نقشه هایی که چین برای رویارویی با امریکا دارد

نویسندگان: سث جانز Seth Johns، امیلی هاردینگ Emily Harding، کاترینا دوکس Catrina Doxee، جیک هرینگتون Jake Harrington، رایلی مک‌کیب Riley McCabe

دیپلماسی ایرانی: پکن در حال انجام یک کارزار بی‌سابقه‌، پایین تر از آستانه نبرد مسلحانه، برای گسترش نفوذ حزب کمونیست چین و تضعیف ایالات متحده و شریکانش است. این کارزار شامل فعالیت‌های پیچیده جاسوسی، عملیات تهاجم سایبری، انتشار اطلاعات گمراه کننده در پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی، تحمیل اقتصادی و عملیات نفوذ در شرکت‌ها، دانشگاه‌ها و سایر نهادهاست. این گزارش یکی از گسترده ترین تجزیه و تحلیل‌های تا به امروز را از نبرد سیاسی چین ارائه می‌دهد و اقدامات اصلی چین، مهم ترین اهداف آن و نیز گزینه‌های ایالات متحده و شرکایش را مورد بررسی قرار می‌دهد. این گزارش پرتو تازه ای بر گستره‌ی فعالیت‌های چین می‌اندازد و به چندین نتیجه می‌رسد.

نخست اینکه چین در حال انجام یک کارزار فعال و تهاجمی به منظور نفوذ در گستره‌ای از نهادهای آموزشی، شرکت‌ها، نهادهای دولتی و سازمان‌های غیردولتی ایالات متحده است. سطح و گستره اقدامات چین در ایالات متحده بی‌ سابقه است. همان طور که یک مقام ارشد اداره فدرال تحقیقات جنایی (FBI) به نویسندگان این گزارش گفت، "سیستم، اکنون هشدار قرمز می دهد. ما هرگز شاهد چنین سطحی از فعالیت اطلاعاتی و نفوذ چینی در داخل و اطراف قلمروی سرزمینی آمریکا نبوده‌ایم."

برای مثال، در یک سال گذشته، اداره تحقیقات فدرال (FBI) و وزارت دادگستری آمریکا (DOJ) افراد بسیاری را به اتهام جاسوسی، عملیات سایبری و کارزار‌های غیرقانونیِ نفوذ، دستگیر کرده یا تحت تعقیب قرار داده ‌اند. این فهرست شامل اقامه اتهام علیه معاون یک اندیشکده مستقر در ایالات متحده به عنوان عامل خارجی ثبت نشده برای چین و اقدامات دیگر، سری حملات سایبری تهاجمی علیه مقامات دولتی برجسته آمریکا و شرکت‌هایی چون مایکروسافت و گسترش مکان‌های جمع‌آوری اطلاعات جاسوسی چین در کشورهایی چون کوبا می‌شود.

علاوه بر این، چین در حال حاضر در یک کارزار گسترده به نام عملیات شکار روباه (Operation Fox Hunt) درگیر است تا چینی های ساکن ایالات متحده و سایر کشورها را به عنوان بخشی از تلاش غیرقانونی برای بازگرداندن آنان به کشورشان، پایش کرده، هدف آزار قرار دهد و مجبور به همکاری کند. به عنوان مثال در سال 2023، FBI  دو فرد به نام "هری" لو جینوانگ و چن جینپینگ را در ارتباط با فعالیت یک ایستگاه پلیس غیرقانونی در منهتن، نیویورک، دستگیر کرد. این افراد برای وزارت امنیت عمومی چین (MPS) کار می کردند. در سال 2023، وزارت دادگستری آمریکا همچنین ده‌ها مقام امنیت عمومی چین را به انجام تهدیدات آنلاین علیه شهروندان چینی ساکن در ایالات متحده که انتقاداتی نسبت به چین داشتند، متهم کرد. 

دوم، این گزارش روشن می سازد که آمریکا با فاصله زیاد از دیگران، هدف اصلی کارزار دیپلماتیک چین است. اقدامات چین علیه ایالات متحده گسترده‌تر از آن چیزی است که عموما تصور می شود و شامل جنبه های زیر است:

عملیات اطلاعاتی: سازمان های اطلاعاتی چین، مانند وزارت امنیت دولتی (MSS) و وزارت امنیت مردم MPS، سرگرم گردآوری گسترده اطلاعات انسانی، اطلاعات سیگنالی signals intelligence و دیگر انواع جمع‌آوری اطلاعات به عنوان بخشی از جنگ سیاسی هستند – این فعالیت ها، شامل ترساندن جامعه چینی مهاجر در ایالات متحده می شود. گزارش حاضر با بررسی بیش از 100 پرونده جاسوسی چینی علیه ایالات متحده و نهادهای آمریکایی، به نتیجه رسیده که عملیات اطلاعاتی چین نه تنها فراگیر است، بلکه برای برنامه‌ریزی و اجرای تمامی دیگر فعالیت‌های جنگ سیاسی چین به کار گرفته می شود.

