لزوم درک واقعیت های جاری

آیا مناقشه قره باغ پایان یافته است؟

۱۰ دی ۱۳۹۹ | ۱۵:۰۰ کد : ۱۹۹۸۵۱۹ آسیا و آفریقا انتخاب سردبیر
قهرمان نورانی درآباد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: راه صلح در قره باغ کوهستانی و حل و فصل مناقشه طولانی مدت چندان هموار نیست. همان تجربه احساس شکست در طرف آذربایجان که به جنگ ۴۴ روزه منتهی شد در ارمنستان هم وجود دارد و آشوب های پساجنگ در این جمهوری قفقاز جنوبی چشم انداز نامعلومی را برای صلح در منطقه ترسیم می کند که ممکن است دور جدیدی از خشونت ها را به همراه آورد. عملکرد اروپا و آمریکا در برخورد با مناقشه قره باغ بدون تردید سازنده نیست و آنها با حمایت غیراصولی و تعصب آلود از یکی از طرفین مناقشه و نیز تشویق جدایی طلبی در منطقه عملاً آتش بیار معرکه شده اند.
آیا مناقشه قره باغ پایان یافته است؟

نویسنده: قهرمان نورانی درآباد، کارشناس ارشد مسائل اوراسیا 

دیپلماسی ایرانی: جنگ دوم قره باغ پس از 44 روز با پیروزی ارتش آذربایجان و امضای توافقنامه سه جانبه آتش بس توسط رهبران روسیه، آذربایجان و ارمنستان در روز بیستم آبان ماه به پایان رسید. در پی این اقدام آشتی جویانه نیروهای حافظ صلح روسیه برای نظارت بر اجرای دقیق روند آتش بس از جمله تخلیه نیروهای ارتش ارمنستان از سه ناحیه اشغالی باقیمانده و مبادله اسرای جنگی در خطوط تماس نیروهای متخاصم در قره باغ و نیز کریدور لاچین مستقر شدند. اما آیا دستیابی به چنین توافقی به معنی حل دائمی مناقشه است و مسکو توانسته است نقطه پایانی بر این مناقشه فاجعه بار بگذارد یا برخلاف خوش بینی های موجود، خطر شعله ور شدن مجدد جنگ در آینده وجود دارد؟ 

محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهوری ایران سوم دی ماه در دیدار با شاهین مصطفی اف، معاون نخست وزیر جمهوری آذربایجان در تهران با ابراز خرسندی از پایان یافتن منازعه نظامی میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان گفته که جمهوری اسلامی ایران برای کمک به حل دائمی و قطعی مناقشه میان دو کشور همسایه آماده است. از نظر ایران اختلافات میان کشورها به ویژه همسایگان باید از طریق مذاکره حل و فصل شود و جنگ به هیچ وجه نمی تواند جایگزین راه حل های سیاسی باشد. این اظهارات احتمالاً به واقعیت های میدانی پس از جنگ اشاره دارد که به رغم پایان یافتن درگیری های خونین و عقب نشینی ارتش ارمنستان از اراضی اشغالی حداقل دو سوم "استان خودمختار قره باغ کوهستانی" هنوز تحت حاکمیت جمهوری آذربایجان نیست و آینده حقوقی آن در هاله ای از ابهام قرار دارد. 

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه به عنوان بازیگر اصلی در روند صلح قره باغ هم در کنفرانس مطبوعاتی سالانه خود که در تاریخ هفتم دی ماه در مسکو برگزار شد بر این امر صحه گذاشت و در سخنانی دوپهلو تصریح کرد که با وجود آنکه قره باغ کوهستانی را متعلق به آذربایجان می داند اما وضعیت نهایی آن حل نشده است. 

تصور غالب بر این است که پایان جنگ قره باغ را نمی توان به منزله پایان مناقشه قره باغ تلقی کرد و رهبران آذربایجان و ارمنستان مجبور هستند برای حل دائمی مناقشه چاره ای بیاندیشند. در غیر این صورت اختلافات دیرینه آذربایجان و ارامنه بر سر قره باغ کوهستانی به دور تسلسل باطل جنگ در منطقه منتهی خواهد شد و خسارات دیگری پدید خواهد آورد. 

