لزوم توجه بیشتر دستگاه دیپلماسی به تهدیدات اسرائیل علیه صنعت هسته ای ایران

نویسنده: مسعود نوری، کارشناس ارشد حقوق و سیاست بین المللی

دیپلماسی ایرانی: مذاکرات 4 هفته ای دهمین کنفرانس بازنگری معاهده منع اشاعه بدون دستیابی به سند نهایی و نتیجه گیری خاصی در نیویورک و مقر سازمان ملل متحد به پایان رسید. در خلال برگزاری کنفرانس، موضوع حمله یا تهدید به حمله به تاسیسات هسته ای مورد توجه نمایندگان کشورها قرار گرفت که ملاحظات ذیل مورد توجه است:

• مطابق قطعنامه 533 مصوب کنفرانس عمومی آژانس، هرگونه حمله یا تهدید به حمله علیه تاسیسات هسته ای فعال یا در حال ساخت، سبب نقض منشور ملل متحد، اساسنامه آژانس و حقوق بین الملل می شود و شورای امنیت سازمان ملل باید سریعا اقدام کند. کنفرانس عمومی 2009 بصورت متحد این قطعنامه را مورد تائید قرار داد. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در بیانیه خود به موضوع حمله به تاسیسات هسته ای نیز اشاره کرده و تهدید به حمله به تاسیسات هسته ای اوکراین توسط روسیه را مورد توجه قرار داده و ابراز نگرانی کرده است. 

• به تبعیت از مدیرکل، تعدادی از کشورها به موضوع حمله احتمالی روسیه به تاسیسات برق هسته ای زاپروشیا در اوکراین عکس العمل شان داده و خواستار خروج سریع نیروهای نظامی روسیه از این تاسیسات شده و نگرانی عمیق خود را در این زمینه ابراز کردند. مجموعه این بیانیه ها در نشریه رسمی سازمان ملل متحد منتشر شد.  گرچه ایران خسارات متعددی در زمینه حملات اسرائیلی ها به صنعت هسته ای متحمل شده اما ضعف دستگاه تصمیم گیری و مجری سیاست خارجی کشورمان سبب کم رنگ شدن موضوع در برابر موضوع اکراین و عدم توجه جامعه بین المللی به صدمات وارده به کشورمان و هدایت توجهات به موضوع تاسیسات هسته ای اوکراین شده است.

• تهدیدات مقامات اسرائیل علیه تاسیسات و دانشمندان هسته ای کشورمان موضوعی آشکار و ثابت شده است. اقدامات تل آویو در به شهادت رساندن متخصصان و خرابکاری در سایت های هسته ای ایران نشانگر اتخاذ سیاست رسمی ایجاد مانع بر سر راه صنعت هسته ای صلح آمیز کشورمان است. لازم و ضروری بود نمایندگی ایران در کنفرانس مذکور بصورت قابل توجهی به این موضوع می پرداخت و تلاش های جدی برای جلب نظر موافق بین المللی در این زمینه می کرد. نماینده کشورمان در کنفرانس مذکور صرفا اشاره کوتاه به حملات اسرائیل علیه دانشمندان و خرابکاری در تاسیسات هسته ای ایران کرد.  نیاز بود مستندات تهدیدات، خرابکاری¬ها و تلاش اسرائیلی¬ها برای برهم زدن امنیت صنعت هسته ای کشورمان ضمیمه بیانیه ایران شده و به عنوان سند رسمی منتشر می شد. 

• نگاهی به سابقه واکنش های دفاتر نمایندگی کشورمان در سازمان ملل در نیویورک، ژنو و وین به موضوع تهدید یا حمله اسرائیل به تاسیسات هسته ای تحت نظارت پادمان ایران نشانگر ضرورت اقدام بیشتر و توجه عمیق تر به موضوع است. آخرین واکنش و بیانیه ایران در این ارتباط در 3 ژوئن 2022 صرفا در قالب یک Explanatory Note  به گزارش مدیرکل در مورد ایران بوده و هیچ نامه یا یادداشت مستقل در محکومیت تهدیدات روزافزون اسرائیلی ها علیه صنعت هسته ای کشورمان در قالب INFCIRC به آژانس ارائه نشده و مشخص نیست علت این عدم اقدام و تعلل در دفاع از منافع ملی چه بوده است؟ 

• لازم و ضروری است دفاتر سه گانه نمایندگی ایران در سازمان ملل جدیت بیشتری در افشاگری علیه تهدیدادت کشورمان از سوی رژیم صهیونیستی به خرج داده و برای ایجاد رویه حقوقی و عرفی، این تهدیدات را بصورت سند رسمی در دبیرخانه سازمان ملل به ثبت برسانند. گرچه صنعت هسته ای در ایران بومی سازی شده، ایران استاد غنی سازی و ساخت ماشین های سانتریفیوژ است و هرگونه حمله به تاسیسات اتمی ایران مصادف به اخراج بازرسان آژانس و احتمالا خروج ایران از معاهده منع اشاعه باشد اما این موارد دلیلی برای کم کاری در عرصه اطلاع رسانی در سیاست خارجی نمی شود. 

طی هفته گذشته حداقل 3 مرتبه در سطح عالی، مقامات اسرائیل صنعت هسته ای کشورمان را مورد تهدید قرار داده اند، آیا از سوی دفاتر مذکور اقدامی شده است؟