سال جدید: فضای امنیت و رفاه در منطقه
نقش ایران مهم است
نویسنده: دکتر بهمن اکبری، کارشناس مسائل منطقه
دیپلماسی ایرانی: سال ۲۰۲۵ میلادی را در حالی آغاز می‌کنیم که منطقه ما همچنان با چالش‌های عمیق سیاسی، اجتماعی و اقتصادی روبه‌روست. سال گذشته، امید داشتیم که کشورهای منطقه در مسیر امنیت، صلح و رفاه حرکت کنند و انسان‌ها بتوانند آرزوهای نیک خود را تحقق بخشند. آرزو داشتیم ساختارهای کشورها بر اساس حقوق شهروندی و هویت مشترک منطقه‌ای شکل گیرد و روابط میان کشورها در راستای احیای حقوق ملت‌ها، پایان دادن به جنگ و خشونت، و جلوگیری از مداخلات خارجی تقویت شود؛ اما سال ۲۰۲۴ م، برخلاف این آرزوها، با تداوم خونریزی‌ها، ناامنی‌ها و فقر به پایان رسید. افراط‌گرایی و تفکرات واپس‌گرا همچنان مخاطبانی دارند و شبکه‌های اجتماعی به بستری برای تبلیغ این دیدگاه‌ها تبدیل شده‌اند. اختلافات فرقه‌ای و نزاع‌های قبیله‌ای نیز بار دیگر اوج گرفته‌اند، در حالی که بحران‌های سیاسی و اقتصادی بر بسیاری از کشورهای منطقه سایه افکنده است.
نمونه‌های دردناک همچون وضعیت غزه و بی‌توجهی به کرامت انسانی، تنها گوشه‌ای از چالش‌های جاری است. در این شرایط، قلم روشنفکران مستقل نیز تحت فشارهای رسانه‌های جهانی و شبکه‌های اجتماعی تضعیف شده است. در نتیجه، بسیاری از آنان از فضای عمومی عقب‌نشینی کرده‌اند، در حالی که جامعه به صدای خردمندانه آنان نیازمند است.
نیاز به وحدت منطقه‌ای و ائتلاف‌سازی
برای عبور از این بحران‌ها، منطقه به وحدتی نیازمند است که بر پایه اصول مشترک انسانی، آزادی‌های عمومی و تعامل سازنده باشد. این وحدت نه به معنای "برتری‌طلبی" و "انحصارگرایی"، بلکه حرکتی است احیاگر و تعامل‌گرا که باید هدف آن رشد و اعتلای همه ملت‌ها باشد.
ایران می‌تواند در این مسیر نقشی کلیدی ایفا کند. همکاری با کشورهای منطقه، از جمله عربستان (به‌ویژه بر اساس چشم انداز ۲۰۳۰)، در قالب پروژه‌های مشترک صنعتی و تجاری می‌تواند گامی مؤثر در تقویت وحدت منطقه‌ای باشد.
این همکاری‌ها باید به گونه‌ای باشد که اعتماد متقابل ایجاد کند و به رشد مشترک اقتصادی منجر شود.
متأسفانه، برخی کشورهای منطقه با نگرانی از تقویت موقعیت ایران، از هرگونه تعامل سازنده خودداری می‌کنند. این کشورها نگران هستند که خروج ایران از فشارهای بین‌المللی و ورود به عرصه‌های اقتصادی جهانی، توازن قدرت منطقه‌ای را به نفع ایران تغییر دهد. نمونه‌ای از این نگرانی‌ها، پیش‌بینی یک کارشناس هواپیمایی اماراتی در مورد جایگاه ایران در صنعت هوانوردی بود که اشاره کرد ایران می‌تواند به مرکز بزرگ هوانوردی منطقه تبدیل شود.
چشم‌انداز سال ۲۰۲۵ میلادی
امیدواریم که در سال ۲۰۲۵ میلادی، نور امید و صلح از دل تاریکی بدرخشد و خیر و نیکی بر شر و پلیدی غلبه کند. این مهم تنها با حرکت به سوی "هویت انسانی مشترک"، "ترک وابستگی‌های خارجی" و "اتخاذ رویکردهای سازنده" امکان‌پذیر است.
ائتلاف‌سازی منطقه‌ای
"ائتلاف‌سازی منطقه‌ای" باید مبتنی بر "تعامل"، "همکاری اقتصادی – سیاسی" و "رشد مشترک" باشد. کشورها باید در عین حفظ استقلال، به یکدیگر برای رسیدن به اهداف مشترک کمک کنند.
به امید اینکه سال جدید میلادی با صلح، امنیت و رفاه برای منطقه و مردم آن همراه باشد و سیاست‌گزاران با خردورزی و دوراندیشی، گام‌های موثری را در جهت حل بحران‌ها و ایجاد امید بردارند.
نظر شما :