشى مثل اسرائيل چند گام آن طرف تر حتى از اعمال NPT به طور ظاهرى و نمايشى نيز جلوگيرى کند، آيا رئيس جمهور آينده فکرى براى شعار «خاورميانه عارى از سلاح هاى هسته يى» کرده است؟ اينها مسائلى است که در بخش انرژى بايد رئيس جمهور به آنها فکر کرده، براى آنها راه حل بيابد. به نظر اينجانب مردم به اين پاسخ ها راى خواهند داد و نه تبليغات انتخاباتي.
3- آيا رئيس جمهور آينده تاکنون براى تعدد منابع انرژى در کشور فکرى کرده است، آيا رئيس جمهور در آينده هم مثل گذشتگان گول يک عده را خواهد خورد که زغال سنگ سوخت خوبى نيست و... يا اينکه او مثل بقيه دنيا به اين اعتقاد مى رسد که اگر زغال سنگ بد است چرا امريکا نزديک 40 درصد برق خود را از زغال سنگ مى گيرد و ژاپن بالاى 20 درصد، چين هم همين طور. آيا رئيس جمهور نبايد فکر کند گاز و نفت را تا آنجا که ممکن است نبايد در نيروگاه ها سوزاند؟ آيا رئيس جمهور آينده درخصوص استفاده از انرژى هاى نو و به ويژه باد در کشور برنامه يى دارد؟
4- آيا رئيس جمهور آينده کشورمان به اين فکر افتاده است که بايد چند نيروگاه اتمى در کشور داشت، آيا هيچ گاه به حرف کارشناسان در اين رابطه توجه کرده است؟ آيا فکر نمى کند ما در هر حال و در هيچ زمان نبايد بيشتر از 25 درصد برق توليدى خود را از انرژى هسته يى انتظار داشته باشيم چرا که ما سازنده کامل نيروگاه اتمى نيستيم و بنابراين نبايد همه تخم مرغ هاى خود را در يک سبد بگذاريم.
5- آيا رئيس جمهور آينده کشورمان به اين فکر افتاده است که حداقل 50 درصد بهاى دريافتى فروش نفت و فرآورده هاى آن بايد صرف سرمايه گذارى در بخش آب و انرژى شود، آيا مى توان باور يا انتظار داشت که رئيس جمهور آينده اجازه دهد همسايه هاى ما در دريا سهم بيشترى از نفت کشورمان را تصاحب کنند، آيا موقع آن نرسيده است که اين بار بخشى از بهاى فروش نفت صرف تاسيسات و خدمات دريايى که در خدمت انرژى است، شود؟
6- آيا رئيس جمهور آينده به اين فکر افتاده است که تا کى بايد ماشين هاى رنگ و وارنگ به کشورمان وارد شود، آيا نامزد رئيس جمهورى نبايد فکر کند چرا اين همه اتومبيل سوارى نسبتاً غول پيکر به کشورمان وارد مى شود، آيا چگونه مى توان ثروت نسل هاى آينده (نفت) را حفظ کرد و جلوى اين قبيل ثروت سوزى ها را گرفت؟ رئيس جمهور از مردم بپرسد آيا حاضرند اجازه دهند سالانه پنج ميليارد دلار يا بيشتر بنزين وارد کند و در ماشين هاى خارجى شمال شهرى ها بريزد و مردم ضعيف هر روز در صف اتوبوس، ماشين هاى جورواجور و آخرين مدل را نگاه کنند که از جلويشان رد مى شود.
7- همه مردم ما مى دانند متاسفانه رگ اقتصاد کشور ما به نفت بستگى دارد و سال گذشته حدوداً 80 ميليارد دلار نفت فروخته ايم و باز هم همه راى دهندگان مى دانند اين ثروت بزرگ «خون فروشى» است و لاجرم نبايد بيهوده خرج شود و تنها راه مصرف درست آن اين است که حداقل نيمى از اين سرمايه عظيم در بخش آب و انرژى سرمايه گذارى شود. به طور خلاصه رئيس جمهور آينده بايد برنامه خود را براى سرمايه گذارى در بخش آب معين کند، بايد سرمايه گذارى در بخش انرژى (نفت، گاز، نيروگاه، پتروشيمى، انرژى هاى نو و...) را قبل از درخواست راى به مردم بگويد و مردم هم بايد به اين برنامه ها راى دهند والا روز از نو روزى از نو.
دوباره ماشين هاى بنزين خور خارجى ها را مى بينيم که در کشورمان جولان مى دهند. حمل و نقل عمومى که شريان کشور است ضعيف و از پول نفت به جاى استفاده بهينه استفاده بد خواهد شد.
