حزب الله و اسرائيل اسيران خود را مبادله مى کنند
روز دوشنبه کابینه اسرائیل طرح تبادل اسیر با حزب الله را که در نوع خود یکی از مهمترین طرحهای دو طرف محسوب میشود، تصویب کرد. بنا به تصویب کابینه اسرائیل اسیران لبنانی حزب الله با اسیران اسرائیلی تبادل خواهند شد. پس از اعلام این خبر هم خانوادههای اسیر لبنانیها و هم اسرائیلی خوشحال شدند و خود را برای آزادی عزیزانشان آماده کردند. خیابانهای لبنان به ویژه مناطق جنوبی آن کشور آذین بندی شدند و عکسهای اسیران لبنانی از جمله سیر قنطار که قرار است به زودی آزاد شوند در جاهای مختلف نصب شدند.
در این میان آنچه اهمیت دارد، آزادی اسیرانی است که هم نزد حزب الله و هم نزد اسرائیلی از اهمیت بسیار ویژهای برخوردارند. یکی از کسانی که قرار است توسط اسرائیلیها آزاد شود، سمیر قنطار از مبارزان مهم حزب الله است که در سال 1986 به اسارت اسرائیلیها در آمد. نزد حزب الله نیز یک خلبان مهم اسرائیلی به نام ران آدان اسیر است که در سال 1985 توسط لبنانیها اسیر شده بود.
کار بررسی جابه جایی اسیران اسرائیل و حزبالله نزدیک به پنج ساعت به طول انجامید. اولمرت در ابتدای جلسه از سر در گمی خود و شماری از اعضای عالی رتبه کابینه درباره رد یا پذیرش این طرح سخن گفت اما پس از بحث و بررسیهای فراوان در نهایت این طرح با اکثریت آرا تصویب شد. مائر دوگان، رئيس موساد و يوفال ديسکين، رئيس سرويس امنيت داخلى از کسانى بودند که در اين جلسه با تبادل اسرا موافق نبوده و به شدت اعتراض داشتند. قرار است کار تبادل اسیران با حضور میانجیگر آلمانی صورت گیرد. میانجیگر آلمانی پیش از این مذاکرات میان دو طرف را نیز انجام میداد.
در همین رابطه يک مقام امنيتى اسرائیل اعلام کرد، انتظار مى‌رود، عوفر ديکيل، مسئول پرونده اسرا و مفقودين اسرائیل و يک مسئول حزب الله و گرهارد کنراد، ميانجيگر آلمانى موضوع تبادل اسرا را در روزهاى آتى امضا کنند.
پيش‌بينى مى‌شود اسرائيل گزارش حزب الله درباره ران آراد، خلبان مفقود اسرائيلى ظرف يک هفته دريافت کند و در مقابل حزب الله گزارشى از سرنوشت چهار ديپلمات ايرانى را که در جريان جنگ 1982 لبنان مفقود شدند، ارائه دهد و پس از آن موعد تبادل اسرا تعيين شود.
منابع اسرائیلی گفتند، پس از اين مرحله، اسرائيل اسراى فلسطينى را طبق اختيار خود آزاد مى‌کند. روزنامه هاآرتص به نقل از يک منبع امنيتى نوشت، مرحله دوم شامل آزادى 50 اسير فلسطينى از ليست ارائه شده از سوى سرويس اطلاعات امنيت داخلى اسرائيل (شاباک) است.
منابع اسرائیلی اعلام کردند، حزبالله درصدد است تا قبل از 12 اوت که همزمان با جنگ 33 روزه پيروزى حزب الله است، اسرا آزاد شوند.
در همین رابطه بن کاسبيت تحليلگر سياسى روزنامه معاريو درباره جزئيات این طرح در اسرائیل گفت: «بعد از 10 روز يا دو هفته که زمان تبادل اسرا فرا میرسيد، عوفر ديکل فرستاده ويژه اسرائيل در امور تبادل اسرا با تعدادى از کارشناسان در مرز ناقوره مستقر خواهند شد. آنها دو تابوت همراه خود خواهند داشت تا اجساد نظاميان اسرائيلى را در آن قرار دهند. هنگامى که کار شناسايى اجساد توسط کارشناسان همراه ديکل به پايان رسيد و نتيجه آن مثبت بود، ديکل موضوع را با تلفن همراه به اطلاع شيمون پرز رئيس جمهوری اسرائیل مى‌رساند و از او درباره ادامه مذاکرات کسب تکلیف میکند. پرز نیز پس از کسب اطمینان برگه‌اى که روبرويش قرار دارد را امضا مى‌کند و به اين ترتيب برگه عفو سمير قنطار امضا مى‌شود.»