عملیات سایبری: سازمان‌های چینی، از جمله واحدهای داخلی ارتش این کشور، در یک کارزار سایبری علیه شرکت‌های آمریکایی و بین المللی، دانشگاه‌ها، نهادهای دولتی، رسانه‌ها، اندیشکده ها، سازمان‌های غیردولتی و اهداف دیگر دخالت دارند. این تلاش‌ها با هدف کمک به چین برای پیشی گرفتن از غرب، با پرش از مراحل تحقیق و توسعه گسترده و زمان‌بر در زمینه فناوری‌های نوین است. عملیات سایبری چین همچنین بر اهدافی از قبیل نفوذ بر مخاطبان خارجی و داخلی، کمک به کارزار‌های نظامی تهاجمی و بهبود توانایی‌های هوش مصنوعی و تحلیل داده‌های بزرگ کشور تمرکز دارد.

عملیات اطلاعاتی و ضداطلاعاتی (گمراه سازی): چین در فعالیت‌های گسترده اطلاعاتی و انتشار اطلاعات نادرست در خارج از کشور، از جمله در خاک ایالات متحده، درگیر است که هدف آن نفوذ بر فرآیند تصمیم‌گیری ها در آمریکا و نیز کسب حمایت عمومی برای دستیابی به مزیت رقابتی است. پکن در تلاش است تا وجهه چین در خارج از کشور را به دقت کنترل کند، از جمله از طریق نفوذ بر شرکت‌ها، سازمان‌ها و افرادی که انتقاداتی نسبت به چین دارند، از انجمن بسکتبال ملی آمریکا گرفته تا استودیوهای هالیوود.

■ جبهه کاری متحد: حزب کمونیست چین (CCP) در تلاش‌های فشرده‌ای برای گسترش نفوذ خود در خارج از کشور از طریق یک جبهه کاری متحد درگیر است که شامل فعالیت‌هایی برای حفاظت و تقویت وجهه چین و حزب کمونیست می‌شود. جبهه کاری متحد، شامل فعالیت‌هایی برای نفوذ بر افراد در کشورهایی مانند ایالات متحده است که در جایگاه مناسبی قرار دارند تا پیام‌های دلخواه چین را درباره مسائل سیاسی، اقتصادی و سایر موضوعات ترویج کنند.

■ اقدامات نظامی نامنظم: نیروهای زمینی، دریایی، هوایی، موشکی، شبه نظامیان نیروی دریایی، سازمان‌های پژوهشی و شرکت‌های امنیتی خصوصی مرتبط با چین، در تلاش‌های گسترده‌ای برای تقویت نفوذ چین در زیر آستانه‌ی جنگ مسلحانه، دخیل هستند. سازمان‌های چینی در فعالیت‌ ‌آب های نزدیک (که بر تأمین منافع چین در مناطقی مانند دریای جنوبی و شرقی چین تمرکز دارد) و فعالیت‌های دریاهای دور (که دارای دامنه جهانی است) شرکت دارند. مجموعه داده‌های این گزارش از شرکت‌های امنیتی خصوصی چینی نشان می‌دهد که تقریباً دو گروه از شرکت های امنیتی خصوصی چینی در خارج از کشور فعالیت دارند، از جمله در آفریقا، خاورمیانه، آسیا و آمریکای لاتین.

