جنگ غزه گواه تشتت کشورهای اسلامی و همبستگی غربی‌ها

نویسنده: دکتر یوسف رستمی، فارغ التحصیل از مالزی، پژوهشگر و استاد دانشگاه

دیپلماسی ایرانی: 37 روز از تجاوزات گسترده و غیر انسانی رژیم صهیونیستی به مردم مظلوم و بی دفاع غزه با زیر پا گذاشتن تمامی کنوانسیون ها و مقررات بین المللی می گذرد. هر چند شروع این جنگ توسط حماس به نوعی شاید توام با اشتباه محاسباتی بوده است لکن هجمه بی امان و تحمیل درد و رنج و مصیبت دهشتناک به مردم غیر نظامی وجدان هر انسانی را می آزارد.

آنچه در این بین قابل توجه است چگونگی بر خورد دو گروه حامی هر از یک از طرفین درگیری است. کشورهای غربی و در راس آنان آمریکا در روزهای نخستین نزاع، با اتخاذ موضع قاطع علیه حماس و حمایت بی چون و چرا از اقدامات تلافی جویانه و وحشیانه، دست اسرائیل را برای هر اقدامی باز گذاشتند. طی ده روز اول جنگ، روسای جمهوری آمریکا و فرانسه، صدراعظم آلمان و نخست وزیر انگلیس به عنوان سردمداران کشورهای غربی با سفر به تلاویو حمایت همه جانبه سیاسی، مالی و نظامی خود را به نمایش گذاشتند و با بیانیه ها و اظهار نظرهای تند، ضمن محکوم کردن حماس اقدامات و تجاوزگری های اسرائیل را دفاع مشروع از خود می شمردند. غربی ها با اتخاذ مواضع جدی و اقدامات عملی ضمن به نمایش گذاشتن همبستگی و حمایت خود از اسرائیل مانع هر گونه اقدام دیپلماتیک موثر و  یا صدور قطعنامه در شورای امنیت برای خاموش کردن ماشین جنگی اسرائیل شدند. کاری کردند که هیچ کشوری و لو در حد ابرقدرت چین و روسیه جرات ورود به مسئله را نکرد و همه مدافعین فلسطین حداکثر در حد محکومیت اقدامات غیر انسانی و درخواست ارسال کمک های بشردوستانه به مردم مظلوم غزه موضعگیری کردند. کشورهای غربی به سخنرانی و بیانیه اکتفا نکردند، آمریکا طرح کمک مالی چند میلیاردی را به مجلس برد و دو ناو جنگی هواپیمابر و تیپ ویژه کماندوئی خود را به مدیترانه برد تا اسرائیل با خیال راحت تاخت و تاز کند.

اما در اردوگاه مقابل حکام کشورهای اسلامی و عربی به عنوان حامیان مردم غزه و فلسطین که سالهاست نان این حمایت صوری را می خورند، وقتی مردم غزه در محاصره و جنگ بی امان قرار گرفتند، همسایه فلسطین، مصر، تنها راه گریز مردم غزه از مهلکه یعنی گذرگاه رفح را بست که مردم راه فراری نداشته باشند و روزها پس از ادامه جنگ آن هم با فشار نهادهای امدادرسانی بین المللی و حقوق بشری گذرگاه را آن هم خیلی محدود برای عبور کامیون های امدادی باز کرد. اردن دیگر همسایه فلسطین کاری بهتر از مصر در حق مردم غزه نکرد. با تلاش و پیگیری های کشورهای محور مقاومت آن هم پس از  گذشت 35 روز از خشونت تمام عیار و رنج و هرمان غیر قابل وصف مردم بیچاره غزه در قرن بیست و سه، اجلاس اتحادیه عرب و اجلاس سران کشورهای اسلامی با موضوع جنگ غزه که بنا بود در روزهای شنبه و یکشنبه 20 و 21 آبان در پایتخت عربستان مدعی ام القرای جهان اسلام برگزار شود در هم ادغام شد.

