زنبقی در مرداب

نویسنده: پرویز افشاری

دیپلماسی ایرانی: دوست و‌ همکار دیرین جناب زامل سعیدی کتاب خاطرات خود را تحت عنوان "زنبقی در مرداب" در ۴۷۷ صفحه چاپ و در اختیار علاقمندان قرار داده و یک نسخه هم به اینجانب اهدا کرده است. نویسنده در پیشگفتار کتاب درباره وجه تسمیه خاطرات خود به "زنبقی در مرداب" می نویسد: مناطق محروم، بویژه در زمان تولد نویسنده از حیث نبود هر گونه امکانات در وضعی بود که هیچ کودکی نمی توانست رشد و نمو طبیعی داشته باشد و یا حتی به مدرسه برود. لذا سربرآوردن از چنان محیطی، بیشتر به روییدن زنبق در مرداب شبیه بود. کتاب علاوه بر پیشگفتار از سه بخش و هر بخش از چند فصل تشکیل  شده است:

بخش اول حدود ۱۰۰ صفحه و در سه فصل عمدتا به بیان زندگی خانوادگی و‌ دوران کودکی و نوجوانی در یکی از روستاهای بخش بستان از توابع شهرستان دشت میشان و چگونگی ادامه تحصیل در مقاطع مختلف و اشتغال بکار در حین تحصیل و قبولی در چندین دانشکده و سرانجام استخدام در رسته سیاسی وزارت امور خارجه با درجه ممتاز اختصاص یافته ‌‌و با شرح حوادث‌ این دوره، از اساتید خود به نیکی یاد و به برخی از مصائب زندگی شخصی و اداری خود نیز اشاراتی کرده است.

بخش دوم که بیش از ۲۰۰ صفحه بوده و بیشتر مفید به حال کارکنان وزارت امور خارجه است، در پنج فصل، به ترتیب به مراحل استخدام در این وزارتخانه و اعزام به ماموریت های ثابت قاهره (قبل از انقلاب) و دمشق و تونس (بعد از انقلاب) و فعالیت های اداری در مرکز بعد از خاتمه هر ماموریت ثابت اختصاص یافته است. در این بخش به شروع کارآموزی در وزارت امور خارجه و همزمان اشتغال به تحصیل در مقطع فوق لیسانس و بعد اشتغال در اداره نهم سیاسی (اداره خلیج فارس و اوپک) و مسئولیت میز قطر و پناهنده شدن اکراد عراقی از جمله ملا مصطفی بارزانی به ایران، سپس دوره ماموریت ثابت در قاهره پرداخته و بطور مفصل به نحوه برخورد خوب و اولیه همکاران سفارت اشاره و وضعیت روابط ایران و مصر را در دوره ماموریت خود به تفصیل شرح داده است. سعیدی همچنین با اشاره به قطع رابطه ایران و مصر بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به ادامه ماموریت خود در قاهره تا یک سال بعد از قطع رابطه می پردازد. سپس به مرحله پس از بازگشت از قاهره و فعالیت در اداره هشتم سیاسی و پی گیری امور خاورمیانه و‌ شمال آفریقا در این اداره و ماموریت های موقت خود در نمایندگی های مختلف می پردازد. 

فصل سوم این بخش به ماموریت موقت سه ماهه در دمشق  بعد از حادثه سوء قصد به مرحوم سید علی اکبر محتشمی، سفیر وقت ایران در سوریه و سپس تبدیل آن به ماموریت ثابت اختصاص یافته و به تفصیل جنبه های مختلف روابط ایران و‌ سوریه را مورد بحث و بررسی قرار داده و در حاشیه نیز گریزی به حادثه کشتار حجاج ایرانی در مکه مکرمه در سال ۱۳۶۶ و سفر به ابوظبی در معیت هیئت ایرانی زده است. 

فصل چهارم این بخش به اشتغال در وزارت امور خارجه در فاصله سال های ۱۳۷۲ – ۱۳۶۸ پرداخته و اینکه به علت دلخوری از پیشنهاد ارائه شده برای قبول ریاست اداره ترجمه به علت تسلط به زبان عربی، از پذیرش این سمت خودداری و در دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی با سمت رئیس مرکز مطالعات خلیج فارس مشغول و به فعالیت های خود در این سمت بویژه برگزاری سمینارهای خلیج فارس و انتشار اولین تالیف خود تحت عنوان جبهه نجات ملی فلسطین اشاره می کند.

فصل پنجم این بخش به ماموریت ثابت در تونس در اواسط سال ۱۳۷۲ اشاره و به فعالیت های مختلف خود طی این ماموریت پرداخته است.

بخش سوم کتاب که حدود ۱۱۰ صفحه است به دوران بعد از بازنشستگی در سال ۱۳۷۶ اختصاص یافته و در سه فصل به موضوعاتی از قبیل فعالیت در سازمان کنفرانس اسلامی، همکاری ناپیوسته با سازمان همکاری های اسلامی و فعالیت در اتحادیه مجالس کشور های عضو سازمان همکاری های اسلامی اختصاص یافته و به تفصیل فعالیت ۱۲ ساله خود را در این حوزه ها و رابطه حسنه با مقامات ایران از جمله آقای سید محمد خاتمی، رئیس جمهوری پیشین و آقای دکتر علی اکبر صالحی، پرداخته که معاونت علوم و تکنولوژی دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی را از ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۸ به عهده داشته است. همچنین بطور مفصل به ماموریت های خود در این دوره کاری پرداخته است. در انتها نیز تصاویری از خود و مقامات ایرانی و خارجی درج کرده است. 

نویسنده در رویه داخلی جلد کتاب به مراحل تحصیلی خود از دبستان تا مقطع دکتری اشاره و متذکر شده است که مخاطبان اصلی نوشته او دو گروه زیر هستند: کودکان و نوجوانان مناطق محروم ایران و کارکنان وزارت امور خارجه. به واقع نیز این کتاب برای کارکنان وزارت امور خارجه و همه جوانان و علاقمندان به حوزه مسائل سیاست خارجی مفید فایده است./یک حرف از هزاران