کارشناسان آژانس در سوريه، باید به چه چیز پاسخ داد؟

۰۳ تیر ۱۳۸۷ | ۱۵:۵۸ کد : ۲۱۴۲ اخبار اصلی
نویسنده خبر: على موسوى خلخالى
کارشناسان ارشد اتمى سازمان ملل وارد سوریه شدند تا از مجموعه‌اى به نام مجموعه الکبیر ، همان جایی است که اسرائیل سال گذشته میلادی بمباران کرد، بازرسی کنند.
کارشناسان آژانس در سوريه، باید به چه چیز پاسخ داد؟

کارشناسان ارشد اتمى سازمان ملل  22 ژوئن برای یک سفر سه روزه وارد سوریه شدند تا از مجموعه‌اى که گفته می­شود تاسيسات اتمى سوریه بوده، دیدن کنند. این مرکز که به نام مجموعه الکبیر معروف شده همان جایی است که اسرائیل سال گذشته میلادی بمباران کرد.

 

اولى هاينونن معاون رييس‌ آژانس بين‌المللى انرژى اتمى (IAEA) رهبرى اين تيم را برعهده دارد. قرار است این گروه یافته­های خود را در نشست آينده آژانس در ماه سپتامبر ارائه دهد.

 

ايالات متحده بر اساس مدارک تصويرى و اطلاعاتى که به کمک اسرائیلی­ها جمع­آوری شده، مدعی است که در اين مکان سوریه تلاش داشته به کمک کره شمالى تاسیسات هسته­ای راه­اندازی کند.

 

مقام­های آمريکايى مدعی هستند، راکتور و ساختمانى که در این مکان ساخته شده، طراحى‌ مشابه راکتور کره شمالى در يانگ‌بيون که پلوتونيوم توليد مى‌کند، داشته است.

 

این پایگاه سال گذشته میلادی توسط جنگنده­های اسرائیلی به طور کامل بمباران و منهدم شد. اسرائیل مدعی است، قبل از انجام عملیات نظامی علیه تاسیسات هسته­ای سوریه چتربازان خود را به منطقه الکبر که در نزدیکی شهر الدروز که به رود فرات بسیار نزدیک است، فرستاده بوده و آنها بطور کامل از آن منطقه عکس و فیلم تهیه کرده­اند.

 

این اسناد پس از تهیه تحویل مقام­های سی­آی­ای نیز شد که به نمایندگان کنگره آمریکا نیز ارائه شد. در این فیلم­ها و عکس­ها ساختمانی نشان داده می­شود که لوله­های پرپیچ و خم آب از دیواره­های ساختمان عبور کرده­اند و در درون ساختمان کارکنان کره شمالی به همراه تعدادی نظامی سوری مشغول بحث و گفت و گو هستند.

 

به ادعای مقام­های اسرائیلی، این افراد پس از تهیه فیلم و عکس فورا منطقه را ترک کرده و به خاک اسرائیل باز گشته­اند.

 

سوريه اين اتهام­ها را رد می­کند و می­گوید، الکبر يک ساختمان نظامى بى‌استفاده بوده است. اما با این حال دمشق از تحقيقات سازمان انرژی هسته­ای استقبال کرده اما تاکید می­کند، اين تحقيقات تنها به مجموعه الکبر محدود می­شود.

 

پیش از این سوریه در پذیرش نمایندگان سازمان انرژی اتمی تردید داشت و می­گفت: لزومی نمی­بیند درباره چیزی که وجود نداشته مورد بازجویی قرار گیرد. اما به نظر می­رسد در نهایت مجبور شده به خواسته مجامع بین­المللی تن دهد.

 

ديپلمات‌هاى نزديک به IAEA اعلام کرده‌اند، فرستادگان این سازمان مایل هستند دو يا سه تاسيسات ديگر را نیز بازدید کنند. اما سوریه تا کنون با درخواست آنها موافقت نکرده است.

 

در همین رابطه بشار اسد رييس‌جمهوری سوريه که به هند سفر کرده بود و روز جمعه 20 ژوئن به همراه هیات بلندپایه­ای به سفر خود خاتمه داد در گفت و گو با روزنامه هندو چاپ دهلی نو در همین رابطه گفت: «سوريه خود تيم IAEA را دعوت کرده که به سوریه بیایند. ما با آژانس همکارى خواهیم کرد و هیچ پنهان­کاری­ای نداریم. الکبر تاسیساتی نظامی است و کاربرد هسته­ای نداشته است.»

 

بشار اسد درباره مدارک آمريکایی­های علیه سوریه که مدعی هستند، سوریه در منطقه الکبر تاسیسات هسته­ای راه انداخته است، گفت: «این مدارک صددرصد جعلى است و بخشى از عمليات فشار به دمشق محسوب مى‌شود. آنها عکس­هایی از حضور کره­ای­ها در سوریه ارائه می­دهند. خب این طبیعی است ما با کره شمالی روابط بسیار خوبی داریم. ما خودمان از آنها رسما استقبال کردیم که به کشورمان بیایند.»

