روابط آمریکا- افغانستان در زمان حکومت طالبان

نویسنده: عبدالباسط خان

دیپلماسی ایرانی: دو سال از زمان سیطره جنگجویان گروه طالبان بر کاخ ریاست جمهوری افغانستان پس از خروج توافق شده‌ی آمریکا از این کشور گذشت ولی آمریکا هنوز حکومت طالبان را به رسمیت نشناخته هرچند پیشرفت هایی در برخی عرصه ها به دست آمده است. روابط دوطرف به خصوص با توجه به محدودیت های سیاسی و حقوق بشری اعمال شده از سوی طالبان در  افغانستان، بهبود نیافته است. 

این نگرانی که افغانستان تحت حکومت طالبان به کانون سازمان های تروریستی جهانی تبدیل شود، تحقق پیدا نکرد ولی آمریکا همچنان نگران حضور القاعده و داعش در افغانستان است. به همین علت روابط آمریکا با طالبان به حل بحران اقتصادی و جلوگیری از وقوع جنگ داخلی در افغانستان محدود می شود. در همین راستا توماس وست، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا ماه گذشته در قطر با امیرخان متقی وزیر امور خارجه حکومت طالبان دیدار کرد که تحولی مهم به شمار می رود و نشان می دهد واشنگتن به رغم به رسمیت نشناختن حکومت طالبان، در حال پذیرفت آن به عنوان نماینده رسمی افغانستان است. این دیدار حاوی این پیام روشن از سوی واشنگتن است که از هیچ گونه تلاش برای سرنگونی حکومت جدید در کابل حمایت نخواهد کرد و هیچ خطری از سوی واشنگتن، متوجه کابل نیست. 

می توان پیش بینی کرد آمریکا و طالبان همکاری در زمینه هایی مثل مبارزه با مواد مخدر و تروریسم را تقویت خواهند کرد و به معضل آوارگان و کمک های بشردوستانه خواهند پرداخت به خصوص که اخیرا واشنگتن به پیشرفت محدود طالبان در عمل به تعهدات خود در زمینه مقابله با تروریسم اشاره کرد. بنابراین قابل انتظار است که شاهد همکاری فزاینده آمریکا و طالبان علیه گروه «داعش خراسان» باشیم. 

سیاست حکومت طالبان در مقابله با تروریسم، یکسان نیست به طوری که در برابر گروه داعش به سرکوب کامل روی آورده است ولی در برابر القاعده، حضور آن را در افغانستان و همکاری با آن را تکذیب می کند. همچنین گروه هایی مثل «طالبان پاکستان» از حمایت علنی طالبان افغانستان برخوردارند. این دوگانگی، پرسش هایی را برای مقامات آمریکایی در زمینه مبارزه با تروریسم بر اساس توافقنامه دوحه ایجاد کرده است. طالبان بیم آن دارد که اگر کاملا از جامعه بین المللی در برابر تروریسم حمایت کند، نه تنها مشروعیت ایدئولوژیک خود را از دست می دهد بلکه دچار شکاف داخلی خواهد شد. 

فقدان اعتماد بین جامعه بین المللی و حکومت طالبان بر اقتصاد افغانستان تاثیر گذاشته است. به رغم بحران انسانی فزاینده و ضعف اقتصادی افغانستان، آمریکا حاضر به آزاد کردن هفت میلیارد دلار از دارایی های افغانستان نیست. همچنین  آمریکا و طالبان اولویت های متفاوتی دارند به طوری که اولویت طالبان، به رسمیت شناخته شدن در سطح بین المللی و برداشته شدن تحریم ها علیه سران طالبان و اقتصاد افغانستان است در حالی که واشنگتن بر آزادی ها و حقوق بشر و احترام به حقوق زنان و اقلیت ها تاکید دارد. این تفاوت اولویت ها، شانس بهبود روابط دوطرف در آینده نزدیک را کاهش داده است.

منبع: ایندیپندنت عربی / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11