انتخاب مجدد سنیوره یا بازگشت بحران به لبنان؟

در حالی که گمانه­زنی­ها همگی حول این محور بود که سعد حریری نامزد نخست­وزیری لبنان از سوی جناح 14 مارس باشد و وی مامور تشکیل دولت جدید شود، سه شنبه 27 می آخر شب اعلام شد، فئواد سنیوره نخست­وزیر دولت قبل مجددا از سوی فراکسیون 14 مارس برای تشکیل دولت جدید به میشل سلیمان رئیس جمهوری معرفی شده است.

خبرگزاری رویترز به نقل از منابع نزدیک به اکثریت پارلمان اعلام کرد، سلیمان پس از انجام گفت و گوها و مشورت­های مفصل خود با گروه­های لبنانی روز چهارشنبه 28 مارس نامزدی فئواد سنیوره برای سمت نخست­وزیری را اعلام می­کند.

وی در همین رابطه نشست­های متعدد و جدی­ای را با نبيه برى رييس پارلمان لبنان، حسين الحسينى رييس پارلمان سابق لبنان و فريد مکارى معاون رييس کنونى پارلمان، ميشل عون رييس فراکسيون اصلاح و تغيير و ميشل المر از ديگر نمايندگان پارلمان و نمايندگان مستقل انجام می­دهد.

گروه مستقبل به ریاست سعد حریری به نیابت از دیگر گروه­های سیاسی لبنان مسئولیت گفت و گو با احزاب دیگر لبنانی را بر عهده گرفته است.

در ابتدا تصمیم بر آن بود که سعد حریری برای تصدی پست نخست­وزیری لبنان نامزد شود. گرچه گفته می­شد خود تمایل چندانی به تقبل این سمت ندارد و ترجیح می­دهد فعالیت­های سیاسی فعلی­اش را ادامه دهد. همچنین گفته می­شود، دولت عربستان و مصر به وی گوشزد کرده­اند، از آنجا که نزدیک به یک سال دیگر نخست­وزیر جدید فعالیتش پایان می­یابد از این رو بهتر است، حریری از قبول این سمت اجتناب کند. زیرا با توجه به این مدت زمان کم وی نمی­تواند به مسئولیت­های خود عمل کرده و این باعث خدشه­دار شدن چهره سیاسی­اش در لبنان می­شود. آنها به حریری توصیه می­کردند، بیشتر هم و غم خود را صرف برنامه­های انتخاباتی مجلس برای سال آینده میلادی کند.

اما با این حال رایزنی­ها برای قبولاندن حریری به عنوان نامزد نهایی 14 مارس برای سمت نخست­وزیری ادامه داشته و با وجود این که نام سنیوره بطور رسمی برای تصدی مجدد نخست­وزیری مطرح شده این رایزنی­ها هنوز هم ادامه دارد.

از سوی دیگر گفته می­شود، فئواد سنیوره نیز هیچ تمایلی برای تصدی دوباره پست نخست­وزیری لبنان ندارد. سنیوره خود در گفت و گویی با خبرگزاری فرانسه تاکید کرده بود، تمایلی به تصدی مجدد پست نخست­وزیری ندارد، زیرا دیگر خسته شده و ترجیح می­دهد از دنیای سیاست دور باشد و بیشتر به خانواده­اش برسد.

سنیوره همچنین گفته بود، مدتی است که از خانواده­ام دور بوده­ام و اکنون ترجیح می­دهم در کنار خانواده باشم.

از سوی دیگر گروه اقلیت پارلمان یا مخالفان دولت نیز ترجیح می­دادند، حریری جانشین سنیوره شود. آنها از دوران نسخت­وزیری سنیوره خاطره خوشی نداشتند و از این رو ترجیح می­دادند شخص دیگری جانشین وی شود.

يک مقام برجسته در گروه 8 مارس که نخواست نامش فاش شود گفت: «گروه‌هاى معارض خواهان تصدى سعد حريرى بر پست نخست وزيرى هستند. معارضان حاضرند برای عدم کارشکنى در دوران مسووليتش حتی تضمين‌هايى بدهند.»

در همین حال «سرکیس ابو زید» یکی از روزنامه­نگاران مشهور لبنانی که به جناح 14 مارس نزدیک است در گفت و گویی با شبکه الجزیره گفت: «دلیل اصلی نامزد نشدن حریری به سمت نخست­وزیری با انتخابات آینده پارلمانی لبنان که قرار است در سال 2009 برگزار شود، مرتبط است. حریری قرار است جریان 14 مارس برای شرکت در آن انتخابات را رهبری کند.»

از سوی دیگر نمایندگان جریان المستقبل روز گذشته قبل از جلسه طولانی احزاب وابسته به جریان 14 مارس به ریاست سعد حریری تشکیل جلسه داده بودند و در آن جلسه مقرر شد حریری از نامزدی خود برای نخست وزیری صرف نظر کند حتی اگر نمایندگان 14 مارس به وی فشار بیاورند که نامزد نخست­وزیری لبنان شود.

با این حال اعضای جریان المستقبل به حریری یادآوری کردند، آنها با هر تصمیمی که وی با جریان 14 مارس و شخص سنیوره می­گیرد موافقند و بی قید و شرط از آن حمایت می­کنند. آنها همچنین تاکید کردند، تمام زمینه­های لازم را فراهم می­آورند تا نخست­وزیر آینده با توجه به ظرفیت­های محلی، قومی، عربی و بین­المللی انتخاب شده و به فعالیت خود ادامه دهد.

