بعد از حمله به سفارت آذربایجان

تنش میان تهران و باکو رو به صعود است

۲۸ بهمن ۱۴۰۱ | ۱۲:۰۰ کد : ۲۰۱۷۷۲۷ اخبار اصلی آسیا و آفریقا
اردوان امیراصلانی در یادداشتی می نویسد: هیچ‌کدام از طرفین مایل به پذیرش مسئولیت تشدید تنش‌های دیپلماتیک که در شرایط آشفته منطقه می‌تواند به بی‌ثباتی و جنگ منجر بشود نیستند، الهام علی‌اف نیز به نوبه خود از متهم‌کردن علنی ایران خودداری کرده است. اما آذربایجان با ایجاد ابهام، نقش خطرناک آتش‌افروزی را بازی می‌کند که در‌ نهایت دیگر قادر به مهار آتش نیست.
تنش میان تهران و باکو رو به صعود است

نویسنده: اردوان امیراصلانی، نویسنده و کارشناس روابط بین الملل و ژئوپلیتیک خاورمیانه 

دیپلماسی ایرانی: صبح روز هفتم دی‌ماه سفارت جمهوری آذربایجان در تهران مورد حمله مسلحانه قرار گرفت که حاصل آن یک کشته و دو زخمی بود. انگیزه مهاجم همچنان نامشخص است و دقیقا همین بلاتکلیفی سبب شعله‌ورشدن مجدد تنش‌ها بین ایران و آذربایجان شده است. تهران ضمن رد هرگونه مسئولیت در این حمله آن را نتیجه اختلافات خانوادگی می‌داند. با این حال، این استدلال مورد قبول مقامات آذری نیست و آنها این رویداد را یک حمله تروریستی می‌دانند که دولت ایران با وجود هشدارهای متعدد آن را پیش‌بینی نمی‌کرد.

از چند ماه پیش، ضدایرانی‌ترین رسانه‌های آذری علنا با پیش‌‌بینی حمله قریب‌الوقوع به آذربایجان به این تنش دامن زده بودند. این حمله بیش از هر چیز بخشی از یک‌سری اتهامات متقابل طولانی‌مدت بین دو کشور است که با دستگیری 19 نفر مظنون به سازماندهی حملات در آذربایجان توسط سرویس‌های امنیتی آذربایجان آغاز شد.

از سوی دیگر عنصر اصلی هدایت‌کننده حمله به شاهچراغ نیز یک تبعه آذربایجان معرفی شده است. دو سال است که روابط دیپلماتیک بین دو کشور بسیار سخت و پرتنش بوده و اختلاف بر سر وضعیت ارمنستان نیز سبب تشدید تنش‌ها شده است.

جنگ 40 روزه بین آذربایجان و ارمنستان در پاییز 2020 اولین رویدادی بود که به دلیل حمایت سنتی و دیرینه ایران از ارمنستان و مردم قره‌باغ کوهستانی و خانات‌هایی که زمانی بخشی از ایران بودند، بین باکو و تهران شکاف ایجاد کرد. از آن زمان، تسخیر کامل منطقه محاصره‌شده توسط آذربایجان برخلاف توافق‌نامه آتش‌بس نوامبر 2020، تنش‌ها را بین دو کشور تشدید کرده است. طبیعتا حمله 13 و 14 سپتامبر 2022 به ارمنستان و تمایل باکو برای تحمیل مسیر کریدور زنگزور به ارمنستان و ایران و در نهایت محاصره قره‌باغ کوهستانی که از دسامبر گذشته تاکنون ادامه دارد، کمکی به برقراری آرامش نکرده است. اساسا دو کشور یکدیگر را به سیاستی متهم می‌کنند که تمامیت ارضی آنها را تهدید می‌کند.

حمله به سفارت آذربایجان برای این کشور به معنای سیاست ضدآذری است. اما به گفته تهران، این لفاظی‌ها مانند مانورهای نظامی باکو در قفقاز بخشی از راهبرد جهانی ضدایرانی آذربایجان است که تهران آن را تهدیدی جدی برای حاکمیت ارضی ایران و راه‌های ارتباطی کشور به قفقاز و آسیای مرکزی می‌داند. به نظر می‌رسد وقایع اخیر نیز این تحلیل را تأیید می‌کنند.

