نامه ایران به سولانا و تلاش برای اعمال تحریم های بیشتر

در حالی که اروپایی­ها و آمریکایی­ها منتظر پاسخ ایران در برابر بسته پیشنهادی بودند و ایالات متحده آمریکا نیز در حال تهدید بود، عدم پاسخ ایران به بسته پیشنهادی، به معنای بی­اعتنایی این کشور به این بسته است و بر روی اعمال تحریم­های بیشتر علیه تهران مطالعه می­کند، روز سه­شنبه دولت ایران نامه­ای یک صفحه­ای به خاویر سولانا مسئول سیاست خارجی و امنیت اتحادیه اروپا فرستاد تا به نوعی پاسخی به انتظار اروپایی­ها  داده باشد. در این نامه تاکید شده است که پاسخ ایران به بسته پیشنهادی اروپا به زودی داده می­شود و در عین حال از طرف غربی خود می­خواهد که به پرسش­های ایران درباره مسئله هسته­ای به روشنی و شفاف پاسخ داده شود.

پاسخ ایران به اروپا موجب شد تا سران 1 + 5 مجددا وارد شور شوند و یک سری مذاکرات فشرده­ای را تلفنی یا از طریق کانال­های ارتباطی خود انجام دهند. به گفته سخنگوی کاخ سفید و منابع دیپلماتیک نزدیک به دفتر سولانا این مذاکرات کاملا محرمانه و از طریق ویدئو کنفرانس انجام می­شود.

یک منبع نزدیک به دفتر شورای عالی امنیت ملی ایران در این باره گفت: «نامه­ای که از ایران تحویل خاویر سولانا شده در حقیقت نتیجه مکالمات تلفنی است که دو روز پیش میان سعید جلیلی دبیر عالی امنیت ملی ایران با خاویر سولانا انجام شد.»

اما نامه ایران به سولانا تنها به این جا ختم نشد. ایران یک روز قبل سلاح دریایی را به آزمایش گذاشت که این سلاح قادر است تا شعاع 300 کیلومتر کشتی­های مهاجم را هدف قرار دهد. سردار جعفری فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ضمن اعلام خبر آزمایش موفقیت آمیز این سلاح، بار دیگر تهدید کرد، در صورتی که دشمنان ایران بخواهند هر گونه حمله نظامی انجام دهند، ایران تنگه هرمز را خواهد بست.

موضع امریکا

در برابر نامه ایران به خاویر سولانا و آزمایش­های موشکی اش، ایالات متحده امریکا نخستین کشوری بود که موضع رسمی اتخاذ کرد.

جف موریل، سخنگوی پنتاگون درباره تهدید مجدد ایران مبنی بر بستن تنگه هرمز در صورت هر گونه تحرک نظامی علیه آن گفت: «بستن تنگه هرمز یا به معنای دیگر بستن خلیج فارس برای عبور و مرور کشتی­های نفتی استراتژی خطرناکی است که بیش از همه ایران را متضرر می­کند. من نمی­خواهم بگویم که ما اجازه این کار را به ایران می­دهیم یا خیر. ولی این کار یک اقدام خطرناک است بیش از همه ایران از آن ضرر خواهد داد.»

تنگه هرمز شریان اقتصادی و انرژی جهان محسوب می­شود. نزدیک به 40 درصد نفت مورد نیاز دنیا از این تنگه عبور می­کند.

سخن موریل در پاسخ به اظهارات سردار جعفری مبنی بر توانایی ایران برای بستن تنگه هرمز در صورت هر گونه حمله نظامی ایراد شد.

درباره نامه ایران به خاویر سولانا نیز واشنگتن آن را مبهم و در راستای اتلاف وقت توصیف کرد. گونزالو گالیگوس، سخنگوی وزارت امور خارجه در این باره گفت: «ما پاسخمان را پس از مشورت با شش کشور درگیر در پرونده هسته­ای ایران که به صورت فشرده انجام خواهد شد، اعلام خواهیم کرد. ما در این جلسات بر سر این که تحریم­های بیشتری را متوجه ایران کنیم به بحث و تبادل نظر خواهیم پرداخت.»