جالب اینکه الهام علی اف، رئیس جمهور آذربایجان پس از فروکش کردن شادمانی روزهای نخست امضای توافقنامه ترک مخاصمه چنین احتمالی را دور از ذهن ندانسته است. او روز چهارم دی ماه در جریان بازدید از منطقه جنگزده زنگیلان گفت: "هیچ کس نمی تواند تضمین دهد که فاشیسم ارمنی پس از چند سال دوباره سربرنخواهد آورد." این سخنان علی اف به نوعی حکایت از نگرانی دولت متبوع او از تحولات آینده دارد. 

درست است که بازگردانده شدن هفت ناحیه اشغالی و قره باغ کوهستانی حق مسلم و قانونی آذربایجان بود و در اسناد بین المللی هم در این زمینه جای هیچ گونه بحثی وجود ندارد اما ذهنیت ارامنه را در پذیرش چنین حقوقی نمی توان به آسانی تغییر داد، و اقدام دولت پاشینیان در امضای توافقنامه ترک مخاصمه هنوز بخش اعظم جامعه ارمنستان و دیاسپورای ارمنی مقیم اروپا و آمریکا را قانع نکرده است. لذا احزاب مخالف دولت پاشینیان را به خیانت متهم می کنند و توافقنامه امضاء شده را سند کاپیتولاسیون و تسلیم قلمداد می کنند. درست با همین تصور آنها از همان لحظه امضای توافقنامه به مخالفت برخاستند و بر استعفای نخست وزیر پافشاری کردند، حتی هفده حزب مخالف دولت برای ارمنستان نخست وزیر دوران گذر انتخاب کردند. مخالفان دولت پاشینیان در فضای هیجانی و متلاطم فعلی امیدوارند پس از دو سال از سپری شدن انقلاب مخملی از طریق متهم کردن نخست وزیر پاشینیان به امضای "توافقنامه ننگین قره باغ" قدرت را دوباره به دست گیرند و مردم ارمنی را با خود همراه سازند. درحالی که پیروزی ملی گرایان و برکناری پاشینیان از قدرت بعید است امیدها و آرزوی ارامنه را برآورده کند و یا اختلالی در اجرای توافقنامه بوجود آورد. آنها فراموش کرده اند که امتناع از روند صلح تنها به موج جدید خشونت در منطقه دامن خواهد زد که نتیجه آن بر باد رفتن بیشتر سرمایه ملی و انسانی کشور خواهد بود و انزوای بین المللی آن را تشدید خواهد کرد. گمان می رود که در صورت قدرت یافتن احزاب رادیکال در ارمنستان تجربه 26 سال گذشته آذربایجان پیش روی مقامات قرار خواهد گرفت تا کشور بازنده در فکر انتقام از شکست در جنگ 44 روزه باشد و با تمام توان سیاست روانشیستی برای بازپس گیری اراضی از دست رفته قره باغ علی الخصوص شوشا را در پیش بگیرد. وجود کلیسای جامع غازانچتسوتس ((Ghazanchetsots این شهر از نظر مذهبی برای ارامنه دارای اهمیت ویژه است و ارامنه هم مانند مردم آذربایجان شوشا را مهد فرهنگی و دینی خود می دانند. بنابراین احزاب مخالف دولت ارمنستان احتمالاً این مسئله را مستمسک ادعای خود قرار خواهند داد. حال آنکه از نظر حقوق بین الملل تعلق شهر تاریخی شوشا به ارمنستان محلی از اعراب ندارد و اصرار ارامنه بر مواضع خود حقی را برای آنها ایجاد نخواهد کرد و صرفاً به تشدید جو خصومت و بی اعتمادی بین دو ملت دامن خواهد زد. 