آذربایجان از ستیزه‌جویی فعال آرمان پان‌ترکیستی توسعه‌یافته توسط ترکیه پیروی می‌کند. مشارکت فزاینده ایران در کنار ارمنستان از پاییز گذشته، جرقه یک کارزار خشونت‌آمیز ضدایرانی را در رسانه‌های حامی دولت آذربایجان زده است که مرتبا در حال فریاد جدایی‌خواهی برای ایجاد «آذربایجان بزرگ» هستند. همین ایده گسست سرزمینی و جمعیتی به‌ویژه همراه با ناآرامی‌های اجتماعی اخیر، سبب افزایش نگرانی‌ها شده است.

مسیر کریدور زنگزور همچنان موضوع اصلی مناقشه و نگرانی‌هاست. این مسیر زمینی که توسط آذربایجان در امتداد مرز مشترک ایران و ارمنستان گسترده شده، آن را به منطقه نخجوان متصل می‌کند و باعث قطع ارتباط تجاری و احتمالا نظامی بین ارمنستان و ایران می‌شود. ایران علاوه بر دفاع از ارتباط خود با ارمنستان و سایر نقاط قفقاز، از ایجاد این مسیر برای ورود ترکیه به آسیای مرکزی و در نتیجه محاصره پان‌ترکیستی مضر برای امنیت ملی و حاکمیت ارضی خشنود نیست.

اما علاوه بر افزایش حملات به ارمنستان، نزدیکی فزاینده بین آذربایجان و اسرائیل نیز سبب افزایش نگرانی‌هاست، زیرا امکان حضور اسرائیل در مرزهای شمال غربی ایران و دسترسی آسان ارتش اسرائیل برای نفوذ به کشور را فراهم می‌کند. حمله پهپادی اخیر به انبار مهمات در اصفهان به سرعت از سوی مقامات ایرانی یک عملیات خرابکارانه اسرائیلیک تلقی شد. به نظر می‌رسد سرعت عمل اسرائیل در حمایت از باکو و اعلام سازماندهی نشست قریب‌الوقوع با مشاور دیپلماتیک الهام علی‌اف، مؤید ارتباط علت و معلولی این وقایع است.                  ‌

در ماه نوامبر گذشته رزمایش‌ نظامی موسوم به «ایران مقتدر» در امتداد رودخانه ارس، مرز طبیعی آذربایجان و ایران، با هدف یادآوری هزینه‌های احتمالی تحریک و درگیری نظامی علیه همسایه قدرتمند آذربایجان برگزار شد. رویداد تأسف‌بار هفتم دی نیز بخش جدیدی از حوادث بین دو کشور است. در‌ واقع هیچ‌کدام از طرفین مایل به پذیرش مسئولیت تشدید تنش‌های دیپلماتیک که در شرایط آشفته منطقه می‌تواند به بی‌ثباتی و جنگ منجر بشود نیستند، الهام علی‌اف نیز به نوبه خود از متهم‌کردن علنی ایران خودداری کرده است. اما آذربایجان با ایجاد ابهام، نقش خطرناک آتش‌افروزی را بازی می‌کند که در‌ نهایت دیگر قادر به مهار آتش نیست./شرق

کلید واژه ها: ایران و آذربایجان ایران و ارمنستان ایران و ارمنستان و آذربایجان جمهوری آذربایجان آذربایجان آذربایجان و ارمنستان آذربایجان و ترکیه ایران و آذربایجان و ترکیه الهام علیف


( ۹۲۰ )

نظر شما :