وی در ادامه مى‌افزايد: «سپس زندان سيارى که در يکى از زندانهاى شمال اسرائيل قرار دارد با گروهى به حرکت در مى‌آيد و سمير قنطار به همراه چهار تن ديگر از اسرا به گذرگاه ناقوره مى‌رسند و وارد لبنان مى‌شوند. جنازه ريگيف و گولدفاسر دو اسير اسرائیلی نزد حزبالله نیز از لبنان به ارتش اسرائيل تحويل داده مى‌شود.»
سرنوشت اسرای اسرائیل
ايهود اولمرت نخست‌وزير اسرائيل اعلام کرده است که هيچ احتمالى نمیدهد که دو نظامى اسرائیل نزد حزبالله براى مبادله با اسیران لبنانى، هنوز زنده باشند.
وی در نشست کابينه خود گفت: «فرضيه اوليه ما اين بود که اين دو سرباز زنده هستند اما اکنون اطمينان داريم که هيچ احتمالى براى زنده بودن آنها وجود ندارد.»
يک مقام امنيتى لبنان که نخواست نامش فاش شود نیز اعلام کرد، گرهارد کونراد ميانجیگر آلمانى تبادل اسرا ميان حزبالله لبنان و اسرائیل نامه‌اى را از سوى حزبالله به تلآویو داده مبنى بر اينکه ران آراد خلبان مفقود اسرائيلى مرده است.
این مقام لبنانی همچنین میگوید، ميانجى آلمانى گزارشى را از حزبالله به اسرائيل ارائه داده است که جزئيات تلاشهاى اين حزب براى يافتن اطلاعاتى از وى را در طول دومين مرحله از تبادل اسرا شرح داده است.
در اين گزارش که از سوى اين مقام سازمان ملل به اسرائيل داده شده، آمده است که آراد هنگام سقوط هواپيمايش در سال 1986 بيرون پريد و به اسارت نيروهاى امل درآمد و پس از دو سال کشته شده است.
گزارشهاى رسانه‌اى اسرائیل پيش از اين اعلام کرده بودند که اسرائيل توافق تبادل اسرا را پيش از ارائه گزارشى درباره آراد نخواهد پذيرفت.
گفته میشود اسرائیل نيز قرار است گزارشى را به حزبالله ارائه دهد مبنى بر اينکه چهار ديپلمات ايرانى ربوده شده در جريان جنگهای داخلی لبنان در دهه هشتاد کشته شده‌اند یا خیر. این ديپلمات‌ها در جنگ‌هاى داخلى لبنان توسط فالانژهای لبنانی به فرماندهی سمیر جعجع ربوده شدند و گزارش‌ها حاکى از آن است که ربايندگان آنها را به رژيم اسرائيل تحويل دادند.
این در حالی است که هنوز حزب الله هیچ واکنش یا موضع رسمی در برابر مرگ خلبان اسرائیل تا کنون اتخاذ نکرده است.
تاریخ تبادل اسرا میان اسرائیل و حزب الله
این نخستین بار نیست که اسرائیل و حزب الله برای تبادل اسیران خود پای میز مذاکره مینشینند و بر آزادی اسیرانشان به توافق میرسند.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان این قدرت حزب الله است که در کنار قدرت نظامی از قدرت چانهزنی نیز برخوردار است و میتواند با طرف اسرائیلی برای رسیدن به خواستههایش به مذاکره بنشید و به آنچه میخواهد برسد.
اولين عمليات تبادل اسیران با اسرائیل در سال 1991 یعنی هم زمان با پایان جنگهای داخلی لبنان که حس ضد یهودی و ضد اسرائیلی نیز در لبنان بالا بود، انجام شد. در این سال با ميانجيگرى مجامع بين‌المللى در سه مرحله و از طريق گذرگاه کفر تبنيت دو طرف به تبادل اسیران خود پرداختند. در اين عمليات تل‌آويو 91 اسير لبنانى همراه با پيکر 9 تن از رزمندگان حزبالله را به اين جنبش تحويل داد تا در مقابل اطلاعاتى درباره سرنوشت دو نظامى اسرائيلى که در سال 1986 اسير شده بودند، به‌دست آورد.