بعد از امنيت ملى اينها است که بايد دغدغه رئيس جمهور آينده باشد نه کارهاى کوچک تر و اينها است که بايد نامزدهاى رياست جمهورى از حالا به يکايک آن فکر کنند و در نطق ها يا سفرهاى استانى به آن پاسخ دهند تا مردم رئيس جمهورى را انتخاب کنند که «خون گرم خاک» را نفروشد و به جاى آن انگور و گوجه فرنگى و پرتقال و اتومبيل 6 سيلندر و پرمصرف و رنگ وارنگ بياورد.
بالاخره نامزدهاى رياست جمهورى بايد حتماً مشخص کنند چند درصد از درآمد نفت را صرف توليد انرژى خواهند کرد.
* استاد دانشگاه صنعتى اميرکبير و رئيس پيشين سازمان انرژى اتمى ايران
1- آب تنها ماده يى است که بشر را زنده نگه مى دارد، مايه حيات و زندگى است، آب حرف سال هاى بعد دنياست و کشور ما هم از اين بابت در صف هاى اول است.
ايران کشور کم آبى است و بنابراين مى طلبد که سرمايه گذارى جدى در صنعت آب شود. خوشبختانه بعد از پيروزى انقلاب سدهاى مختلفى در کشور طرح و اجرا شده و بخش عمده يى از آب کشور را سامان داده است ولى راه بلندى در پيش است تا آب ساماندهى شود. امروز دانش بشرى ثابت کرده است تا آب هست، انرژى هم هست و در کشورمان در سال گذشته ديديم بخش هايى از انرژى کشورمان به دليل کم آبى يا کاربرى اشتباه به مشکل برخورد که مشکلات آن بر دوش مردم بود و اميد داريم ان شاءالله تکرار نشود. ولى آيا نبايد رئيس جمهور آينده از حالا براى آب و انرژى خود برنامه يى را اعلام کند که براساس آن عمل کند.
ممکن است گفته شود اين برنامه ها موجود است و فقط بايد آن را اجرا کرد. بهتر است از همين حالا نامزد رياست جمهورى همان طور که از مردم راى مى خواهد به مردم نيز برنامه خود را ارائه کند و قول بدهد در برنامه ريزى آب و انرژى برنامه مشخصى را اجرا خواهد کرد و به همين دليل لازم است قبل از راى گيرى نامزد رئيس جمهورى برنامه آب و انرژى خود را اعلام کند و يادش باشد امروز زمزمه يى شروع شده که جنگ بعدى در جهان جنگ آب است.
2- پس از آب و در زمينه انرژى اولين سوالى که به ذهن متبادر مى شود مساله انرژى هسته يى است که بالاخره رئيس جمهور دوره بعد آيا علاقه مند به داشتن نيروگاه هسته يى است يا خير و آيا در اين وانفسا حاضر است براى آن سرمايه گذارى جدى بکند يا خير، آيا او سعى مى کند کاربردهاى فراوان صنعت هسته يى را در کشور توسعه دهد، آيا رئيس جمهور آينده کشورمان نبايد موضع مشخصى درباره NPT داشته باشد، آيا رئيس جمهور آينده کشورمان نبايد از حالا موضع خود را درباره پروتکل الحاقى روشن کند، مگر نه اينکه پروتکل الحاقى بلايى است که به شکل پروتکل تنظيم شده ولى در اصل مخالف صريح «حق حاکميت ملى» همه کشورهاست، آيا اينها نبايد در ديدگاه نامزدهاى رئيس جمهور جديد آينده براى مردم گفته شود و آيا نبايد رئيس جمهور آينده از حالا به فکر پاسخ به اين قبيل سوالات اصلى باشد که يکباره غافلگير نشود، آيا رئيس جمهور ايران نبايد براى پروژه گداخت هسته يى که جواب فرداى انرژى جهان و طبعاً کشور ما نيز هست، پاسخى داشته باشد، آيا بايد در گداخت هم مثل شکافت، توپ فوتبال خارجى ها بشويم و وقتى دست به کار شويم که کار از کار گذشته باشد، آيا بالاخره اگر قرار است معاهده منع گسترش سلاح هاى هسته يى NPT را کماکان قبول داشته باشيم نبايد به اين فکر بود که چه راهکارى را مى توان پيشنهاد کرد که در پذيرش NPT در منطقه دچار تبعيض نباشيم.، آيا مى توانند از ايران انتظار داشته باشند نه تنها به NPT بلکه به فراتر از آن نيز گردن نهاده ولى کشور ددمنشى مثل اسرائيل چند گام آن طرف تر حتى از اعمال NPT به طور ظاهرى و نمايشى نيز جلوگيرى کند، آيا رئيس جمهور آينده فکرى براى شعار «خاورميانه عارى از سلاح هاى هسته يى» کرده است؟ اينها مسائلى است که در بخش انرژى بايد رئيس جمهور به آنها فکر کرده، براى آنها راه حل بيابد. به نظر اينجانب مردم به اين پاسخ ها راى خواهند داد و نه تبليغات انتخاباتي.