در طول جلسه 14 مارس سعد حریری تلاش می­کرد سکوت اختیار کرده و کمتر وارد گفت و گوها شود. بویژه زمانی که برخی نمایندگان تلاش می­کردند با مطرح کردن یک سری بحث­هاا حریری را وارد گفت و گوها کرده و وی را وادار کنند در برابر برخی موضوع­ها موضع­گیری صریح کند. اما حریری با ظرافت خاصی از پاسخ دادن به آنها طفره می­رفت و با دادن پاسخ­های کوتاه و موجز توپ را به زمان خودشان بر می­گرداند.

عمده گفت و گوهای جلسه سه ساعته آخر شب گروه 14 مارس بر چگونگی اجرای معاهدات دوحه، بررسی نتایج آن و راه­های حفظ حمایت­های عربی و بین­المللی از دولت جدید لبنان متمرکز بود. بیشتر موضوع­ها حول ریاست جمهوری میشل سلیمان می­چرخید و این که کدام گزینه برای نخست­وزیری می­تواند مناسب­تر باشد.

در نهایت سعد حریری یک سخنرانی نسبتا طولانی انجام داد و تلاش کرد جلسه را این گونه به پایان برساند که وی نمی­تواند ریاست دولت جدید لبنان را بر عهده بگیرد. وی برای این کار دلایل بسیاری را مطرح کرد و در آخر از حاضران خواست سنیوره را به جای وی انتخاب کنند. وی این گونه استدلال می­کرد که انتخاب سنیوره با وجود این که مخالفان دولت به آمدن مجدد وی تمایلی ندارند اما مستند بر توافقات دوحه است و می­تواند تضمین کننده آن توافق­نامه باشد.

قبل از جلسه گروه 14 مارس فئواد سنیوره قبل از ظهر نزد میشل سلیمان رئیس جمهوری لبنان می­رود و با او درباره اوضاع کشور به گفت و گو می­نشیند. سنیوره تلاش داشت با سلیمان درباره اوضاع اقتصادی کشور، لزوم ایجاد زمینه­های لازم برای افزایش سرمایه­گذاری­ها در کشور و کاهش میزان بیکاری که در طول دوران معطل ماندن فعالیت­های دولتش بشدت افزایش یافته بحث کند.

وی به سلیمان گفت: «از این که فرصت تازه­ای پیش آمد تا شما رئیس جمهوری جدید لبنان شوید بسیار خشنودم و امیدوارم حضورتان بتواند فعالیت مجدد موسسه­های قانونی را موجب شود.»

وی در آخر از رئیس جمهوری می­پرسد، آیا با بازگشت مجددش به ریاست دولت موافق است یا خیر؟

سلیمان به او پاسخ می­دهد: «طبیعی است که به اصول دموکراسی احترام بگذاریم. این موضوع به نظر نمایندگان مجلس باز می­گردد. هر چیزی ممکن است رخ دهد و من هم بر روی تمام احتمالات فکر می­کنم.»

شاید این پاسخ نامشخص سلیمان بود که باعث شد فواد سنيوره بعد از ديدار با سليمان بگوید: «هنوز زود است مساله بازگشتم به پست نخست وزيرى مطرح شود و بايد دید در آخر چه خواهد شد.»

سنیوره پس از آن به دیدار سمیر جعجع رئیس نیروهای عملگرای لبنانی در سرایا محل سکونتش می­رود. جعجع به صراحت و بدون حاشیه به وی می­گوید: «ما الآن منتظر نتیجه مشورت نمایندگان مجلس برای تشکیل دولت جدید هستیم. بعد از آن لبنان در راه جدیدی وارد خواهد شد. راه جدیدی که همگان نه تنها مدتها است منتظرش هستند بلکه آرزوی آن را می­کنند.»

سنیوره همچنین از سوی جریان 14 مارس نامه­ای دریافت کرد که در آن از مقاومتش در برابر تحولات لبنان تقدیر به عمل آمده و وی را قهرمانی ستودنی توصیف کرده بود.

نامه­ای که بسیاری آن را با انتخاب مجددش برای نامزدی دولت مرتبط می­دانند و معتقدند این نامه در حقیقت یادآوری این نکته بود که آنها با انتخاب مجددش قصد دارند ضمن حمایت از وی از او تقدیر نیز کنند.   

از سوی دیگر میشل سلیمان با عمرو موسی دبیر کل اتحادیه عرب تماس گرفت و وی را در جریان آخرین تحولات لبنان قرار داد.

در همين حال، سعد حريرى رييس فراکسيون المستقبل در پارلمان لبنان، در گفت‌وگو با شبکه تلويزيونى مصر گفت: «مساله تعيين نخست وزير منوط به رايزنى‌هاى لازم با رييس جمهوری و رايزنى‌هاى داخلى اکثريت است و هيچ فرقى ميان من و سنيوره براى تصدى اين پست وجود ندارد.»

وى آمادگى‌اش را در زمينه مذاکرات با تمام گروه‌هاى داخلى و خارجى اعلام کرد و هر گونه مذاکره ميان حزب‌الله لبنان و حزب حاکم را در حال حاضر رد کرد.

سعد حريرى گفت: «ازسرگيرى مذاکرات دو طرف در آينده‌ نزديک عجيب نيست و باب مذاکرات همواره باز است. من همواره خواهان مذاکره با جنبش امل و حزب‌الله بوده‌ام.»