دومين عمليات تبادل در مورخه 21 اوت 1996 انجام شد. در اين عمليات اسرائيل 45 اسير را از بازداشتگاه‌هاى خود از جمله بازداشتگاه خيام آزاد کرد که در ميان آنان سه زن نيز به چشم مى‌خوردند. همچنين پيکر 123 لبنانى را تحويل حزبالله داد و در مقابل جسد دو نظامى اسرائيلى را تحويل گرفت. اين عمليات از طريق گذرگاه کفر تبنيت با نظارت کميته صليب سرخ جهانى انجام شد.
در تاريخ 26 ژوئیه سومين عمليات تبادل اسیر صورت گرفت. در اين عمليات تل‌آويو 60 اسير را آزاد کرد و پيکر 40 رزمنده لبنانى را تسليم حزبالله کرد و حزبالله نيز اجساد متلاشى شده کماندوهاى اسرائيلى که در کمين نيروهاى اين جنبش در سال 1997کشته شده بودند، به تل‌آويو تحويل داد.
چهارمين بار پس از آزادسازى جنوب لبنان در سال 2000 تبادل اسیران اسرائیلی صورت گرفت که یکی از مهمترین این اتفاقها محسوب میشود. در جریان این عملیات حزبالله سرهنگ سری ارتش اسرائيل حنان تنباوم را آزاد کرد که در مقابل به آزادی شيخ عبدالکريم عبيد و حاج مصطفى الديرانى منجر شد.
سرهنگ حنان بنباوم که براى انجام يک عمليات جاسوسى به لبنان اعزام شده بود، توسط حزبالله در بيروت دستگير شد، اما شيخ عبدالکريم عبيد و حاج مصطفى الديرانى در منطقه بقاع توسط کماندوهاى اسرائيلى ربوده شدند. تل آويو بر اين باور بود که الديرانى يکى از مسئولان امنيتى جنبش امل است که اطلاعات محرمانه‌‌اى درباره خلبان ران آراد دارد. هواپيماى ران آراد هنگام بمباران مواضع فلسطينيان در لبنان توسط يک موشک زمين به هوا هدف قرار گرفت و در نزديکى اردوگاه عين الحلوه که تحت کنترل جنبش امل بود، سقوط کرد.
پنجمين عمليات تبادل با ميانجيگرى آلمان و با نظارت صليب سرخ جهانى در مورخه 29 ژانویه 2004 یعنی دو سال قبل از آغاز جنگهای 33 روزه صورت گرفت. در اين عمليات 500 اسير فلسطينى و 28 اسير لبنانى و عرب آزاد شدند و اجساد سه نظامى اسرائيلى به تل آويو تحويل داده شد. اين بزرگترين عمليات تبادل اسیر ميان حزبالله و اسرائيل محسوب مى‌شود.
در ششمین عمليات تبادل اسرا مقامات تل‌آويو با آزادى انور ياسين که 17 سال اسير بود، موافقت کردند، اما اجازه ندادند سمير قنطار که از سال 1985 در زندانهاى اسرائيل به سر مى‌برد، آزاد شود.
علاوه بر آن عمليات مشابه دیگری نیز صورت گرفته که از جمله آن عملياتى بود که در سال 1997 انجام شد. در اين عمليات سه تن از زندانيان بازداشتگاه اسرائیلی خيام در مقابل آزادی آنتوان لحد يکى از نيروهاى ارتش اسرائیل آزاد شدند.
عمليات دیگر نیز در 15 اکتبر 2007 انجام شد که در اثر آن حسن عقيل اسیر لبنانى آزاد شد و پيکر دو رزمنده وابسته به حزبالله نیز تحويل اين جنبش شد و در مقابل اسرائيلى‌ها نیز جسد يکی از شهروندان خود را تحويل گرفتند. اين فرد در آب‌هاى ساحلى درياى مديترانه غرق شده بود و امواج جسد او را به ساحل لبنان آورده بودند.
نظر شما :