ماجرای ریچموند ویجر

مهدی بازرگان، روزنامه نگار

دیپلماسی ایرانی: پس از آنکه نیروی دریایی آمریکا روز چهارشنبه ادعا کرده بود با مداخله خود توانسته مانع از توقف دو نفت‌کش توسط ایران شود، از توقیف یک نفت‌کش خبر داد. روز پنجشنبه سخنگوی نیروی دریایی آمریکا مدعی شد یک کشتی تجاری توسط سپاه پاسداران ایران در آب‌های بین‌المللی خلیج فارس توقیف شده است. نیروی دریایی آمریکا با اعلام این خبر، بدون اعلام نام کشتی توقیف‌شده، اذعان کرد این کشتی احتمالا در فعالیت‌های قاچاق دست داشته است.

تیم هاوکینز، سخنگوی ناوگان پنجم آمریکا، تأکید کرد که «نیروی دریایی ایالات متحده عناصر و ادوات خود را برای نظارت دقیق بر وضعیت مستقر کرده است». او در ادامه گفته بود‌ «ارزیابی نهایی فرماندهی مرکزی نیروی دریایی آمریکا این بود که شرایط این رویداد مستلزم پاسخ بیشتر نیست». البته نیروی دریایی آمریکا یک روز قبل‌تر (چهارشنبه) اعلام کرده بود که برای ممانعت از توقیف دو نفت‌کش توسط ایران در خلیج عمان، مداخله کرده است. هاوکینز تأکید کرد: «نیروهای آمریکایی هوشیار و آماده حفاظت از حقوق ناوبری و حمل‌ونقل قانونی دریایی در آب‌های حساس خاورمیانه هستند».

در واکنش به این ادعاها، روز پنجشنبه سازمان بنادر و دریانوردی بر اساس داده‌های مرکز جست‌وجو و نجات دریایی استان هرمزگان عنوان کرد که «در دو روز گذشته یک فروند تانکر به نام ریچموند ویجر با پرچم باهاما با یک فروند شناور ایرانی با هفت نفر خدمه برخورد کرد. بر اثر این سانحه، شناور ایرانی از پاشنه دچار آب‌گرفتگی شد و پنج نفر از خدمه آن شناور دچار مصدومیت شدید شدند‌». گفته‌ها حکایت از آن دارد که نفت‌کش ریچموند ویجر پس از این تصادم، بدون توجه به قوانین و مقررات بین‌المللی دریایی و سانحه، به راه خود ادامه داد. بر مبنای این گزارش، مالک شناور ایرانی در ساعات اولیه تصادم با مراجعه به مراجع قضائی هرمزگان توقیف فوری نفت‌کش متخلف را درخواست کرد. پس از صدور حکم قضائی، توقیف نفت‌کش متخلف به نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان ضابط قضائی در دستور کار قرار گرفت.

صبح روز چهارشنبه نفت‌کش متخلف شناسایی شد ولی بی‌توجه به هشدارها و اخطارهای ناو‌نیروی دریایی ارتش و با تغییر مسیر خود، وارد آب‌های سرزمینی کشور عمان شد. طبق این اعلام، مراتب از طریق مرکز امنیت بین‌المللی دریانوردی چابهار به کشور دوست و مسلمان سلطنت عمان اعلام شد. پیگیری برای توقیف این نفت‌کش ادامه دارد و پرونده این نقض حقوق و قوانین بین‌المللی همچنان باز است. البته دیروز جمعه هم نیروی دریایی سپاه یک شناور حامل یک میلیون لیتر سوخت قاچاق را در خلیج فارس توقیف کرد. شناور مذکور حامل حدود ۹۰۰ تن سوخت قاچاق با ۱۲ خدمه توسط شناورهای گشت دریایی نیروی دریایی سپاه در خلیج فارس با حکم قضائی توقیف شد. تا این لحظه هنوز جزئیاتی از توقیف این شناور منتشر نشده است.

البته برخی از رسانه‌های داخلی در واکنش به ادعاهای روز چهارشنبه ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا، به نقل از «یک منبع آگاه دفاعی» نوشته بودند که «اخبار نیروی دریایی آمریکا مبنی بر تلاش ایران جهت توقیف دو نفت‌کش» از طرف ایران تکذیب می‌شود. با‌این‌حال روز پنجشنبه همین رسانه‌ها خبر دادند که نیروی دریایی ارتش به دنبال توقیف نفت‌کش ریچموند بوده است.

به موازات انتشار این اخبار، سردار رمضان شریف، سخنگوی سپاه، در آیین تکریم و معارفه معاونان هماهنگ‌کننده و روابط‌عمومی و تبلیغات نمایندگی ولی‌فقیه در نیروی دریایی سپاه از این نیرو دریایی ستایش کرد و یادآور شد که «نیروی دریایی سپاه در جهت تأمین امنیت پایدار در آب‌های نیلگون خلیج همیشه فارس و تنگه هرمز و دفع هرگونه تهدید و ایجاد مزاحمت در مسیر تردد شناورها فعالیت می‌کند».

همچنین سردار علیرضا تنگسیری، فرمانده نیروی دریایی سپاه نیز در همین مراسم در سخنانی به توقیف سه سال پیش یک نفت‌کش بریتانیایی پرداخته و گفت: «هنگام تلاش برای توقیف آن، نیروی دریایی آمریکا به دنبال محافظت از نفت‌کش بریتانیایی بود اما در نهایت عقب نشست». فرمانده نیروی دریایی سپاه عنوان کرد: «ناو آمریکایی قصد ورود به آب‌های ما را داشت، به آنها اعلام کردیم اگر یک وجب به سمت ما بیایید سیبل موشک‌های ما خواهید شد و پس از این هشدار ناو آمریکایی به‌سرعت عقب‌نشینی کرد»./شرق