امیر ۲۸ بهمن ۱۴۰۱ | ۱۶:۵۸
یک زمانی صدام حسین هم همین راه را پیش رفت و معدوم شد حالا متاسفانه الهام علی‌اف این اشتباه را مرتکب می شود که متاسفانه جز جنگ و خونریزی مسلمان و برادرکشی هیچی عاید کشورها نخواهد شد
پیام ۲۸ بهمن ۱۴۰۱ | ۱۷:۰۹
به نظرمن این جنگ لازم واجتناب ناپذیره به هرقیمتی که میخات باشه...باارزوی پیروزی ایران
صادق پور حسین معلم باز نشسته تبریزی ۲۸ بهمن ۱۴۰۱ | ۱۷:۳۲
متاسفانه عکس العمل مسئولین ما در قبال همسایگان مخصوصا عراق و آذربایجان منفعلانه است و آنها را در رجز خوانی و نسبت به ایران جری تر کرده است.اظهارات نخست وزیر عراق و متاسفانه حشدالشعبی به نام جعلی خلیج عربی و خواندن سوره فتح توسط قاری علی اف صهیونیست در پل خدا آفرین.وانفعال مسئولین.
تورک شیراز ۲۸ بهمن ۱۴۰۱ | ۱۷:۵۹
اگر زلزله ترکیه پیش نیامده بود اوضاع برای ایران خطرناک میشد و اضلاع هجوم به ایران از سوی طالبان افغانستان و پاکستان و در جنوب حمله هم زمان اعراب در شمال حمله قفقاز و غرب حمله منافقین و ... ایران را به سمتی بی بازگشت هدایت میکرد... سیاست ایران به دلیل عدم چشم انداز و هیجانی بودن بسیار به جامعه آسیب میرساند تا جایی که ممکن است از درون متلاشی شود و ...
هخامنش ۲۸ بهمن ۱۴۰۱ | ۱۸:۰۱
جناب موحدیان یک تحلیلگر خوب و توانمند پدیده ها با توجه به واقعیت های موجود تحلیل می کند. کار تحلیگر تحلیل است نه توهین. توهین کار افراد کم سواد و جوگیر است. کشورمان اشتراکات بسیار زیادی با جهان تورک دارد اگر این مورد را در تحلیل خود لحاظ می کردید شاید اختلاف بین دو برادر را سوتفاهمی بیش ارزیابی نمی کردید.بااحترام مجدد
محمد ۲۸ بهمن ۱۴۰۱ | ۱۹:۰۵
بلاخره یک‌روز یک‌جایی باید جمهوری آذربایجان یک گوش مالی درست و حسابی بدیم تا حسابی ادب بشه و سرجاش بشینه تا زمانی که اینکار نکنیم همچنان جمهوری آذربایجان میخواد به ما زور و بازو نشون بده
ابوطالبی ۲۸ بهمن ۱۴۰۱ | ۲۰:۰۳
علی اف به ابزاری چون ایران اینترنشنال منافقین گروهکهای دست نشانده اسرائیل وامریکا تبدیل شده وکارش سنگ اندازی درمسیرایران شده ولی ایران همچنان به اهداف ازقبل تعیین شده خواهدرسیدوعلی اف مروری برجنگ عراق علیه ایران داشته وازاینگونه رفتارجداخوداری نموده که سرنوشتی چون صدام انتظاراورامیکشد
محمد ۲۸ بهمن ۱۴۰۱ | ۲۰:۳۰
یاشاسین آذربایجان
لعنت به انگلیس ۲۸ بهمن ۱۴۰۱ | ۲۱:۱۵
آقای کارشناس تورک ستیزی را بس کنید..علنا حامی برادران ضد مسلمان ارمنی هستید دیگر از اعمال شونیست ی وپان تان دست بردارید..موجب رنجاندن میلیونها تورک ایران نشوید وبر چسب پان نزنید
سهراب ۲۸ بهمن ۱۴۰۱ | ۲۱:۳۱
دنبال چی میگردین مناطقی که از ایران بابت عهدنامه ننگین ترکمنچای جدا شده تار یخش بسر اومده باید برگردند به ایران بزرگ تمام
سید صفر احمدی زاده تبریز ۲۸ بهمن ۱۴۰۱ | ۲۲:۱۳