3- آيا رئيس جمهور آينده تاکنون براى تعدد منابع انرژى در کشور فکرى کرده است، آيا رئيس جمهور در آينده هم مثل گذشتگان گول يک عده را خواهد خورد که زغال سنگ سوخت خوبى نيست و... يا اينکه او مثل بقيه دنيا به اين اعتقاد مى رسد که اگر زغال سنگ بد است چرا امريکا نزديک 40 درصد برق خود را از زغال سنگ مى گيرد و ژاپن بالاى 20 درصد، چين هم همين طور. آيا رئيس جمهور نبايد فکر کند گاز و نفت را تا آنجا که ممکن است نبايد در نيروگاه ها سوزاند؟ آيا رئيس جمهور آينده درخصوص استفاده از انرژى هاى نو و به ويژه باد در کشور برنامه يى دارد؟
4- آيا رئيس جمهور آينده کشورمان به اين فکر افتاده است که بايد چند نيروگاه اتمى در کشور داشت، آيا هيچ گاه به حرف کارشناسان در اين رابطه توجه کرده است؟ آيا فکر نمى کند ما در هر حال و در هيچ زمان نبايد بيشتر از 25 درصد برق توليدى خود را از انرژى هسته يى انتظار داشته باشيم چرا که ما سازنده کامل نيروگاه اتمى نيستيم و بنابراين نبايد همه تخم مرغ هاى خود را در يک سبد بگذاريم.
5- آيا رئيس جمهور آينده کشورمان به اين فکر افتاده است که حداقل 50 درصد بهاى دريافتى فروش نفت و فرآورده هاى آن بايد صرف سرمايه گذارى در بخش آب و انرژى شود، آيا مى توان باور يا انتظار داشت که رئيس جمهور آينده اجازه دهد همسايه هاى ما در دريا سهم بيشترى از نفت کشورمان را تصاحب کنند، آيا موقع آن نرسيده است که اين بار بخشى از بهاى فروش نفت صرف تاسيسات و خدمات دريايى که در خدمت انرژى است، شود؟
6- آيا رئيس جمهور آينده به اين فکر افتاده است که تا کى بايد ماشين هاى رنگ و وارنگ به کشورمان وارد شود، آيا نامزد رئيس جمهورى نبايد فکر کند چرا اين همه اتومبيل سوارى نسبتاً غول پيکر به کشورمان وارد مى شود، آيا چگونه مى توان ثروت نسل هاى آينده (نفت) را حفظ کرد و جلوى اين قبيل ثروت سوزى ها را گرفت؟ رئيس جمهور از مردم بپرسد آيا حاضرند اجازه دهند سالانه پنج ميليارد دلار يا بيشتر بنزين وارد کند و در ماشين هاى خارجى شمال شهرى ها بريزد و مردم ضعيف هر روز در صف اتوبوس، ماشين هاى جورواجور و آخرين مدل را نگاه کنند که از جلويشان رد مى شود.
7- همه مردم ما مى دانند متاسفانه رگ اقتصاد کشور ما به نفت بستگى دارد و سال گذشته حدوداً 80 ميليارد دلار نفت فروخته ايم و باز هم همه راى دهندگان مى دانند اين ثروت بزرگ «خون فروشى» است و لاجرم نبايد بيهوده خرج شود و تنها راه مصرف درست آن اين است که حداقل نيمى از اين سرمايه عظيم در بخش آب و انرژى سرمايه گذارى شود. به طور خلاصه رئيس جمهور آينده بايد برنامه خود را براى سرمايه گذارى در بخش آب معين کند، بايد سرمايه گذارى در بخش انرژى (نفت، گاز، نيروگاه، پتروشيمى، انرژى هاى نو و...) را قبل از درخواست راى به مردم بگويد و مردم هم بايد به اين برنامه ها راى دهند والا روز از نو روزى از نو.
دوباره ماشين هاى بنزين خور خارجى ها را مى بينيم که در کشورمان جولان مى دهند. حمل و نقل عمومى که شريان کشور است ضعيف و از پول نفت به جاى استفاده بهينه استفاده بد خواهد شد.
بعد از امنيت ملى اينها است که بايد دغدغه رئيس جمهور آينده باشد نه کارهاى کوچک تر و اينها است که بايد نامزدهاى رياست جمهورى از حالا به يکايک آن فکر کنند و در نطق ها يا سفرهاى استانى به آن پاسخ دهند تا مردم رئيس جمهورى را انتخاب کنند که «خون گرم خاک» را نفروشد و به جاى آن انگور و گوجه فرنگى و پرتقال و اتومبيل 6 سيلندر و پرمصرف و رنگ وارنگ بياورد.
بالاخره نامزدهاى رياست جمهورى بايد حتماً مشخص کنند چند درصد از درآمد نفت را صرف توليد انرژى خواهند کرد.
* استاد دانشگاه صنعتى اميرکبير و رئيس پيشين سازمان انرژى اتمى ايران
نظر شما :