امارات سعد حریری را به صحنه بر می گرداند؟

دیپلماسی ایرانی: به نظر می‌رسد «سعد الحریری»، نخست وزیر پیشین لبنان پس از سلسلسه شکست‌های مالی و سیاسی متعدد در سال‌های اخیر، اکنون پس از گذشت بیش از یک سال از تعلیق فعالیت‌ سیاسی، امارات متحده عربی را برای اقامت برگزیده است.

سعد الحریری نیز پیش از آنکه روابطش با عربستان سعودی به علت عدم قاطعیت در برابر حزب الله رو به وخامت برود، مانند پدرش، مورد حمایت این کشور بود.

در برهه اخیر هم بحث‌هایی در رابطه با سرمایه گذاری های الحریری در امارات با حمایت این کشور مطرح شد اما برخی از اطلاعات فاش شده نشان می‌دهد که وی به زودی در این کشور مستقر نیز خواهد شد. اما آیا این موضوع پایان زندگی سیاسی وی است یا امارات قصد دارد دوباره او را به صحنه برگرداند؟

زندگی جدید در امارات

با گذشت یک سال از اعلام کناره گیری از فعالیت‌های سیاسی، هم اکنون بحث و جدل در رابطه با بازگشت الحریری به عرصه قدرت به ویژه بعد از دیدار مهمی که در نیمه فوریه 2023 از کشورش داشت مطرح شده است.

شاید بتوان گفت که این سفر مجددا بحث بازگشت سعدالحریری را که در ژانویه 2022 از قدرت کناره گیری کرده بود مطرح کند.

عبدالخالق عبدالله یکی از اساتید دانشگاهی امارات در توییتی اظهار کرد: «الحریری به همراه خانواده اش زندگی مطلوبی را در امارات، سرزمین همه عرب‌ها، به دور از حزب الله لبنان خواهد داشت».

این توییت پیش از اینکه مشخص شود الحریری خودش ترجیح داده در امارات زندگی کند یا نه تا حدی برخی ابهامات را باعث شد و عبدالله توضیح نداد که آیا این صحبت‌ها اطلاعاتی دقیق است یا صرفا یک پیشنهاد از سوی شخصی است که تا حد زیادی به محمد بن زاید آل نهیان نزدیک است.

دو ماه پیش از کناره گیری الحریری از سیاست، بنیاد کارنگی مرتبط با مطالعات خاورمیانه در نوامبر 2021 گزارش داده بود که امارات از الحریری خواسته از سیاست لبنان کناره گیری کند و به جای آن به بهبود وضعیت مالی خودش بپردازد.

او هم این گام را با باور به اینکه در سایه نفوذ ایران و کارشکنی‌های بین المللی و دودستگی ملی هیچ گونه فرصتی برای لبنان نخواهد بود اتخاذ کرد و در اطلاعیه ای کناره گیری خود را از سیاست اعلام کرد.

سرمایه گذاری در امارات

پیش از سفر الحریری به لبنان در نیمه فوریه کنونی، یکی از سایت های فرانسوی در ژانویه گذشته گفته بود: الحریری مورد حمایت مالی طحنون بن زاید، مشاور امنیت ملی امارات متحده عربی، است.

سایت اطلاعاتی انتلجنس آنلاین گزارش داده بود: الحریری ارتباط نزدیکی با مدیریت جدید شرکت «نرو اینوستمنت» دارد. طبق توضیحات، این شرکت در پایان سال 2022 به عنوان یکی از زیرشاخه های شرکت سرمایه گذاری شیمیرا تاسیس شده است که مجموعه «رویال گروپ» به ریاست طحنون بن زاید بر آن تسلط دارد.

هیچ کدام از شرایط فراهم نیست

«محمود علوش»، نویسنده و تحلیلگر سیاسی، معتقد است شرایطی که الحریری را به تعلیق فعالیت سیاسی وادار کرد کاملا درهم تنیده است و شامل فروپاشی سازش منتهی به ریاست جمهوری «میشل عون» و وخامت روابط الحریری با عربستان سعودی به عنوان نتیجه این سازش می‌شود.

علوش تاکید کرد: شرایط حال حاضر برای بازگشت الحریری به عرصه سیاسی فراهم نیست اما سفر او به لبنان در نیمه ماه جاری برای گرامی‌داشت سالگرد ترور پدرش چنین القا می‌کند که وی قصد دارد در صورت فراهم شدن شرایط به لبنان بازگردد.

وی معتقد است: بازگشت الحریری به لبنان در گرو تفاهمی جدید است که به ایجاد مجدد قدرت منجر شود و بتواند حمایت‌های منطقه ای به ویژه عربستان را به سمت خود جلب کند.

وی با اشاره به اینکه خروج الحریری از عرصه سیاسی بروز یک معضل داخلی و منطقه ای را باعث شده، و امکان تحقق ثبات داخلی بدون بازگشت وی به عرصه سیاسی کشور با نظر به وجهه او در میان اهل تسنن و منطقه وجود نخواهد داشت خاطرنشان کرد: «هیچ شخص سنی مذهبی مانند الحریری نمی‌تواند نقش رهبری و هدایت طایفه ای را ایفا کند».

همچنین از دیدگاه علوش در صورتی که امارات به ترمیم روابط الحریری با عربستان سعودی موفق شود می‌توانیم وضعیت سیاسی جدیدی را در لبنان با صرف نظر از وضع کنونی شاهد باشیم.

تیرگی روابط با عربستان

پس از سال‌ها تکیه به حمایت‌های مالی عربستان در طول دوران نخست وزیری، روابط الحریری که تابعیت سعودی دارد با این کشور از سال 2017 به تیرگی گرایید و وی متهم به خودداری از مقابله با حزب الله شد.

این وخامت در روابط الحریری و عربستان سعودی نقطه عطفی در مسیر سیاسی وی به شمار می‌رفت که در تاریخ 4 نوامبر 2017 از منصب خود استعفا داد. وی در پی این استعفا اعلام کرد که قصد دارد با ایجاد یک شوک مردم را نسبت به نقش منفی حزب الله در لبنان به دلیل دخالت در درگیری های منطقه ای با پشتیبانی ایران آگاه کند و این تصمیم باعث شوکه شدن لبنانی‌ها شد.

الحریری پس از استعفا چند روز در عربستان ماند و گمانه زنی هایی مبنی بر گروگانگیری وی مطرح شد. اما بنابر گفته های رسانه های غربی با دخالت امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه و مسئولان عربستان سعودی به لبنان بازگشت و طبق اظهارات خبرگزاری فرانسه استعفای خود را پس گرفت.

روزنامه عربستانی “عکاظ” هم ماه مه سال گذشته مطلبی منتشر کرد که در آن به الحریری حمله و او را متهم به شیعه‌گرایی سیاسی و کوتاهی در حق منافع اهل سنت لبنان و در عین حال زیر سوال بردن ریاض کرد. نویسنده این مطلب، محمد ساعد، بیان داشت: «الحریری ظاهر مذهبی به خود گرفته و به سمت ایران گرایش دارد و دیگر آن جوانی نیست که عربستان پس از ترور پدرش رفیق الحریری در 17 سال پیش همراهش بود.»

منبع: الخلیج آنلاین/تحریریه دیپلماسی ایرانی/11