دورخیز «مرتس» برای جانشینی «شولتس»

دیپلماسی ایرانی: اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، وزیر دارایی خود، کریستین لیندنر از حزب دموکرات‌های آزاد را برکنار کرد و به این ترتیب به یک نزاع طولانی در دولت آلمان دامن زد که در‌نهایت منجر به فروپاشی ائتلاف شکننده میان حزب سوسیال‌دموکرات، حزب سبزها و حزب دموکرات آزاد شد. به گزارش شرق، در‌پی برکناری وزیر دارایی آلمان، سه وزیر هم‌حزبی دیگر لیندنر نیز استعفا دادند تا دولت سه‌حزبی آلمان فقط چند ساعت پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات آمریکا از هم بپاشد.

شولتس در یک سخنرانی‌ لیندنر را مقصر فروپاشی دولت دانست و او را فردی «حقیر، سرسخت و غیرقابل اعتماد» توصیف کرد. واکنش لیندنر سریع و به همان اندازه تند بود. او صدراعظم را به نداشتن جاه‌طلبی و ضعف رهبری متهم کرد. رابرت هابک، معاون صدراعظم و وزیر اقتصاد، اعتراف کرد‌ از سال ۲۰۲۱ وزرا دائما در‌ حال مشاجره بوده‌اند. اما او اضافه کرد که معتقد است فروپاشی دولت قابل اجتناب و غیرضروری بود. هابک احتمالا برای تصدی صدراعظمی نامزد خواهد شد، اگرچه او و حزب سبزها در سخت‌ترین شرایط نسبت به سایر احزاب ائتلاف قرار دارند و نظرسنجی‌ها نیز این موضوع را نشان می‌دهد.

در نظرسنجی اخیر، محبوبیت سبزها به پایین‌ترین حد خود از سال ۲۰۱۷ رسیده است. اما هابک به طور مشخص نگران چیزی فراتر از حزب خود است. او به کسانی که به انتخابات زودهنگام امید بسته‌اند‌ هشدار جدی داد. در چشم‌انداز سیاسی روزافزون متفرق آلمان، تشکیل دولت در سطح محلی و ملی قطعا دشوارتر خواهد شد. فعلا شولتس به عنوان صدراعظم و بیشتر وزرا در سمت‌های خود باقی می‌مانند، اما با از‌دست‌دادن یکی از شرکای کوچک‌تر ائتلاف، دیگر در بوندستاگ (پارلمان مرکزی آلمان فدرال) اکثریت را ندارند. این امر دولت او را به یک «ببر بی‌دندان» تبدیل کرده است‌ که قادر به تصویب قوانین یا اتخاذ تصمیمات مهم نیست و انتظار می‌رود اولاف شولتس با ائتلافی متشکل از سوسیال‌دموکرات‌ها و سبزها یک دولت اقلیت را رهبری کند.

شولتس به این موضوع واقف است و رأی اعتماد در بوندستاگ را برای ۱۵ ژانویه اعلام کرده است. اگر او این رأی را از دست بدهد، ممکن است از فرانک والتر اشتاین‌مایر، رئیس‌جمهور آلمان درخواست برگزاری انتخابات زودهنگام کند. اگر برنامه شولتس موفق شود، انتخابات فدرال بعدی در آلمان احتمالا اواخر ماه مارس یعنی شش ماه زودتر از موعد مقرر برگزار خواهد شد، اما فریدریش مرتس، رهبر اپوزیسیون محافظه‌کار، اعلام کرده که نمی‌خواهد تا آن زمان صبر کند. او از شولتس خواسته بلافاصله انتخابات جدید را برگزار کند. مرتس می‌داند که دوران شولتس به عنوان صدراعظم به سر آمده و او شانس خوبی برای جایگزینی او دارد.

جایگزین  احتمالی

در‌حال‌حاضر، فریدریش مرتس، رهبر اپوزیسیون محافظه‌کار دلایل زیادی برای آمدن بر سر قدرت دارد. در سپتامبر ۲۰۲۴، او به اتفاق آرا به عنوان نامزد محافظه‌کاران برای صدراعظمی انتخاب شد.این به این معنی است که مرتس می‌تواند روی حمایت دو حزب حساب کند: حزب اتحادیه دموکرات مسیحی آلمان که آخرین بار در زمان آنگلا مرکل در قدرت بود و دیگری اتحادیه سوسیال مسیحی بایرن. مرتس در تضادی آشکار با مرکل، مأموریت خود را بستن مرزهای آلمان به روی پناه‌جویان قرار داده است، حتی اگر به معنای نقض توافقات بین‌‌المللی باشد. او با لحنی تند، اهمیت رسانه‌های سنتی را زیر سؤال می‌برد و از حساب کاربری خود در ایکس علیه «مهاجران جنایتکار» استفاده می‌کند. او همچون دونالد ترامپ، رئیس‌‌جمهوری منتخب آمریکا، مخالف مقابله با تغییرات اقلیمی است و به‌شدت به سرمایه‌داری اعتقاد دارد. زمانی که از مرتس در مورد احساساتش نسبت به ترامپ پرسیده شد گفت: «ما با هم کنار خواهیم آمد‌». اما تفاوت‌هایی هم وجود دارد.

برای مثال، مرتس بارها حمایت بی‌چون‌وچرای خود را از نیروهای ولودیمیر زلنسکی اعلام کرده و قول داده سلاح و پول بیشتری برای اوکراین فراهم کند. به عنوان یک حقوق‌دان، مرتس نسبت به واکنش ترامپ به شکست انتخاباتی‌اش در سال ۲۰۲۰ بسیار منتقد بود. در آن زمان، مرتس در توییتر نوشت: «دونالد ترامپ به‌وضوح دموکرات نیست. او از پذیرش شکست خود یا تصمیمات دادگاه‌ها امتناع می‌ورزد‌». در سال ۲۰۲۴ اوضاع متفاوت است. مرتس حالا از دوره دوم ریاست‌‌جمهوری ترامپ استقبال می‌کند؛ شاید نه با اشتیاق‌ اما قطعا با واقع‌بینی و اندکی امید به آینده. حتی اگر او کمتر از ویکتور اوربان در مجارستان در این مورد صریح باشد، چشم‌انداز مرتس این است که «اروپا را دوباره بزرگ کند‌»./شرق