در این میان همگام با مخالفت های گسترده داخلی با توافقنامه ترک مخاصمه، در خارج از کشور هم دیاسپورای ارمنی همه نیروهای خود را برای ضدیت با توافقنامه مزبور بسیج کرده اند که خروجی آن شناسایی استقلال قره باغ کوهستانی توسط نهادهای قانون گذاری کشورهای فرانسه، هلند، بلژیک و لوگزامبورگ است. چنین بنظر می رسد که دومینوی شناسایی استقلال و "حق تعیین سرنوشت" برای ارامنه قره باغ در آینده مشکلاتی را در روابط آذربایجان با غرب ایجاد خواهد کرد و باعث ایجاد تنش در روابط خواهد شد. البته اقدام دولن های اروپایی تنها حاصل رایزنی و تبلیغات لابی ارمنی نیست، بلکه خود غربی ها هم از اینکه روسیه در روند صلح آنها را دور زده است خشمگین هستند. بنابراین مبارزه جدی با انحصارطلبی روسیه در قفقاز جنوبی را شروع کرده اند. در این کمپین ضد روسی دولت آن سوی اقیانوس آتلانتیک یعنی ایالات متحده آمریکا هم با اروپا هم نوا شده است. در این راستا کلارک کوپر، مشاور وزیر امور خارجه آمریکا حضور روسیه و صلح بانان این دولت در قره باغ را "مخل ثبات" در منطقه دانسته است. چنین به نظر می رسد که آمریکا و فرانسه اقدام یکجانبه روسیه در میانجیگری بین آذربایجان و ارمنستان را تحمل نمی کنند و با تحریک ملی گرایان ارمنی درصدد برهم زدن روند صلح هستند. اما آنها برای مداخله در امور منطقه با محدودیت های جدی مواجه هستند و بیشتر به پرخاشگری روی آورده اند. تنها امید این دو دولت ایفای نقش در قالب گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپاست که آن هم به تدریج فلسفه وجودی خود را از دست می دهد و با خطر انحلال روبه روست. 

پس نتیجه می گیریم که راه صلح در قره باغ کوهستانی و حل و فصل مناقشه طولانی مدت چندان هموار نیست. همان تجربه احساس شکست در طرف آذربایجان که به جنگ 44 روزه منتهی شد در ارمنستان هم وجود دارد و آشوب های پساجنگ در این جمهوری قفقاز جنوبی چشم انداز نامعلومی را برای صلح در منطقه ترسیم می کند که ممکن است دور جدیدی از خشونت ها را به همراه آورد. عملکرد اروپا و آمریکا در برخورد با مناقشه قره باغ بدون تردید سازنده نیست و آنها با حمایت غیراصولی و تعصب آلود از یکی از طرفین مناقشه و نیز تشویق جدایی طلبی در منطقه عملاً آتش بیار معرکه شده اند. چنین اقدامات تحریک آمیزی می تواند در درازمدت صلح و امنیت را در کل منطقه به خطر اندازد و عمیق تر شدن زخم های کهنه مناقشه سی ساله را باعث شود. نتیجه قهری چنین رویکردی ویرانی و فجایع دهشتباری است که منطقه قفقاز جنوبی تاب تحمل آن را ندارد. 

رویکرد دیگر تشویق مردمان منطقه به همزیستی مسالمت آمیز، پرهیز از قومگرایی و درک متقابل است که می تواند نوید بخش آینده ای بهتر برای آذربایجان و ارمنستان باشد. تأمین امنیت ارامنه قره باغ و به رسمیت شناخته شدن حقوق شهروندی آنها در کنار احیای کامل تمامیت ارضی آذربایجان – آن گونه که در طرح صلح جمهوری اسلامی ایران بر آنها تأکید شده بود – تنها راه دستیابی به صلح و ثبات پایدار در منطقه است و نباید به بهانه "حق تعیین سرنوشت" جدایی طلبی را به ارامنه ساکن در خاک آذربایجان تجویز کرد و با این کار نظم جهانی و امنیت بین المللی را به خطر انداخت. 

جامعه بین المللی در شرایط حاضر برای کاهش آلام مردم آذربایجان و ارمنستان و حل نهایی مناقشه مسئولیت سنگینی بر دوش دارد. تشویق مردم هر دو کشور به تفاهم، بازگشایی خطوط ارتباطی و احیای مراودات اقتصادی، بازگشت صدها هزار آواره جنگی به موطن خود، گشوده شدن مرزهای بین المللی آذربایجان و ترکیه با ارمنستان، تشکیل بازار مشترک منطقه ای و مشارکت مؤثر در بازسازی مناطق جنگزده می تواند صلح دائمی و قطعی را برای مردمان منطقه به ارمغان آورد. در این زمینه مسئولیت ایران، ترکیه و روسیه به عنوان قدرت های مطرح در منطقه مضاعف است. این سه دولت می توانند با ایجاد آرامش روانی، کمک به بازسازی زیرساخت ها و مقابله با مداخلات بیگانگان در امور منطقه نقش تاریخی خود را ایفا نمایند. تنها در این صورت صلح دائمی و قطعی بین آذربایجان و ارمنستان برقرار خواهد شد و پایان جنگ قره باغ به پایان مناقشه قره باغ منتهی خواهد شد.