■ تحمیل اقتصادی: چین عملا به همه بخش های اقتصاد ایالات متحده و بسیاری از شرکایش مانند انگلستان نفوذ کرده یا تلاش دارد که نفوذ کند. به علاوه، چین از ابزار تهدید یا تحمیل هزینه‌ اقتصادی یا وسوسه‌ های مالی برای نفوذ بر فرآیند تصمیم‌گیری و کسب حمایت عمومی در کشورهای دیگر با هدف دستیابی به برتری رقابتی استفاده می کند. تمرکز قابل توجهی بر ابتکار کمربند و جاده به عنوان بخشی از تلاش‌های گسترده‌تر برای نفوذ بر دولت‌های خارجی وجود دارد. اما همان طور که این گزارش به آن اشاره می‌کند، یک ابتکار نگران‌کننده دیگر از سوی چین، جاده ابریشم دیجیتال (Digital Silk Road) است که هدف از آن، گسترش نفوذ چین از گذر ارتباطات، تجارت الکترونیک، سخت‌افزار، نرم‌افزار، داده‌های بزرگ، هوش مصنوعی/یادگیری ماشینی و دیگر زیرساخت‌های دیجیتال در سراسر جهان است. این ابزارها بخشی از استراتژی گسترده‌ی جنگ سیاسی هستند که دیپلمات آمریکایی جورج کنان آن را "استفاده از تمام ابزارهای در اختیار کشور، به جز ابزار جنگ، برای دستیابی به اهداف ملی" توصیف می کند.

این ابزارها اختصاصی ناقض یکدیگر نیستند بلکه گاه همپوشانی دارند، یکدیگر را تقویت می کنند و حتی گاه به تکرار و رقابت می‌انجامند. چین رویکرد "همه توان کشور" را در جنگ سیاسی در پیش گرفته است. سازمان‌های متعددی درگیر این رویکرد هستند، مانند ارتش، MSS، MPS، وزارت صنعت و فناوری اطلاعات و وزارت امور خارجه. همچنین طیف گسترده‌ای از عوامل غیردولتی یا نیمه دولتی نیز درگیر این نبرد سیاسی هستند، از هکتیویست‌ها تا شرکت‌های امنیتی خصوصی.

سوم، چین در جنگ سیاسی خود، اهداف راهبردی متعددی را دنبال می‌کند. مهم‌ترین آن حفظ حکومت حزب کمونیست چین است. هدف دیگرش گسترش نفوذ چین و تضعیف ایالات متحده به عنوان بخشی از رقابت بر سر موازنه قدرت است. این اهداف با استراتژی ملی چین برای دستیابی به "بهروزی درخشان ملت چین در تمام زمینه‌ها" سازگار است.

چین همچنین جنگ سیاسی – به جای جنگ نظامی – را با این هدف انجام می‌دهد که از جنگ متعارف و تحریک دیگر کشورها پرهیز کند. با توجه به این فعالیت‌ها، ایالات متحده و شرکایش در شناسایی و مقابله با جنگ نرم چین کُند عمل کرده اند. این رویکرد باید تغییر کند. در ادامه این مسیر، چندین بخش محوری برای طراحی یک استراتژی مؤثر در رقابت با چین وجود دارد. یکی از آنها  پایه گذاری واکنش های ایالات متحده بر اصول دموکراتیک است که در مبارزه با رژیم‌های استبدادی اهمیت دارد. دوم بهبود تدابیر دفاعی است از جمله:

افزایش منابع ضداطلاعاتی فدرال: منابع اطلاعاتی اف بی آی، وزارت دادگستری و وزارت امنیت داخلی  (DHS) را برای انجام عملیات ضداطلاعاتی علیه نهادهای چینی تقویت کنید. به عنوان مثال، برای FBI باید منابع اضافی اختصاص داد تا شمار بیشتری از مأموران اطلاعاتی و تحلیل‌گران اطلاعاتی، از جمله کارکنان مسلط به زبان چینی را استخدام کند.

گسترش فعالیت‌های ضداطلاعاتی دولتی و محلی: نیاز فزاینده ای به تکمیل تلاش‌های فدرال آمریکا از طریق گسترش تلاش‌های دولتی و محلی وجود دارد. به عنوان مثال، نیوجرسی تحت نظارت دفتر وزارت امنیت و آمادگی داخلی در این ایالت تلاش‌های ضداطلاعاتی خود را افزایش داده است. این تلاش‌ها باید در ایالت‌های مختلف آمریکا گسترش یابند.

تقویت قانون الزام ثبت ماموران خارجی (FARA) و تلاش‌های مرتبط با آن: نیاز مستمری برای تقویت بیشتر FARA و تلاش‌های دیگر، از جمله قانون افشای تعارض منافع و افشای اطلاعات بخش 117 وزارت آموزش، برای مقابله با نفوذ خارجی چین و دیگر کشورها وجود دارد. مصادیق این کار می‌تواند شامل اعطای اختیار تقاضای تحقیقاتی مدنی به وزارت دادگستری، افزایش جریمه‌ها برای عدم رعایت الزامات ثبت و لغو یا اصلاح معافیت‌های FARA باشد.

