پنج خطر بزرگ در سال ۲۰۲۳

نویسنده: حسام میرو

دیپلماسی ایرانی: در راس خطرات بزرگ و ادامه دار سال جدید، کشیده شدن جنگ روسیه – اوکراین به خارج از گستره جغرافیایی آن یا توسل جستن روسیه به استفاده از بمب‌های تاکتیکی اتمی برای ایجاد یک شوک بزرگ پیش از آن‌که به گفت وگو اقدام کند، بیش از همه مطرح است. به ویژه‌که روسیه همچنان مصمم است قبل از محقق ساختن دستاورد از جنگ خارج نشود و این احتمال استفاده سلاح های استراتژیک و کشیده شدن دامنه جنگ به جغرافیایی فراتر از جغرافیای فعلی را بیش از پیش مطرح می کند.

دومین خطر بزرگ تداوم کاهش همکاری بین المللی و تشدید این کاهش است چرا که سازمان ملل شاهد درگیری‌های بزرگی است که قبل از جنگ روسیه – اوکراین آغاز شده و بعد از آن این درگیری‌ها افزایش یافته و باعث شده است این نهاد به شیوه‌ای ناکارآمد یا حداقلی فعالیت کند.

کانون این کاهش همکاری‌های بین المللی مشکلات بزرگی در زمینه انرژی در سالی که سپرش شد و روزهای آخر آن را سپری می کنیم، رخ داد که تاثیر مستقیمی بر نقشه تولید جهانی و زنجیره تامین کالا داشت. همچنین ضرورت های جدیدی را در زمینه تغییر نقشه واردات ایجاد کرد. این مسئله تعدیل مجدد تکنولوژی از جمله افزایش اتکا به گاز مایع و افزایش سرمایه گذاری روی انرژی‌های جایگزین را نیازمند است و جامعه جهانی به این نتیجه رسیده که گریزی از آن ندارد.

خطر بعدی که در واقع یکی از عوامل اصلی خطرات دیگر است، اگر نگوییم مهم ترین آنهاست، درگیری ایالات متحده آمریکا و چین است که طی ماه های اخیر شاهد یکی از فصول پیشرفته آن هستیم.

اما خطر پنجم خطری است که تمام بشریت را تهدید می‌کند. شرایط کنونی جهانی ضربه محکمی به امنیت غذایی جهان وارد کرده و موجی از تورم را در همه بازارها ایجاد کرده که عملاً به معنای تضعیف قدرت خرید در بیشتر کشورهای جهان و کمبود عمده مواد غذایی اساسی به ویژه غلات انجامیده است.

همچنین افزایش قیمت انرژی منجر به افزایش قابل توجه هزینه‌های تولید شده است و در نتیجه افزایش قیمت کالاها توانایی بسیاری از گروه های اجتماعی را برای تهیه این کالاها محدود می کند. ناتوانی اکثر دولت‌ها به ویژه در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین برای مقابله با این بحران شدید چند وجهی باعث می‌شود آنها در معرض وقوع امواج شدید اعتراضی قرار بگیرند بدون این‌که ابزار کارآمدی برای حل و فصل علل آن داشته باشند، در نتیجه موارد جدیدی از هرج و مرج و ناآرامی سیاسی شکل می‌گیرد.

منبع: الخلیج / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11