کلید واژه ها: مناقشه قره باغ جنگ قره باغ قره باغ آذربایجان جمهوری آذربایجان ارمنستان جنگ آذربایجان و ارمنستان الهام علی اف نیکول پاشینیان


( ۵۴ )

نظر شما :

علی ۱۰ دی ۱۳۹۹ | ۱۸:۰۸
بهترین پیشنهاد مربوط به رئیس جمهور اردوغان در مراسم رژه ی پیروزی در باکو بود که خواستار ائتلاف منطقه ای شش کشور آذربایجان ، ایران ، ترکیه ، گرجستان ،روسیه وارمنستان شد ولی هم روسیه و هم ایران به عنوان قدرتهای موجود پیشنهاد مذکور را نشنیده گرفته و مخصوصاٌ ایران سعی در عمیق تر کردن شکاف با ترکیه راکرد . ولی در پاسخ به سوال که آیا مناقشه قره باغ پایان یافته است؟ به نظر من هرگونه تحرک غیر عقلانی ارمنستان در شروع جبهه ای جدید برای بدست آوردن اهداف غیرقانونی ، این بار با جوابی بهتر ودندان شکن تر از سوی ارتش آذربایجان باعث انهدام مابقی ادوات جنگی و کشته شدن انسانهای بی گناه که به زور به میدان جنگ آورده می شوند، خواهدشد.اگرچه جنگ دو طرفه است و باعث خسارات جانی ومالی برای آذربایجان نیز خواهد شد .ولی باسیاست ودرایتی که از رئیس جمهور علی اف دیدیم این امکان در حدصفر است و جنگ قره باغ با آزادی سرزمینهای آذربایجان خاتمه یافته است.
كامران ۱۰ دی ۱۳۹۹ | ۱۹:۴۰
متاسفانه مردم ارمنستان اسیر امال نابجا و بیشمار دیاسپورای ارمنی شده اند. حال انکه همین اعضای دیاسپورای ارمنی حاضر به زندگی در خاک ارمنستان نیستند . چندین دهه شستشوی مغزی افراد و تحریف ان جوی به وجود اورده که مردم ارمنی فکر میکنند اراضی اشغالی اذربایجان مال انهاست .در این بین کلیسای گریگوری ارمنی نیز با افکار رادیکال خود نقش بزرگی داشته است . تنها راه بیان واقعیت ها از زبان دولتمردان ارمنی و هدایت ارا و افکار مردم و خروج از دایره تاثیر دیاسپورا است. و الا یک نکته مسلم است و ان اینکه جنگ بعدی یعنی نابودی بیشتر دولت و ارتش ارمنستان.
شاه عباس مازنی ۱۰ دی ۱۳۹۹ | ۲۰:۰۱
نه بازی تازه شروع شده ، بازی که ترکا شروع کردن ، کسانی دیگه تمومش خواهند کرد ، بله زندگی اجازه نخواهد داد باش خوری یک طرف ادامه داشته باشد
فدوی ۱۰ دی ۱۳۹۹ | ۲۰:۲۷
در جواب علی : آذربایجان منهای ترکیه و اسرائیل مساوی صفر .... اگر جناب علی اف سهم روسیه را ندهد در شمال ایران شاهد تشکیل کشوری سوم خواهیم بود ...
در جواب علی ۱۱ دی ۱۳۹۹ | ۰۸:۴۰
الان ایران حمایت کرده از ترکیه در تجاوزات به لیبی و قره باغ و شمال سوریه قصد حذف ایراناز ژیوپلتیک و اقتصاد سیاست و... از منطقه داره آنوقت همکاری و ایتلاف که ایران فقط امتیاز بدهد و چیزی عاید ایران نشود (مانند قرارداد ترجیهی که باعث ورشکستگی کارخانه و کارگاههای ایران شد در زمان وزیری که دختر قاچاق گری بود )آنهم در زمانیکه ترکیه به بن بست سیاسی و اقتصادی در منطقه رسیده و قصد برقراری رابطه عمیق با اسراییل و غرب و آمریکا شده این ایتلاف جوک روز است
