استفاده محمد بن سلمان از سلاح نفت علیه بایدن

نویسنده: سهام معط الله

دیپلماسی ایرانی: تحریم‌های غربی علیه روسیه پس از حمله به اوکراین اوضاع بازار انرژی در جهان را به هم زد. از این رو آمریکا و انگلیس تلاش کردند متحدان سنتی خود را به افزایش تولید نفت متقاعد کنند تا به این ترتیب قیمت‌ها کاهش یابد. اما محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی هیچ‌گونه تعهدی در این زمینه از خود نشان نداد بلکه تلاش کرد از این فرصت برای گرفتن امتیازها، اعتراف‌ها و دستاوردهای سیاسی و اقتصادی برای تثبیت نفوذ خود و جایگاهش تا جای ممکن استفاده کند.

جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا خود می‌داند بن سلمان این بار به سیاست اعمال فشار به منظور تسلیم کردن او پافشاری دارد و تنها درصورتی از تعهدات کشورش در توافق بلند مدت با روسیه در چارچوب اوپک پلاس عقب نشینی می‌کند که از کاخ سفید به اندازه کافی امتیاز بگیرد. ولیعهد بن سلمان احساس می‌کند باید به سرعت از این فرصت برای تسلیم بایدن از طریق کمک به افزایش قیمت نفت استفاده کند. این افزایش قیمت به نوبه خود به تورم و افزایش سوخت و در نتیجه در بوته آزمایش قرار گرفتن محبوبیت بایدن درآستانه انتخابات میان دوره‌ای منجر خواهد شد. 

بعید نیست جمهوری‌خواهان بر کنگره سیطره پیدا کنند اگر ولیعهد عربستان و متحدانش بر موضع خود پافشاری کند و باعث شوند قیمت ها بسیار بیشتر از حال حاضر افزایش پیدا کنند. به ویژه که او می‌داند بایدن راه حل‌های زیادی ندارد و به نوبه خود آگاه است که توسل جستن به برداشت از ذخایر راهبردی تنها به صورت موقت قیمت‌ها را کاهش می‌دهد. 

همین امر در مورد گزینه ممنوعیت صادرات نفت خام آمریکا نیز صدق می کند که بر صنعت نفت آمریکا تأثیر نامطلوب می‌گذارد و به کاهش تولید و افزایش دوباره قیمت‌ها کمک می‌کند. به این ترتیب تنها تلاش ناامیدانه دیگری یعنی احیای پیش نویس قانون «نوپک» در برابر او باقی می‌ماند.  

مسئله قابل توجه این است که این قانون با مخالفت ها و انتقادهای زیادی در داخل آمریکا مواجه است؛ چرا که به غرق شدن بازار در نفت و کاهش شدید قیمت ها کمک می‌کند و پیامدهای بدی برای ایالت های تولید کننده نفت در آمریکا مانند تکزاس و پنسیلوانیا دارد.

ولیعهد بن سلمان با  توجه به از میان رفتن تاثیر چتر امنیتی آمریکا، حملات حوثی‌های مورد حمایت ایران به کشورش، عدم تمایل آمریکا به ارائه کمک نظامی واقعی به عربستان برای مقابله با این تهدیدها و نیز حذف حوثی‌ها از فهرست تروریسم، تسلیم فشارهای بایدن برای افزایش عرضه نشد. 

عربستان همچنین ناراحتی خود را از تلاش بایدن برای احیای توافق اتمی و بی‌توجهی به رفع نگرانی‌های این کشور نسبت به حملات موشکی و پهپادی عوامل ایران در یمن پنهان نکرده است.

خلاصه می‌توان گفت بن سلمان از برگه نفت به عنوان اهرم فشاری بر بایدن به منظور انصراف او از اتخاذ تصمیماتی که به ضرر عربستان است و نیز تشویقش به ارائه امتیازها و اعتراف‌هایی که نفوذ او را تثبیت می‌کند، استفاده می‌کند. این همان سلاحی است که ملک فیصل برای نخستین بار در تاریخ 17 اکتبر برای ایستادن در برابر حمایت غرب از اسرائیل استفاده کرد.  

واقعیتی که باید مورد توجه قرار گیرد این است که آمریکا در شعله‌ور کردن فتیله جنگ‌های ویران‌گر، درگیر شدن در ترورها و توطئه چینی تردید به خود راه نخواهد داد زمانی که ببیند منافع مهم و راهبردی‌اش از سوی کشورهای عربی در معرض چانه زنی قرار گرفته است.

منبع: العربی الجدید / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11