 

وی همچنین واشنگتن را به ایجاد نفاق و تفرقه در سوریه متهم کرد و گفت: «بیشتر کشورها می­دانند مشکل ایالات متحده آمریکا با سوریه چیست. آنها به دنبال این هستند که در سوریه نفاق و جدایی بوجود آورند و ما را در تنگنای سیاسی قرار دهند. این حقیقتی است.»

 

شایان به ذکر است که هیات همراه بشار اسد هنوز به دمشق باز نگشته است.

 

محمد البرادعى مديرکل آژانس بين‌المللى انرژى اتمى نیز از دمشق خواسته است با بازرسان اين آژانس همکارى کند.

 

با اين حال وى در مصاحبه با شبکه العربيه پيش از اين ديدار اظهار داشت، هيچ مدرکى دال بر خطاى هسته‌اى سوريه وجود ندارد.

 

اما تام کيسى سخنگوى معاون وزير امور خارجه آمريکا روز سه‌شنبه گفت: «واقعيت اين است که مدارک کاملا قوى در خصوص آنچه سوريه انجام مى‌داد، وجود دارد.»

 

در همین حال هفته­نامه آلمانی دیر اشپیگل نوشته است که دمشق و پیونگ­یانگ با ساخت این رآکتور تلاش داشتند از طریق آن به ایران کمک هسته­ای کنند.

 

این مجله به نقل از گزارش سازمان امنیت آلمان آورده است که بر اساس سند محرمانه­ای که به دست این سازمان رسیده بشار اسد رئیس جمهوری سوریه اکنون در فکر آن است که حمایت­های خود از فعالیت­های هسته­ای ایران را قطع کند.

 

مجله اشپیگل همچنین به نقل از یکی از مقام­های عالی­رتبه در سازمان امنیت آلمان که نخواست نامش فاش شود، آورده است که قرار بوده پایگاه هسته­ای الکبر که توسط جنگنده­های اسرائیلی در سال گذشته میلادی منهدم شد، پروژه نظامی مشترکی میان سوریه، کره شمالی باشد که در نهایت به اهداف نظامی برسد.

 

این مجله در ادامه می­افزاید، قرار بوده است که پیونگ­یانگ دانشمندان هسته­ای ایران را آموزش دهد تا با برنامه­­های هسته­ای خود را در این مکان به انجام برسانند.

 

به گفته اشپیگل فعالیت بر روی این پروژه در سفر محمود احمدی­نژاد رئیس جمهوری ایران در سفر به سوریه در سال 2006 با بشار اسد رئیس جمهوری آن کشور توافق شده بوده و پس از آن آغاز پروژه کلید خورده است.

 

تا کنون نه دولت سوریه و نه دولت ایران در برابر این اظهارات مجله اشپیگل واکنش نشان نداده­اند. اما با این حال اعلام چنین خبری هم­زمان با آمدن نمایندگان سازمان انرژی هسته­ای به سوریه عجیب به نظر می­رسد.

 

اشپیگل در ادامه به نقل از منابع موثق خود می­افزاید، سه کشور مزبور یعنی ایران، سوریه و کره شمالی همچنین تلاش داشتند در ساخت سلاح­های شیمیایی نیز فعالیت کنند. دلیلی که این مجله برای ادعای خود می­آورد، این است که در جولای سال 2007 در مرکز تولید مواد شیمایی در نزدیکی حلب در شمال سوریه انفجاری رخ داد که در پی آن 15 نظامی سوری، 12 مهندس ایرانی و سه تبعه کره شمالی کشته شدند. موضوعی که تا کنون از سوی هیچ کدام از منابع سوری، ایرانی و کره­ای اعلام نشده است.

 

حال پس از 10 ماه که اسرائیل پایگاه­ الکبر را بمباران کرده، اکنون نمایندگان سازمان انرژی هسته­ای به سوریه آمده­اند تا درباره جزئیات این پایگاه تحقیقاتی انجام دهند.

 

نکته­ای که در این میان نمی­توان به راحتی از کنارش گذشت، این است که روز جمعه 20 ژوئن روزنامه نیویورک تایمز گزارش داد، اسرائیل در ابتدای ماه ژوئن مانور نظامی مشترک با یونان انجام داد که در آن بیش از یک­صد فروند جنگنده اسرائیلی عملیات سوخت­رسانی برای مسافت­های در حدود 1500 کیلومتر را آزمودند.

 

هم­زمان با اعلام این خبر محمد البرادعى مديرکل آژانس بين‌المللى انرژى اتمى در گفت و گو با شبکه العربیه هشدار داد، هر گونه حمله نظامی به ایران منطقه را به لهیب آتش تبدیل خواهد کرد و در صورت وقوع چنین اتفاقی من فورا از سمتم استعفا خواهم داد.

 

دو روز پس از آن کارشناسان آژانس به سوریه سفر می­کنند و یک روز قبل از آن گزارش روزنامه اشپیگل منتشر می­شود. به راستی هم­زمانی این وقایع به چه معناست؟

على موسوى خلخالى

نویسنده خبر

مترجم، روزنامه نگار و معاون سردبیر دیپلماسی ایرانی.

اطلاعات بیشتر


نظر شما :