فدوی ۱۱ دی ۱۳۹۹ | ۰۸:۵۲
در جواب علی : آذربایجان منهای ترکیه و از اون مهمتر ، اسراییل برابر صفر ... در ضمن اگر آذربایجان سهم دلخواه روسیه را ندهد ، قطعا در قففاز جنوبی کشور سومی تشکیل خواهد شد ... این ها رو شاید تو شما ندانی اما قطعا علی اف می داند ...
مرتضی ۱۱ دی ۱۳۹۹ | ۰۹:۴۵
ارمنستان از نظر نظامی و اقتصادی و حتی سیاسی در جایگاهی نیست که چنین اقدامی را علیه آذربایجان انجام دهد، کما اینکه چنین خواسته ای از طرف فاشیست های ارمنی غیر قانونی و بسیار به دور از واقعیت های تاریخی و موجود است و این احساس گذرا فروکش خواهد کرد. منفعت ارمنستان در ایجاد روابط دوستانه با همسایگان است نه در جنگی که قطعا شکست خورده ار پیش تعیین شده اش خودش باشد
علی ۱۱ دی ۱۳۹۹ | ۱۱:۲۴
احتمال جنگ دوباره نزدیک است در توافق و صلحنامه نقاط مبهم زیاد است (نحوه‌ی اجرای دالان و راه ارتباطی بین باکو و نخجوان نزدیک مرز ایران یا نظارت ترکیه بر آتش بس و پاسگاههای آنها و غرامت یا پرداخت به آن و....)این بار ترامپ نیست جو بایدن با جنگ سالار یونانی تبارش و در دست گرفتن افسار ترکیه و اجماع فرانسه افراطی و روسیه جاه طلب و ایران نگران از استقرار تکفیری‌ها تروریست ترکمنی سوری مورد حمایت ترکیه و تقویت و نفوذ پانترکیسم ترکیه و پاسگاههای ترکیه و اسراییل در جدار مرزی با ایران و اوضاع قفقاز
خسرو ۱۱ دی ۱۳۹۹ | ۱۳:۰۰
حدود هفتاد درصد ادوات جنگی و 60 درصد نفرات ارتش ارمنستان نابود شده است و احتمال شروع جنگ دیگری توسط ارمنستان بسیار کم است ولی در صورت وقوع جنگ اینبار شکست بزرگتری در انتظار ارمنستان خواهد بود و ممکن است این بار زنگه زور را از دست بدهد ، ولی به نظر میرسد با حمایت روسیه مخالفین پاشینیان به قدرت برسند و در همگرایی بیشتر با روسیه ، مفاد موافقتنامه آتش بس را رعایت کنند ، در هر حال جمعیت کم ارامنه قره باغ ، بعد از ساکن شدن آواره های آذربایجانی در خوجالی و خانکندی و الزام در رعایت قوانین جمهوری آذربایجان برای ارامنه ، به تدریج به فرانسه و امریکا مهاجرت خواهند کرد و با توجه به همگرایی پوتین وعلیف و اردوغان ، با هضم شرایط جدید ، آرامش حاکم خواهد شد
عباس ۱۱ دی ۱۳۹۹ | ۱۵:۳۷
آذربایجان باید به حق ارامنه جهت انتخاب سرنوشت شان احترام بگذارد در غیر اینصورت بازنده نهایی خواهد بود
صریح ۱۱ دی ۱۳۹۹ | ۱۷:۳۰
هر از چندگاهی تحلیلهای درست و منطقی از نشریه شما چاپ میشود که این تحلیل از بهترین آنهاست.
میثم: در خصوص کاربر علی ۱۳ دی ۱۳۹۹ | ۱۲:۲۲