تصمیم برای ادغام نشست‌ها پس از آن اتخاذ شد که نمایندگان اتحادیه عرب در نشست قبلی خود در ریاض نتوانستند بر سر بیانیه نهایی به اجماع برسند. برخی از کشورهای عربی پیش نویس قطعنامه ای را پیشنهاد کرده بودند که در آن به شدت اقدام، از جمله تهدید به قطع عرضه نفت به اسرائیل و متحدان غربی آن، و همچنین قطع روابط دیپلماتیک و اقتصادی با اسرائیل، فکر می کرد. اما این پیشنهاد با مقاومت سایر کشورهای عربی مواجه شد. لذا اجلاس تحت عنوان اجلاس سران کشورهای اسلامی و عربی در روز شنبه در ریاض عربستان بر گزار شد. مسلمانان و مردم آزاده کشورها که هر روز در گوشه و کنار جهان با راهپیمائی، تجاوز رژیم صهیونیستی را محکوم و خواستار توقف جنگ بودند منتظر بودند تا سران کشورهای اسلامی کاری عملی برای توقف این ماجرای غمبار بکنند. در میان بهت و حیرت همگان خلاصه بیانیه پایانی «اجلاس فوق‌العاده عربی – اسلامی» این بود:

تجاوز اسرائیل به نوار غزه به شدت محکوم شد و هر گونه توصیف آن به عنوان «دفاع از خود» رد شد. این سازمان خواستار پایان فوری محاصره غزه و بسیج کمک های بشردوستانه از منابع عربی، اسلامی و بین المللی شد. این بیانیه همچنین خواستار توقف صادرات تسلیحات به اسرائیل شد و پیشنهاد ایجاد یک واحد نظارت رسانه ای برای مستندسازی تخلفات اسرائیل را داد.

همین بله همین

آنها بیانیه محکومیت و درخواست دادند، خود اقدامی عملی مثل قطع صدور نفت، قطع رابطه، کمک مالی و تسلیحاتی به مردم غزه را انجام ندادند.

حمود ابوطالب، نویسنده سعودی، استدلال می‌کند که گروه عربی و اسلامی، متشکل از بیش از دو میلیارد نفر و کشورهای با نفوذ، دارای اهرم‌های متعددی برای مهار اقدامات اسرائیل و احیای حقوق فلسطینی‌ها بر اساس قطعنامه‌های بین‌المللی هستند.  روزنامه «العرب» تأکید کرد، در حالی که ناظران به اقدامات مشخصی به نفع غزه و اعمال فشار بر اسرائیل امیدوار بودند، به نظر می رسد که این نشست کوتاهی کرده است. با لفاظی های بلند و بیانیه های مبهم، با غلبه شعارها و موضع گیری های سیاسی که به اقدامات مشخص علیه اسرائیل یا ایالات متحده تبدیل نمی شود، مشخص شد که تمرکز صرفا بر جنبه انسانی بحران است.

جنبش جهاد اسلامی با ناخرسندی اعلام کرد که تصمیمات نشست اسلامی عربی ریاض بیانگر طفره رفتن جمعی کشورهای عربی و اسلامی از وظایفشان و فاصله گرفتن از وظیفه اصلی خود در حفظ امنیت ملی عربی و اسلامی و شانه خالی کردن از انجام مأموریت‌های خود بوده و حکومت‌های عربی در حفاظت از مردم خود و دفاع از مقدسات ملت ناتوان شده و فلسطین و مردمش را رها کرده است و به رژیم صهیونیستی و حامیان غربی آن واگذار کرده‌اند.

امید است خدای رحمان از خزانه غیب خود فرجی حاصل کند و مردم غزه را از این مصیبت عظما برهاند، که در این صورت بر  مردم غزه و فلسطین است که با درس آموزی از این اتفاقات، با واقع نگری روی پای خود بایستند و برای حفظ هویت مستقل خود و تشکیل کشور فلسطین تصمیم درست را بگیرند.