سومین بخش مهم نیز، انجام یک کارزار تهاجمی مؤثر است. سیاست‌گذاران آمریکایی تاکنون بیشتر در پی تدابیر دفاعی برای حفاظت از ایالات متحده در برابر فعالیت‌های چینی بوده‌اند. اما تدابیر تهاجمی ایالات متحده و شرکایش نیز ضروری هستند. به عنوان مثال: تضعیف دیوارِ آتش بزرگ Great Firewall اینترنتی چین: ایالات متحده به افزایش منابع و حمایت از برنامه‌هایی نیاز دارد که برای افراد و سازمان‌های داخل و خارج از چین کمک فناورانه و سایر کمک‌ها را فراهم می‌کنند تا از دیوار آتش بزرگ اینترنتی عبور کنند. این برنامه‌ها باید شامل نهادهای دولتی ایالات متحده – مانند وزارت امور خارجه، وزارت دفاع و جامعه اطلاعاتی – و همچنین سازمان‌های غیردولتی (NGO) و بخش خصوصی باشند.

ایجاد یک بلوک چندجانبه برای مقابله با تحمیل اقتصادی چین: مبارزه و جلوگیری با تحمیل اقتصادی چین نیازمند تلاش گروهی ایالات متحده، استرالیا، کره جنوبی، ژاپن، هند و سایر کشورها – از جمله کشورهای اروپایی – خواهد بود. کشورهای شرکت‌کننده باید آماده باشند تا در پاسخ به تهدیدها یا اقدامات چین که با قوانین سازمان تجارت جهانی مطابقت ندارند اما به منظور دستیابی به اهداف سیاسی نامربوط چین انجام می‌شوند، تحریم‌هایی را علیه چین اجرا کنند. علاوه بر این، کشورهای شرکت‌کننده می‌توانند صندوق جبران خسارت مشترک ایجاد کنند و بازارهای صادرات یا واردات جایگزینی را فراهم کنند که به تغییر مسیر تجارت در واکنش به تحریم‌های چین اقدام کنند.

■ افزایش رقابت‌پذیری بخش خصوصی در فناوری‌های نوظهور: یک شراکت عمومی – خصوصی توسعه داده شود تا به طور مؤثر‌تری با چین در زمینه فناوری‌های نوظهور در مناطقی مانند جنوب جهانی رقابت کند. چین استراتژی فشرده‌ای را برای گسترش فناوری چینی از طریق جاده ابریشم دیجیتال اجرا کرده است. ایالات متحده و دولت‌های شریکش باید به توسعه یک رویکرد هماهنگ برای حمایت از شرکت‌های ایالات متحده و شرکا که در همین مناطق به رقابت می‌پردازند، مانند گوگل، آمازون، اپل و مایکروسافت، اقدام کنند.

تعمیق روابط با شرکا در تمام این زمینه‌ها بسیار حیاتی است. به عنوان مثال، استرالیا خرید تجهیزات ارتباطی 5G از شرکت هوآوی برای شبکه ملی خود را متوقف کرد و انتقادات بی‌پایانی از سوءاستفاده‌های حقوق بشری و شیوه‌های ضد دموکراتیک چین انجام داد. اما تهدید چین علیه شرکای ایالات متحده احتمالاً پایدار خواهد بود. 

در آغاز دوران جنگ سرد، کنان دیپلمات مشهور آمریکایی، دستور کاری را درباره جنگ سیاسی برای اداره برنامه‌ریزی سیاستی وزارت امور خارجه آمریکا نوشت که هنوز هم در رقابت امروز با چین اهمیت دارد. او تاکید کرد که قسمت قابل توجهی از رقابت قدرت‌های بزرگ، شامل فعالیت‌های زیر آستانه‌ای جنگ کلاسیک و هسته‌ای است. امروزه، چین به طور گسترده ای در بسیاری از این فعالیت‌ها درگیر است. همانطور که این گزارش نشان می‌دهد، چین نیز ضعف‌ها و آسیب‌پذیری‌های قابل توجهی دارد که می‌توان از آنها بهره‌برداری کرد. همراه با شرکای خود، ایالات متحده اکنون باید یک رویکرد جامع برای رقابت در این زمینه توسعه دهد که با اصول و ارزش‌های دموکراتیکش هم سازگار باشد. فرصت به سرعت از دست می رود.

منبع: سی اس آی اس (مرکز واکاوی های راهبردی و بین المللی) / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11