گزارش جديد البرادعى چه می گوید؟

در ساعات پايانى دوشنبه ششم خرداد گزارش جديد محمد البرادعى، مدير کل آژانس بين المللى انرژى اتمى، در اختيار 35 عضو شوراى حکام قرار گرفت.

 

با انتشار اين گزارش، بار ديگر دور تازه اى از تناقض گويى ها در مورد برنامه هسته اى ايران آغاز شد، چرا که از يک سو کشور هاى صاحب نفوذ شوراى حکام بويژه امريکا همچنان بر سرپيچى ايران از ارائه اطلاعات بيشتر در مورد برنامه هسته اى خود و توقف غنى سازى اورانيوم تاکيد داشتند و از سوى ديگر مقامات و رسانه هاى ايرانى اين گزارش را براى بار دوازدهم به مانند يازده بار قبل، نشانگر صلح آميز بودن و منحرف نبودن برنامه هسته اى جمهوري اسلامى ايران توصيف کردند.

 

با وجود اينکه همچنان اين سوال، ذهن برخى متخصصان و تحليل گران را به خود مشغول مى کند که چرا همواره گزارش هاى البرادعى با اطلاعاتى دو پهلو در خصوص فعاليت هاى هسته اى ايران همراه است، برخى منابع از تلاش مدير کل آژانس از ارائه اطلاعات شفاف پيرامون برنامه و فعاليت هاى ايران در گزارش اخير خبر داده و بر اين باورند که طولانى شدن انتشار گزارش اخير بواسطه فشارهايى بوده که از سوى برخى کشورهاى غربى براى تشريح بيشتر جملات دوپهلو، به وى وارد شده است.

 

البته ديدگاه ديگرى نيز وجود دارد که معتقد است جملات دو پهلوى البرادعى در گزارشات سه ماه يک بار خود در خصوص ايران ناشى از لابى گرى برخى کشورهاى غربى براى تخفيف ابعاد مثبت فعاليت هاى هسته اى ايران در گزارش هاى آژانس است.

 

دامنه اين تناقض ها به کل ماهيت گزارش هاى البرادعى نيز تسرى دارد، به اين معنا که با هر بار انتشار گزارش از سوى مدير کل، طرف ايرانى بر پيروزى در اثبات صلح آميز بودن برنامه هسته اى تاکيد مى کند و طرف ديگر خطاب به افکار عمومى جهان مدعى اين است که ایران، از دادن اطلاعات در مورد برنامه هسته ای خود به آژانس امتناع می ورزد.

 

اما در کنار تناقض هاى موجود در خصوص ماهيت گزارش هاى البرادعى، با دقت در متن گزارش اخير مى توان دريافت که همچنان بخشى از گزارش به مباحث ادعايى و اتهامات امريکا نسبت به ايران اختصاص يافته که براى بررسى و رفع آنها هاينونن، معاون البرادعى در امور پادمان آژانس، چندين بار به تهران سفر کرد.

 

موضوع این اتهامات پروژه نمک سبز، آزمایش مواد انفجاری قوی و موشک دارای توان خروج و بازگشت به جو بود.

 

آژانس بین المللی انرژی اتمی اسنادی را که آمریکا مدعی حقیقت داشتن آنها بود در اواسط بهمن ماه و اوایل اسفند ماه سال گذشته ( فوریه 2008 ) به ایران نشان داد و ایران بر بی اساس بودن آنها تاکید کرد.

 

مدیرکل آژانس نیز صرفا در گزارش اسفند ماه سال گذشته خود از ایران خواست به صورت فعال تر با آژانس در بررسی مشروحتر این موارد اتهامی مشارکت کند.

 

با اين وجود، گرگورى شولتى، نماينده ايالات متحده امريکا در آژانس بين المللى انرژى اتمى، در واکنش به انتشار گزارش اخير محمد البرادعى بار ديگر اين ادعا را مورد تاکيد قرار داد که " ايران مدرک کافى براى اثبات عدم انحرافبرنامه هسته‌اى ‌اش به آژانس ارايه نکرده وهنوز به سوالات مربوط به مطالعات ادعايى پاسخى قانع کننده نداده است."

نماينده امريکا با اشاره به متن گزارش، خاطر نشان کرد که البرادعى در اين گزارش پيشرفت يا همکارى از سوى ايران را اعلام نکرده، ‌بلکه سوالاتيرا که مطرح بوده و بى پاسخ مانده، عنوان کرده است."

 

در مقابل على اصغر سلطانيه، نماينده دائم ايران در آژانس، گزارش جديد البرادعى را مدرک ديگرى از صلح آميز بودن همه‌ فعاليت‌هاى هسته‌ اى کشور و عدم حرکت ايران به سوى برنامه‌ هسته‌ اى نظامى، ارزيابى کرده است.

 

به اين ترتيب به نظر مى رسد که فرايند اظهار نظرهاى و موضع گيرى هاى متناقض در مورد برنامه هسته اى ايران بويژه پس از صدور و انتشار گزارش هاى آژانس در اين خصوص، وارد دور باطلى شده است که براى هيچ يک از طرفين بجز بعد روانى کوتاه مدت، نتيجه اى در بر نخواهد داشت.

 

اينکه سرانجام و سرنوشت فعاليت هاى هسته اى ايران و اقدام جامعه جهانى در قبال آن چگونه و در چه زمان مشخص خواهد شد، نيازمند گذشت زمان و رخدادهاى تازه در اين مسير است اما بى شک اهتمام به حل و فصل سريع و مسالمت آميز مى تواند براى کليه طرف ها مثمر ثمر باشد.

 

اين همان فرايندى است که با پاسخ ايران به بسته پيشنهادى 1+5، بيشتر قابل بررسى خواهد بود.