کشور آذربایجان و ارمنستان هر دو فرزندان ایران هستن و باید به آغوش مادر باز گردن و غیر این هیچ راه حلی وجود ندارد آذر بایجان نباید نقش فرزند ناخلف را بازی کند که در این صورت نیاز به تنبیه مادرانه وپدرانه دارد که ایران به عنوان پدر و مادر این مجوز را دارد که این کار را انجام بدهند
مجید _ همدانy ۲۸ بهمن ۱۴۰۱ | ۲۲:۲۶
جنگ بین دو کشور مهمترین خواسته ی اسرائیل است ج،ا،باید ترتیبی دهد تا جنگ در خاک آذربایجان با دولت باکو باشد / نه اینکه ایران مستقیما وارد جنگ شود .
تک تیر انداز ۲۸ بهمن ۱۴۰۱ | ۲۲:۵۶
الهام مواظب رفتارت باش
انکیدو ۲۸ بهمن ۱۴۰۱ | ۲۳:۱۳
شیعیان به جان هم افتاده اند یا حسین غریب
ایرانی ۲۸ بهمن ۱۴۰۱ | ۲۳:۴۷
اول از هر چیزی به تحلیلگرتون بگید یک مقدار تاریخ وقایع رو دقت کنه و بهش اهمیت بده .گاهی اوقات ممکنه اشتباه در تاریخ یک رویداد خیلی مهم باشه ... 7 بهمن درسته نه 7 دی !!! واقعا متاسفم
مهدی ۲۹ بهمن ۱۴۰۱ | ۰۰:۱۲
همه نقشه های صهیونیست ها بعد
مهدی ۲۹ بهمن ۱۴۰۱ | ۰۰:۱۶
همه نقشه های صهیونیست ها بعد از زلزله ترکیه و سوریه برای ناآرام کردن شمال غرب ایران ناکام موند اما نمیدونم چرا الان باکو فهمیده کدوم زمینو انتخاب کنه ،اما یسری بزور میخوان تحریکش کنن به جنگ با ایران ،اما ایران دم به تله نمیده، حالا زورتونو بزنید.
محمد ۲۹ بهمن ۱۴۰۱ | ۰۰:۲۲
بشنو از نی چون حکایت میکند....واز خرابیها ومرگ ومیرهای بسیار هم شکایت میکند.جناب آقای علیف ازت خواهش میکنم تاریخ ایران وعراق ومسائلی که باعث جنگ تحمیلی صدام به ایران شد را بخوان ویک نقشه بسیار واضح هم جلوی رویت بگذار که ضمن خواندن تاریخ روزانه آن جنگ خانمان سوز به نقشه هم نگاه کنی آقای علیف براساس خواست خدا کشوری آباد بهت داده ونعمتهای زیادی که بهش اضافه کرده ،جناب علیف کشورما کشوری تازه انقلاب کرده وارتشی بهم ریخته ۸ سال درمقابل تمام دنیا بجز دکسه کشور کوچک ایستاد ویک سانتیمتر ازخاکش را به تمام دنیا نداد بعنوان یک مسلمان شیعه که تو بدت ازش میاد بازهم ازت میخواهم خودتو شرمنده مردمت نکن .ببین طول مرز کشورما با عراق ۱۰۰۰کیلومتر بود درحالیکه مرزکشورشما با ما چندده کیلومتر هم نمیشه کشورما از پیرمرد ۸۰ ساله تا جوان ۲۰ ساله دلشون جنگ نمیخواد اما اگر خدای نکرده.........بازهم ازت میخوام تاریخ جنگ ۸ساله واتفاقاتشو بخوان اما خواهش میکنم یهودی پیشت نباشه موقع خواندن تا درست بتونی درک کنی.
م ۲۹ بهمن ۱۴۰۱ | ۰۰:۴۰
ایران با داشتن میلیونها آذربایجانی چرا باید تنش داشته باشه. باید دوستی و همکاری با آذربایجان داشته باشه.
و ۲۹ بهمن ۱۴۰۱ | ۰۰:۵۲
جای تعجب است ایران با داشتن میلیونها آذربایجانی چرا باید با جمهوری آذربایجان تنش داشته باشد.
حسن حیدری ۲۹ بهمن ۱۴۰۱ | ۰۱:۲۰
ایران بایدحال آذربایجان بگیر ه
ایرانیم ۲۹ بهمن ۱۴۰۱ | ۰۸:۵۷