این در حالی است که چندی پیش نمایندگان کنگره آمریکا خواستار اعمال محدودیت­هایی علیه بانک مرکزی ایران به دلیل آنچه آنها حمایت از تروریسم نامیدند، شدند. بر این اساس پیش­بینی می­شود کاخ سفید تحریم­های تازه­ای را علیه بانک مرکزی اعمال کرده و از متحدان اروپاییش نیز بخواهد از طرحش حمایت کنند.

موضع اروپا

در میان اروپایی­ها، بریتانیا سخت­ترین و صریح­ترین موضع را علیه نامه ایران نشان داد. سخنگوی وزارت امور خارجه بریتانیا در گفت و گو با شرق الاوسط گفت: «ما پاسخ شفافی از ایران ندیدیم. تهران هیچ اشاره­ای به تعلیق غنی سازی نکرده است. به همین دلیل به طور ابتدایی توافق کردیم که تحریم­های تازه­ای را علیه ایران اعمال کنیم. احتمالا این تحریم­ها حول محور چگونگی قطع حمایت از مبادلات تجاری بین ایران و غرب، بازرسی کشتی­هایی که به ایران رفت و آمد دارند و همچنین اعمال تحریم­هایی علیه بانک مرکزی خواهد بود. پیش بینی می­کنیم این طرح­ها بتواند تاثیرات مستقیمی بر اقتصاد ایران بگذارد. گرچه احتمالا ایران به دلیل اوضاع اقتصادی کنونی زیاد احساس نگرانی نمی­کند. اما با این حال پیش­بینی می­کنیم تحریم­های جدید بتواند بر بانک­های ایران تاثیر مستقیم بگذارند.»

وی در ادامه افزود: «کشورهای اتحادیه اروپا در حال تحلیل و بررسی نامه ایران به خاویر سولانا و بررسی مذاکرات ایران و غرب هستند و تا قبل از آن هیچ تصمیم نهایی درباره تحریم­های جدید اتخاذ نخواهد شد.»

منابع دیپلماتیک اروپایی نیز پاسخ ایران را فاقد پاسخ شفاف و روشن به بسته پیشنهادی اروپا دانستند. گرچه ایران خواستار پاسخگویی شفاف به پرسش­هایش و بسته پیشنهادیش به اروپا در سریعترین زمان ممکن شده است.

یکی از دیپلمات­های نزدیک به خاویر سولانا که نخواست نامش فاش شود، در این باره گفت: «در نامه ایران به خاویر سولانا آمده است که ایران آمادگی دارد پاسخی روشن در سریعترین زمان ممکن به بسته پیشنهادیتان بدهد اما در همین حال منتظر پاسخ شفاف و بی­پرده در سریعترین زمان ممکن به پرسش­ها و پیشنهادهایمان هستیم.»

وی تاکید کرد، در نامه ایران هیچ اشاره­ای به پذیرش طرح تعلیق در برابر تعلیق داده نشده است.

دفتر خاویر سولانا اعلام کرد، کشورهای امریکا، فرانسه، بریتانیا، روسیه، چین و آلمان مشغول بررسی نامه جدید ایران به سولانا هستند و به زودی نظر خود را اعلام می­کنند.   

یک دیپلمات اروپایی در واشنگتن گفت: «انتظار نمی­رود ایران بیش از این پاسخی به طرف­های غربی بدهد. از این رو ما نیز به سمتی پیش می­رویم که تحریم­های تازه­ای را متوجه ایران کنیم که احتمالا عمده این تحریم­ها متوجه بانک­های ایرانی و دیگر بانک­های همکار با آن باشند.»

وی همچنین تاکید کرد، کشورهای روسیه، چین و حتی آلمان مخالف اعمال تحریم­های بیشتر علیه ایران هستند.

این در حالی است که نفر دوم آژانس بین­المللی انرژی هسته­ای سازمان ملل روز پنج شنبه 7 اوت به تهران سفر خواهد کرد تا با مقام­های ارشد ایرانی درباره برنامه­های هسته­ای این کشور به گفت و گو بپردازد.

در همین حال منابع دیپلماتیک غربی در گفت و گو با روزنامه الحیات اعلام کرده­اند، به زودی تحریم­های تازه­ای متوجه بانک­های ملی و صادرات خواهد شد.