یه نکته خیلی جالب در مورد دیپلماسی ایرانی اینه که هر وفت مطلبی در مورد ترکیه یا آذربایجان گذاشته بشه، فراغ از اینکه چی باشه یه عده هموطن فدایی اردوغان میان اینجا و شروع میکنن به مدح اردوغان. قطعا همه مطالب این سایت قابل دفاع نیست اما من نمیدونم اردوغان چه قدر خرج این عسگر سایبریش کرده که همه جا هستن و اینطور ازش دفاع میکنن. حالا ممکنه شما به بنده بگی آقا توهم توطئه داری و هزار تا برچسب دیگه اما تو این سایت در حالی که 90 درصد مطالب اصلا کامنت نمیخورن، کافیه در مورد ترکیه 5 خط نوشته بشه تا تعداد کامنت ها در عرض دو روز برسه به بالای 15 تا. خداییش اینا طبیعی نیست دیگه. آخه چه قدر خود جوش. بنده امیدوارم در این شرایط سخت اقتصادی این اقای علی که به صورت فعال در حمایت از ترکیه مینویسن حداقل مواجبشون رو دریافت کنن تا گشایشی باشه برای خودشون و خانواده شون.
آذری ۱۳ دی ۱۳۹۹ | ۱۴:۱۴
این مقاله قبل از هر چیز نقش حساس دو کشور روسیه و ایران را مشخص میکند. مسئولیت سنگینی بر عهده ایران و روسیه میباشد که با اتخاذ سیاست درست و سنجیده امکان ندهند ثبات منطقه بهم بخورد. طبیعی است که کشور و مسولین آذریایجان به عواقب کار آگاه هستند و سیاستی اتخاذ خواهند کرد که بهانه ای به دولتهای غربی از جمله فرانسه و آمریکا داده نشود. آنها همچنین وضعیت نیروهای داخلی ارمنستان را بدرستی ارزیابی میکنند و تحرکات نیروهای داخلی ارمنستان توسط روسیه قابل کنترل است. در اینجا روسیه بعنوان طرف مقابل آمریکا و غرب تلاش خواهد کرد تا برای جلوگیری از تشنج در کنار آذربایجان بایستد. بدین جهت است که مسئولیت سنگین بر عهده ایران میافتد. اگر ایران مسایل موجود در مناقشه را با دقت بررسی نکند و حساسیت موضوع را درک نکند و سیاست معقولانه و همه جانبه در پیش نگیرد ضربه ای زیان آور بر ثبات منطقه خواهد خورد. ایران باید با استفاده از کارشناسان زبده و مسئول مسایل را با دقت بررسی نماید و در موضع گیری ها و سخنان دقت لازم را بکار برد و از موضع گیری و سخنان نا پخته و بی معنی که بعضا ابراز میشود اجتناب نماید. امنیت و ثبات منطقه را همکاری های عاقلانه کشورهای منطقه از جمله روسیه، ایران ، ترکیه، گرجستان، ارمنستان و آذربایجان تامین خواهد کرد. اگر هریک از این طرفها دست از پا خطا کند ضرر جبران ناپذیری بر امنیت و ثبات منطقه خواهد زد. این چیزی است که بیشتر از همه باید مسئولین ایران توجه نمایند.
شاهرخ ۱۳ دی ۱۳۹۹ | ۱۸:۲۱
جنگ دوم جهانی مگر چه طور شروع شد ؟؟؟؟؟؟؟مهمترین علت کشورهای فاتح درخواست غرامت سنگین از کشورهای بازنده کردند و یک سری امتیازات دیگر ....کشور ناامید و شکست خورده از کشور فاتح و برنده دارای غرور خطرناک تر است مانند آلمان نازی اولین استفاده کننده سلاح شیمیایی و موشکی در جنگ جهانی بود .کشور مغلوب با سیاستتر و منسجم تر وصبور تر اقدام خواهد کرد تاریخ گواه زنده است آنهم در منطقه ای که همه کشورهای اسلامی (غیر گرجستان , آنهم با جمعیت مسلمان آذری ) هستند حکم شاهکلید دارد
سورنا تبریزی ۱۳ دی ۱۳۹۹ | ۱۹:۳۶
از سایت دیپلماسی ایرانی انتظار داریم کامنت های پانترکیستی را تایید نکند. به چه حقی در این سایت بعضی ها به مدح اردوغان می پردازند؟؟؟؟؟