سطح روابط سیاسی را تا سطح کاردار برسانید و سپس قطع کامل روابط و اما گی‌کامل نیروهای مرزبانی و ارتش
ایرانی ۲۹ بهمن ۱۴۰۱ | ۱۰:۱۹
طرفداری ایران از ارمنستان متجاوز اشغالگر به هیچ وجه پسندیده نیست.
ناشناس ۲۹ بهمن ۱۴۰۱ | ۱۰:۲۹
فعلا با زلزلۀ ترکیه و فروپاشی کاخ پوشالین پانترکها ، خانوادۀ علیف آرام خواهد گرفت . بالاخره کلبۀ امیدشان خراب شده . این وسط باید دید ایران این توان را دارد که از آب گل آلود ایجاد شده ماهی منافع ملی را صید کند و موانع ایجاد کریدور موهومی را افزایش دهد و یا نابخردانه در حال کسب وجه بین المللی از طریق نمایش ارسال کمک به ترکیه یا عکس انداختن با فلان امدادگر ترکیه ای است . بر هیچ کسی پوشیده نیست که اگر این مشکل برای ایران پیش می آمد در همان ساعات ابتدایی بحران ، رجب جنگ طلب و علیف مطیع ، گرد و خاک گسترده ای در کشور ارمنستان به راه می انداختند . یادمان باشد هر بلایی در هر جای دنیا ، نانی می شود برای سایر نقاط . شاید بی رحمانه باشد اما قطعا قانونی تخطی ناپذیر است . اگر تحریمهای غرب را علیه ایران هم بلا بدانیم ، ببینید همین ترکیه از این بلا چه کلاه هایی برای خودش در قفقاز ، آسیای میانه و عراق و سوریه بافته است .
حسن ۲۹ بهمن ۱۴۰۱ | ۱۰:۴۸
نظراتی که کارشناس شما مطرح کرده کاملا یک طرفه میباشد. ایشان ایرانشهری و پان فارس درجه یک میباشند. بعدشم جنگ ۴۴ روزه رو ۴۰ روز گفته که مثلا از یک کارشناس بعیده. به هر حال آذربایجان و الهام علیف مطمئنا از تمامی ابزارهای موجود علیه ایران استفاده خواهد کرد.
ایراندوست ۲۹ بهمن ۱۴۰۱ | ۱۳:۱۶
این یک واقعیت است که تفکر پانترکیسم سر سازگاری با هیچکس ندارد. تنها خونریزی و جاهلیت را متوجه می‌شود.
م.م ۳۰ بهمن ۱۴۰۱ | ۰۱:۴۴
جتگ ؟!!!!! در حد جوک خنده داربود .
Azerbayjan Irandir ۳۰ بهمن ۱۴۰۱ | ۱۵:۳۰
به نظر میرسد استعمار ترکیه و اسرائیل بر آذربایجان به حد اکمال خود رسیده است، علیف نادان که تحت تاثیر سخنوریهای اردوغان و تسلیم هزینه های صهیونیستها در پیشبرد اهدافش هست، به نظر میرسد از این پس حتی اگر بخواهد هم نمیتواند از این تاثیرات و تعهداتش شانه خالی کند. رسانه های آذربایجان هم طبق مشق دستورات داده شده عمل کرده و در مسیر تخریب اصل و ریشه خود ایران عمل کرده و در مقابل ترکیه را وطن اعلام کرده و خود را با ملت ترکیه هم خون قلمداد میکنند. چشم سفیدیهای علیف در رجز خوانی علیه ایران پایانی ندارد و با دست خود در حال کندن گور خود است
علیرضا زنگی ۳۰ بهمن ۱۴۰۱ | ۱۶:۱۶
تنها راه حل این است که نخجوان رو ضمیمه خاک ایران کنیم
فرزاد ۳۰ بهمن ۱۴۰۱ | ۱۹:۲۷
مصوبه ی قانونی مجلس جمهوری خودمختار نخجوان مبنی بر الحاق به سرزمین مادری یعنی ایران باید به هر نحوی عملی بشود.این بهترین راه حل دفع شر ترکیه و طمع ورزی های حکومت علیف و شیطنتهای اسراییل درکنار مرزهای ژیوپلتیک ماست.