محوریت گفتمان احیای برجام در شکل گیری دولت جدید اسرائیل

نویسنده: رونِن برگمَن

دیپلماسی ایرانی: از جمله مهم ترین مسائلی که دولت جدید نفتالی بنت در اسرائیل با آن روبه‌رو خواهد شد، نحوه مدیریت هماهنگی سیاسی، نظامی و اطلاعاتی با دولت جو بایدن در ایالت متحده است چرا که این مساله بر نحوه رسیدگی به سایر چالش های سیاست خارجی، امنیت ملی و اقتصادی تاثیر می گذارد. در کانون گفتمان فعلی نیز مساله توافق هسته ای ایران قرار دارد که انتظار می رود به زودی احیا شود.

دستگاه دفاعی و اطلاعاتی اسرائیل به ایران به چشم دشمن اصلی و دشوارترین چالش می نگرد. موضع بنیامین نتانیاهو این بود توافق هسته ای سال 2015 ایران معروف به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) برای اسرائیل امنیت کافی فراهم نمی آورد و به معنای متوقف شدن تلاش ایران برای تولید بمب اتم نخواهد بود. او همچنین مدام به این مساله اعتراض داشت که توافق هسته ای به مسائل مهم دیگر مانند حمایت ایران از نیروهای شبه نظامی در کشورهای همسایه اسرائیل رسیدگی نکرده است. این دیدگاه به طور کلی در سراسر طیف سیاسی در اسرائیل مشترک بوده و بیشتر دستگاه های دفاعی و اطلاعاتی از آن پشتیبانی می کردند. به نظر می رسد موضع گیری دولت جدید نفتالی بنت هم همین است.

نفتالی بنت در سخنرانی خود در کنست جدید، پارلمان اسرائیل، پیش از رای گیری روز یکشنبه که به نخست وزیری او انجامید، گفت: «تجدید توافق هسته ای یک اشتباه است. اسرائیل به ایران اجازه دستیابی به سلاح هسته ای را نخواهد داد و آزادی عمل خود را در این زمینه کاملا حفظ خواهد کرد.» اظهارات بنت مشابه اظهارات نتانیاهو و اعضای دولت او در زمان های مختلف بود.

کارزار کارشکنی و ترور علیه برنامه هسته ای ایران به رهبری موساد، سرویس جاسوسی اسرائیل، حتی پس از پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و آغاز مذاکرات برای پیوستن مجدد به برجام، ادامه داشته است. دیوید بارنی، مدیر جدید موساد، در اشاره ای به موضوع گفته که تاکتیک ها هنوز در میان گزینه های روی میز هستند. او در زمان تصدی پست جدید خود در اول ژوئن، گفت: «توافق احتمالی (ایران) با ابرقدرت ها تنها سبب تشدید احساس انزوای ما در رابطه با این مساله می شود.» بارنی افزود: «اگر ایران به برنامه هسته ای خود ادامه دهد، اسرائیل با همه قدرت موساد با آن مواجه خواهد شد.» او با اشاره به تلاش های هسته ای ایران، به پاسخ های احتمالی اسرائیل اشاره کرد و گفت: «موساد به خوبی از مولفه های مختلف برنامه هسته ای ایران، مقامات فعال در آن و همچنین افرادی که دستورالعمل های عملیاتی را به آنها می دهند، آگاه است.»

با وجود همه این مسائل، بنت همچنین سعی دارد بر برخی از موارد توافق جدید احتمالی بین ایالات متحده و ایران تاثیر بگذارد؛ اقدامی که نتانیاهو حتی به آن فکر نکرد. اگر بایدن با برخی از درخواست های دولت بنت موافقت کند، این احتمال وجود دارد که اسرائیل روی مخالفت ها با توافق هسته ای اصرار نداشته باشد.

به گفته یک فرد آشنا به مذاکراتی که به تشکیل ائتلاف جدید انجامیدند، بنت و شریک اصلی او یعنی یائیر لاپید، اینطور توافق کرده اند که اختلافات عیان اسرائیل با ایالات متحده را به حداقل برسانند و مانع از تکرار موضع گیری خصمانه کاخ سفید باراک اوباما در دولت بایدن شوند. نزدیک ترین گزینه بنت برای انجام این کار احتمالا جایگزینی گیلاد آردان، سفیر فعلی اسرائیل در واشنگتن و یک متحد دیرینه سیاسی نتانیاهو، با یک شخص معتمد خود خواهد بود.

منبع: نیویورک تایمز / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34