به میثم ۱۳ دی ۱۳۹۹ | ۲۲:۱۵
کسی اینجا نیست که از ترکیه دفاع کنه ولی خیالت راحت اگر شما پان متوهم ها بخواهید زیر لفظ ترکیه ترک ستبزی بکنید و به ترکها توهین کنید با 40 میلیون ترک ایران طرفید
شاهدی ۱۳ دی ۱۳۹۹ | ۲۳:۱۱
در پاسخ به آقای میثم، شما چرا فقط کامنتهای حمایت از اردوغان را می بینی ؟ این رو هم بگو که هر وقت مطلبی در مورد ترکیه و آذربایجان توی سایت های ایرانی منتشر میشه یه عده شروع میکنند به فحش و بدو بیراه گفتن به اردوغان و علی اف و ترکیه و آذربایجان.
(رضا) در جواب علی ۱۴ دی ۱۳۹۹ | ۰۱:۳۳
هر چه که باشد .... اردوغان رئیس جمهور ملت ترکیه است نه ملت ایران .... شما هم که جز این ملت هستید (مگر به غیر از این) .... اقا میثم عزیز جواب کامل و قاطع رو دادند .... اردو غان میخواهد هیتلر 2 را عملیاتی کند ... شما نگاه کنید با یک شعر میخواهد میزان عمل کنندگی و صبر ما را بسنجد ... پایش هم برسد به ایران رحم نمی کند .. در سوریه که نتوانست لقمه چرب کند رفت در لیبی کفگیرش به ته دیگ خورد و با حفتر روبه رو شد ..... افتخار و عزت ایران برای همه اقوام ان است ...افتخار کشور دیگر محصور به خود افراد و وابسته های ان است نه ایرانی از فارس .کرد تا ترک برسد ... همین تفاوت ها اتحاد و همدلی و قدرت میسازد ...
ایرانی ۱۴ دی ۱۳۹۹ | ۱۶:۵۶
به شاهدی و کامنت نویس قبلترشون : بزرگواران ببخشید میپرسم یه موقع ناراحت نشین یه موقع توهین نکرده باشم ما ایرانی ها چطور از ترکیه و جمهوری اذربایجان انتقاد کنیم که توهین به شما گرامیان بزرگوار متشخصه بی نهایت برتر نشه ؟؟ نصف مملکتم که گفتین مال شماست ،،، جدی میپرسم میخوام بدونم چی فکر میکنین چون من هر چقد میگردم تو کامنتای ایرانیها توهین خیلی کمتر از کامنتای پانترکا و طرفدارای ترکیه است ، اصلا کلا شاخ درمیارم چطور با این همه توهین به ایران هنوز تایید میشن این کامنتا
(رضا) در جواب کامنت فرد به میثم ۱۵ دی ۱۳۹۹ | ۰۰:۳۴
اقای پانترک که دسته بندی میکنی و نصف جمعیت را به ترک قواله میزنی حواست باشه ... کرد های عزیز و غیور هم 30 میلیون جمعیت دارن در ترکیه ... بخواهد گرو کشی شود ... این اهرم قدرتمند تر از سخن پوچ 40 میلیون است .... و خود ترکیه و اردوغان چنین جمعیت و نیرو رو احساس میکنند .... متاسفانه به کجا رسیده ایم در کشور خود تحقیری و خود جداسازی تبدیل به افت شده .. به جای اینکه دیگر کشور ها را نقد کنیم باید جبهه سازی و نقد علیه خودی کنیم ..... معلوم برنامه ایی پشت این پدیده است
اکبر ۲۴ فروردین ۱۴۰۰ | ۱۶:۵۵
جنگ دوباره با وضعیتی که ارمنستان داره مطمئنا باعث نابودی بیشتر کشور و ارتش ارمنستان خواهد بود اگه هم بخوان جنگ کنن باید بفهمن زمانش الان نیس چون آذربایجان در این برهه از زمان ارتشی و اقتصادی به مراتب قوی تر از ارمنستان داره