بازی دوگانه واشنگتن در بحران اوکراین و آلمان در میانه میدان

دیپلماسی ایرانی: با گذشت بیش از 34 ماه از جنگ اوکراین همچنان نبرد فرسایشی در جغرافیای جنگ ادامه دارد و در حالی که بیشتر طرف های درگیر در منازعه به دلیل خستگی از تلفات انسانی و هزینه های سرسام آور خواهان پایان این جنگ هستند و در غرب آسیا تحولات به اصطلاح غافلگیرکننده پایان حاکمیت خاندان اسد بر سوریه را رقم زد؛ بازی هویچ و چماق آمریکا در سایه سیاست آنگلوساکسونی لندن رخ نمایی می کند.

در همین راستا دولت بایدن طرح جدیدی را ارائه کرده است تا تمام کمک های نظامی 6 میلیارد دلاری خود را به اوکراین قبل از مراسم تحلیف ترامپ ارائه کند. واشنگتن مطمئن است که تا زمان تحلیف دونالد ترامپ در 20 ژانویه 2025، زمان خواهد داشت تا تمام کمک های مالی را به اوکراین برساند. برای تحقق این امر، یک استراتژی ویژه جدید ایجاد شده است اگر چه  جک سالیوان میزان کمک ها را مشخص نکرد و تنها به ارقام صدها هزار گلوله توپ اضافی، هزاران موشک و صدها خودروی زرهی اشاره کرد. بر اساس این طرح از طرفی واشنگتن باید هر روز 135.55 میلیون دلار سلاح به اوکراین تحویل دهد که بخشی از این تسلیحات به نوسازی اساسی نیاز دارد و فرصت بکارگیری در خطوط نبرد را محدود می کند و از سوی دیگر تنها چند هفته تا تحویل میلیاردها دلار کمکی که پیش از روی کار آمدن جمهوری خواه بودجه تعیین شده باقی مانده است. 

نیمه دوم بازی واشنگتن در پاریس در طراحی و رایزنی است که طی آن دونالد ترامپ، رئیس جمهوری منتخب آمریکا روز گذشته آتش بس فوری و مذاکرات برای پایان دادن به درگیری در اوکراین را خواستار شد که در آن به تعبیر وی صدها هزار نفر به نظر او به طرز مضحکی جان خود را از دست دادند؛ می افزاید باید فوراً آتش بس برقرار شود و مذاکرات آغاز شود. همچنین ترامپ در پلتفرم Truth Social خود می نویسد که زندگی های بسیاری بیهوده از دست رفته است، بسیاری از خانواده ها ویران شده اند، و این همچنان ادامه دارد، این می تواند به چیزی بزرگتر و بسیار بدتر تبدیل شود. به عقیده رئیس جدید کاخ سفید، اوکراین به طرز مضحکی 400هزار سرباز و بسیاری غیرنظامی دیگر را از دست داده است و  600هزار سرباز روسی در جنگی که هرگز نباید شروع می‌شد و می‌توانست برای همیشه ادامه داشته باشد، زخمی یا کشته شده‌اند. شایان ذکر است که ترامپ در تایید موضع اش پس از دیدار روز شنبه خود در پاریس، با ولودیمیر زلنسکی، تحت نظارت امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه، نوشت: زلنسکی و اوکراین مایلند توافق کنند و به جنون پایان دهند. زمان اقدام موثر فرا رسیده  است و من ولادیمیر پوتین را خوب می شناسم. وقت عمل است. چین می تواند کمک کند به هر حال جهان منتظر اقدام عملی است. 

ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین به عنوان بازنده اصلی این بحران در کنار روسیه روز یکشنبه پس از دیدار با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا در پاریس، گفت که خواهان صلحی پایدار برای کشورش است که روسیه ‌نتواند در چند سال آینده آن را با ایجاد یک درگیری جدید از بین ببرد. وی همچنین در پیامی در تلگرام نوشت ما به صلحی عادلانه و پایدار نیاز داریم، صلحی که روس‌ها نمی‌توانند ظرف چند سال آن را نابود کنند، همان طور که بارها در گذشته انجام داده‌اند. همچنین مکرون به عنوان طراح دیدار زلنسکی و ترامپ نیز در حاشیه بازگشایی کلیسای نوتردام گفته است وقتی از صلح مؤثر با روسیه صحبت می کنیم، قبل از هر چیز باید از تضمین های صلح مؤثر صحبت کنیم. واقعیت این است که ولودیمیر زلنسکی قبلا مخالف هرگونه سازش با ولادیمیر پوتین بوده، به‌ویژه به دلیل مشکلاتی که سربازانش در جبهه با آن‌ها روبه‌رو هستند در ماه‌های اخیر موضع خود را ملایم‌تر کرده است. 

صدراعظم آلمان که کشورش مهمترین نقش اقتصادی و صنعتی در قاره سبز دارد پس از گفت‌وگو با رئیس آینده کاخ سفید گفت مطمئن است که می توان با دونالد ترامپ در مورد استراتژی مشترک برای اوکراین به توافق رسید. وی در مصاحبه با  رسانه‌ ها گفت: «اصل راهنمای من این است که هیچ چیز بدون نظر مردم اوکراین نمی‌تواند تصمیم‌گیری شود. لذا با رئیس جمهور آینده آمریکا مفصل صحبت کرده و تیم ما در حال تبادل نظر مستقیم با مشاوران امنیتی ترامپ است.» شولتز افزود: «مهم این است که تلفات انسانی به زودی پایان یابد و استقلال و حاکمیت اوکراین تضمین شود.» بر کسی پوشیده نیست که اوکراین به عنوان یک موضوع اصلی در مبارزات انتخابات زودهنگام آلمان پس از فروپاشی ائتلاف دولتی سه جانبه شولتس، مطرح شده است. فردریش مرز، رهبر اپوزیسیون محافظه‌کار، که موقعیت خوبی برای جانشینی شولتز به عنوان صدراعظم خواهد داشت، می گوید که کشورش باید موشک‌های کروز تاروس را به اوکراین بفرستد. اما شولز با چنین اقدامی مخالف است و می‌گوید که می‌تواند نشان دهنده تشدید جنگ باشد. البته اولاف شولتز هفته پیش در جریان یک سفر نادر به کی‌یف از کمک‌های نظامی جدید به اوکراین خبر داد که به گفته او این پیامی به ولادیمیر پوتین، رهبر روسیه است که برلین تا زمانی که لازم باشد در کنار کی‌یف خواهد ایستاد. 

به نظر می رسد قدرت های بزرگ در مثلث یوروآتلانتیک، روسیه و چین در تلاش هستند تا با بهره گیری از ظرفیت خاص ترامپ به تعدادی از بحران های هزینه آفرین جهانی از جمله بحران اوکراین و در مرحله بعد خاورمیانه و حتی تعیین تکلیف قفقاز جنوبی و غیره پایان دهند و نسخه های خاص و توافقی را تجویز کنند. در این فرایند موضوع مهم کسب اطلاع از محتوی و نحوه مصالحه و توافقات قدرت های بزرگ و چگونگی تعیین سهم برندگان و بازندگان در پازل بازی پیچیده است؛ امری که هوشیاری کلان سیاست خارجی و دیپلماسی کشورمان را می طلبد تا ایران عزیز در این فرایند در ردیف متحملین پرداخت هزینه و زیان نباشد.